Knight Frank: Trójmiasto z największym popytem na rynku nieruchomości biurowych

Joanna Gomułkiewicz_Knight Frank
Od stycznia do września 2023 roku trójmiejscy najemcy wynajęli najwięcej powierzchni biurowej spośród miast regionalnych. Ich udział w całkowitym wolumenie transakcji stanowił 24%.

W III kwartale 2023 roku Trójmiasto powiększyło się o jeden budynek biurowy, będący siedzibą firmy Intel, o powierzchni 23 000 m kw. Od początku roku wolumen nowej podaży wyniósł 29 800 m kw. Zasoby biurowe na trójmiejskim rynku biurowym na koniec września osiągnęły 1,05 mln m kw. zajmując wciąż trzecie miejsce pod względem wielkości wśród rynków regionalnych, zaraz za Krakowem i Wrocławiem.

Obecnie realizowane są inwestycje o powierzchni około 38 300 m kw., z czego prawie 30% zasili trójmiejski rynek biurowy w ostatnim kwartale 2023 roku. Największymi projektami w budowie są m.in. Waterfront II (15 000 m kw., Vastint Poland) oraz Punkt (12 650 m kw., Torus), których oddanie do użytku przewidywane jest w 2024 roku.

Aktywność trójmiejskich najemców zarówno w odniesieniu do popytu kwartalnego, jak i od początku 2023 roku osiągnęła najwyższe wyniki spośród rynków regionalnych. W III kwartale tego roku najemcy podpisali umowy na 58 400 m kw., przy czym tak dobry wynik, to skutek umowy właścicielskiej w nowo oddanej siedzibie Intel (23 000 m kw.). Od stycznia do września 2023 roku popyt na powierzchnie biurowe w Trójmieście wyniósł blisko 127 100 m kw., co stanowiło 24% całkowitego wolumenu umów podpisanych w regionach,” – komentuje Joanna Gomułkiewicz, dyrektor w regionalnym biurze Knight Frank.

W strukturze umów zawartych od początku roku udziały rozłożyły się prawie równomiernie między renegocjacje (49%) oraz nowe umowy (48%). Ekspansje stanowiły jedynie 3% wolumenu transakcji.

Mimo ukończenia kolejnych inwestycji, które zasiliły zasoby biurowe w Trójmieście, wysoki popyt wpłynął na spadek współczynnika pustostanów o 1,2 pp. w ciągu kwartału i na koniec września 2023 roku wyniósł 13,1%. Również w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim współczynnik obniżył się o 0,4 pp.,” – dodaje Katarzyna Bojar, konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

Czynsze wywoławcze w Trójmieście na koniec września 2023 roku pozostały stabilne względem poprzedniego kwartału i wahały się od 10,00 EUR do 15,00 EUR za m kw. miesięcznie. Utrzymujące się wysokie koszty budowy, a także wciąż wysokie koszty obsługi kredytów budowlanych hamują możliwości negocjacyjne inwestorów, dlatego zwłaszcza w nowych budynkach możliwy jest wzrost stawek czynszów. Stawki opłat eksploatacyjnych wahały się od 19,00 do 32,00 PLN/m kw. /miesięcznie.

Źródło: Knight Frank.

Colliers: Sektor gastronomiczny w biurowych nieruchomościach komercyjnych

Błaszkiewicz_Przemysław_Colliers
S
ektor gastronomiczny w biurowcach mocno ucierpiał w wyniku pandemii COVID-19. Równocześnie, jak wynika z raportu Colliers „Zakupy w biurowcu” oczekiwania pracowników obiektów biurowych względem infrastruktury uzupełniającej, m.in. gastronomii, w czasach pracy hybrydowej nie zmalały, a wręcz wzrosły. Co drugiemu pracownikowi biurowca brakuje kantyny, a 37% sklepu spożywczego. Eksperci Colliers w najnowszej publikacji uwzględnili zarówno oczekiwania osób pracujących w warszawskich biurowcach, jak i przeanalizowali aktualną ofertę handlowo-usługową w tych przestrzeniach.

W porównaniu z 2018 r. widocznie wzrosło korzystanie z piekarni, co deklaruje aż 46% respondentów (wobec 27% w 2018 r.) a spadła odwiedzalność kantyn, kawiarni i restauracji. Obecnie, więcej niż w 2018 r. pracowników biurowców robi też zakupy w zlokalizowanych tam sklepach spożywczych (47% vs. 35% respondentów). Respondenci deklarowali, że w ciągu dnia pracy w biurze najczęściej kupują lunch (71%), kanapki (69 %), drobne przekąski (47%) oraz kawę i herbatę (30%). W porównaniu z 2018 r. nieznacznie zmniejszyły się zakupy kanapek oraz gorących napojów, natomiast zakupy lunchu i przekąsek pozostały na podobnym poziomie.

Porównując rok 2023 do 2018 można dostrzec nieznaczny spadek udziału wynajętych lokali dla sektora gastronomicznego (27% w 2023 vs. 31% w 2018 r.). W porównaniu do 2018 r. pracownicy biurowców chcieliby mieć lepszą ofertę gastronomiczną, „convenience” i usługową, podobną do tej, do jakiej przyzwyczaili się w przeszłości. To paradoks, biorąc pod uwagę, że znaczna część pracowników pojawia się w biurowcu jedynie 2-3 razy w tygodniu zwraca uwagę Przemysław Błaszkiewicz, Associate Director w Dziale Powierzchni Biurowych w Colliers.

Wyniki badania Colliers wskazują, że pracownicy nadal widzą braki w ofercie gastronomiczno-spożywczej. Na pytanie, czego brakuje w ofercie handlowo-usługowej w biurowcu niemal połowa (45%) z 350 respondentów odpowiedziała, że kantyny, 37% sklepu spożywczego, 29% restauracji, a 24% piekarni.

Źródło: Colliers (fragment raportu).

Nieruchomość inwestycyjna Hanza Tower w Szczecinie z nowymi najemcami

Hanza Tower_SzczecinNieruchomość inwestycyjna Hanza Tower w Szczecinie z nowymi najemcami.

Grupa J.W. Construction podpisała umowy z kolejnymi najemcami Hanza Tower – wielofunkcyjnego budynku stanowiącego biznesową wizytówkę Szczecina. Wśród firm, które pojawią się w usługowo-handlowej części obiektu, znalazły się: sieć klubów fitness UP, salon masażu orientalnego sieci Shivago Thai Bali Spa, a także przestrzeń coworkingowa Spaces. Nowe kontrakty obejmują łączną powierzchnię ponad 9 z ogólnie dostępnych 12 tys. mkw.

Najwyższy, 104-metrowy wieżowiec w Szczecinie – Hanza Tower – zlokalizowany w samym sercu miasta, przy alei Wyzwolenia 46, został zrealizowany w duchu idei mix-used. Inwestycja łączy w sobie ekskluzywne apartamenty z nowoczesnymi przestrzeniami biurowymi, konferencyjnymi i handlowo-usługowymi. Sukcesywnie powiększa się lista firm zainteresowanych własnym lokalem komercyjnym w Hanza Tower. Z dostępnych 12 tys. mkw. powierzchni handlowo-usługowych skomercjalizowanych  zostało już ponad 9 tys. mkw., a wśród najemców znajdują się duże i znane firmy o zróżnicowanym profilu działalności.

– Cieszymy się, że zagospodarowaliśmy już tak dużą komercyjną przestrzeń Hanza Tower Dzięki nowym najemcom nasza Hanza będzie tętnić usługowo-handlowym życiem, zapewniając mieszkańcom Szczecina ciekawą i różnorodną ofertę. Od początku przyświecał nam cel, by obiekt ten był miejscem, w którym będzie można pojawić się zarówno w towarzyskim, rekreacyjnym, zdrowotnym czy biznesowym celu. Miejscem, w którym można popracować, ale także poćwiczyć, odpocząć i zaznać relaksu – komentuje Małgorzata Ostrowska, Dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction.

Źródło: J.W. Construction.

SAVILLS: firmy wciąż chętne na elastyczne powierzchnie biurowe na polskim rynku nieruchomości komercyjnych

asdfgg
Z najnowszego raportu Flexmark opracowanego przez platformę
Workthere.pl umożliwiającą wyszukiwanie elastycznych biur wynika, że większe firmy zatrudniające ponad 101 osób oraz scaleupy (21-100 pracowników) stanowią już 54% klientów korzystających z elastycznych biur na świecie. Dla porównania w ubiegłym roku ich udział wynosił 42%. Wzrost ten również znajduje odzwierciedlenie w skali globalnego popytu. Udział większych firm wzrósł z 22% w 2022 roku i niecałych 13% w 2020 roku do obecnych 34%.

Szersze wyzwania gospodarcze utrudniły wielu większym firmom podejmowanie decyzji dotyczących najmu powierzchni w dłuższej perspektywie. Z tego względu często biorą one pod uwagę elastyczne powierzchnie biurowe jako rozwiązanie krótko- czy nawet długoterminowe. Firmy te dostrzegają zalety elastycznych biur, co z kolei bezpośrednio przekłada się na popyt w tym sektorze. Przewidujemy, że większe firmy nadal będą liczącym się najemcą na rynku elastycznych powierzchni biurowych” – mówi Cal Lee, dyrektor platformy Workthere na świecie.

Workthere również zwraca uwagę, że wskaźnik obłożenia elastycznych powierzchni biurowych (według liczby umów) utrzymuje się na stosunkowo stabilnym poziomie w przypadku zarówno wydzielonych, jak i współdzielonych biur. Dla wydzielonych biur wynosi on obecnie 83% w porównaniu z 81,4% przed pandemią. Z kolei w przypadku współdzielonych biur wzrósł on z 60,2% w 2020 roku, w którym ukazał się pierwszy raport Flexmark, do 70,5%. Najwyższe średnie wskaźniki obłożenia biur wydzielonych obserwuje się Wielkiej Brytanii i Azji, gdzie wynoszą odpowiednio 85% i 87,5%, co świadczy o szybszym powrocie pracowników do biur po zakończonej pandemii.

Pomimo sporych problemów w światowej gospodarce i licznych przekazów medialnych na temat kondycji WeWork, dane opublikowane w naszym raporcie pokazują, że sektor elastycznych powierzchni biurowych wykazuje się znaczną odpornością. W ubiegłym roku wskaźnik obłożenia (według liczby umów) powrócił do wielkości obserwowanych przed pandemią, a w tym roku utrzymuje się na stabilnym poziomie, przy czym wraz z rosnącą popularnością pracy w modelu hybrydowym najemcy poszukują powierzchni z dostępem do większej ilości budek akustycznych i salek konferencyjnych” – dodaje Cal Lee.

Raport również opisuje oczekiwania najemców elastycznych biur na świecie, których interesują przede wszystkim sale konferencyjne i budki akustyczne – są to najbardziej istotne elementy oferty dla odpowiednio 28% i 24% klientów. Wśród innych ważnych potrzeb znalazły się biurka z regulacją wysokości i przestrzeń do współpracy, na które zwraca uwagę odpowiednio 10% i 12% firm poszukujących elastycznych biur.

Ponadto z raportu opracowanego przez Workthere wynika, że zdaniem 14% operatorów największą zmianą na rynku elastycznych powierzchni biurowych w najbliższych pięciu latach będzie wzrost udziału umów o zarządzanie. Na kolejnym miejscu znajduje się wzrost popularności rezerwacji dokonywanych online oraz powierzchni lifestylowych i designerskich, na co wskazuje 11% ankietowanych operatorów. To ciekawa zmiana w porównaniu z rokiem 2022, w którym powszechnie uważano, że największy wpływ na segment elastycznych powierzchni biurowych będą miały biura zeroemisyjne.

Na rynku flex w Polsce nadal przeważają standardowe umowy najmu. Operatorzy podpisują je z wynajmującymi budynki na 7-10 lat, natomiast podnajmują te powierzchnie firmom na krótsze okresy – średnio ok. 12 miesięcy. Obecnie pojawiają się jednak nowe modele biznesowe, np. spółki łączące właścicieli budynków z operatorami, w których dzielą się oni zyskiem pozostałym po zapłaceniu przez operatora minimalnego czynszu. Rozwiązanie to pozwala na zmniejszenie ryzyka operatorów lub podzielenia się nim z wynajmującymi” – mówi Thomas Jodar, Associate Director w Savills, lider projektu Workthere w Polsce.

Źródło: Savills.

Walter Herz: rynek nieruchomości biurowych zyskuje na zainteresowaniu wśród najemców

Warszawa_fot. Walter HerzWalter Herz: rynek nieruchomości biurowych zyskuje na zainteresowaniu wśród najemców. W trzecim kwartale, zarówno w Warszawie, jak i na rynkach regionalnych popyt na powierzchnie biurowe był największy w tym roku. W regionach 2023 zamknie się wynikiem zbliżonym do rekordowego rezultatu odnotowanego w 2019 roku.

Na wszystkich rynkach biurowych w kraju najemcy są w tym roku bardzo aktywni. Firmy coraz bardziej dążą jednak do optymalizacji powierzchni do pracy. Jednocześnie, jak zauważają analitycy Walter Herz, wydłuża się proces związany z podejmowaniem decyzji o renegocjacji umów i relokacji biur. Na dłuższy okres wynajmowane są także biura typu flex.

W tym roku na warszawskim rynku biurowym zawarta została największa ilość umów najmu od 2019 roku. Wielkość wolumenu transakcyjnego była jednak niższa. W ciągu 9 pierwszych miesięcy 2023 roku zakontraktowane zostało w Warszawie prawie 500 tys. mkw. powierzchni biurowych. Z kwartału na kwartał zapotrzebowanie na warszawskie biura jest coraz większe. Tendencja wzrostowa była wyraźnie widoczna także w trzecim kwartale br., w którym wynajęte zostało ponad 170 tys. mkw. powierzchni.

Szczególną popularnością wśród najemców niezmiennie cieszą się lokalizacje centralne. Do łask wraca również Służewiec, który oferuje tańsze biura. Od lipca do września br. wynajęta została w jego obrębie jedna piąta powierzchni, która trafiła do najemców w Warszawie. Rosnący udział służewieckiego obszaru biznesowego w wolumenie najmu to efekt dostosowywania przez firmy przestrzeni biurowych do hybrydowego systemu pracy.

Podobny poziom chłonności rynku w Warszawie i regionach

– Ograniczony wybór ofert na warszawskim rynku biurowym, spowodowany małą ilością oddawanej powierzchni i utrzymującym się na wysokim poziomie popytem sprawia, że wiele firm decyduje się na renegocjacje umów i przedłużenie najmu zajmowanej powierzchni, często na okres kolejnych 2-3 lat. Skłaniają do tego przede wszystkim wysokie koszty aranżacji miejsc pracy. Tendencję te odzwierciedla duży udział renegocjacji notowany w Warszawie. Najemcy starają się jednocześnie optymalizować warunki najmu i zaoszczędzić. Spółki, które decydują się na zmianę biura najczęściej poszukują z kolei lepszej jakości biur bliżej centrum. Coraz bardziej zarysowuje się też trend redukcji powierzchni przez najemców – zauważa Michał Porzycki, dyrektor w dziale Reprezentacji Najemcy w Walter Herz.

– Na ośmiu największych rynkach biurowych poza Warszawą w okresie trzech kwartałów br. popyt na biura wzrósł o około 20 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym. Łączny wolumen najmu przekroczył 530 tys. mkw. Spodziewamy się, że tegoroczny wynik w regionach może być zbliżony do rekordowego popytu zarejestrowanego w 2019 roku – komentuje Mateusz Strzelecki, Partner i Head of Tenant Representation w Walter Herz.

Podobnie jak w Warszawie, na największych rynkach regionalnych w kraju trzeci kwartał był w tym roku najlepszy pod względem wolumenu wynajętej powierzchni biurowej. Od lipca do września podpisane zostały umowy na prawie 200 tys. mkw. biur. Do najemców trafiło o około 20 proc. powierzchni więcej niż w drugim kwartale br. W porównaniu z 2022 rokiem kwartalny popyt skoczył o 80 proc. Najwięcej biur zakontraktowane zostało w Trójmieście, Krakowie i we Wrocławiu.

W Warszawie najmniej nowych biur od ćwierćwiecza 

Już od trzech lat w sektorze biurowym w Polsce możemy obserwować spadek wolumenu nowej podaży. Trend jest widoczny na wszystkich rynkach biurowych w kraju. Do realizacji wchodzą nieliczne projekty biurowe. Wyhamowanie tempa realizacji nowych inwestycji  spowodowane jest wysokimi kosztami budowy i wykończenia powierzchni oraz finansowania projektów, a także pogorszeniem się warunków gospodarczych w skali globalnej.

W tym roku w Warszawie notowany jest najniższy przyrost podaży biurowej od ćwierćwiecza. Trzy pierwsze kwartały roku przyniosły kilka nowych obiektów, w których oddanych zostało w sumie zaledwie ponad 20 tys. mkw. biur, w tym m.in. The Park z 11 tys. mkw. powierzchni.

W ostatnim kwartale br. planowane jest ukończenie inwestycji, które przynieść mają jeszcze ponad 50 tys. mkw. powierzchni biurowych, podaje Walter Herz.

W tym roku deweloperzy zdecydowali się rozpocząć w Warszawie budowę kilku inwestycji, które dostarczą nowe biura dopiero za 2-3 lata.

Źródło: Walter Herz (fragment raportu).

Nieruchomość komercyjna Panattoni Park Tricity East I z nowym najemcą – Chemart International Trader zajmie ponad 2,150 mkw. powierzchni magazynowej i biurowej

Katarzyna-Głodowska-Senior-Advisor-AXI-IMMO
Nieruchomość komercyjna Panattoni Park Tricity East I z nowym najemcą. Firma Chemart International Trader zajmie ponad 2,150 mkw. powierzchni magazynowej i biurowej.

Firma Chemart International Trader Sp. z o.o. (Chemart), dostawca surowców do produkcji żywności, napojów, kosmetyków, chemii przemysłowej, suplementów diety i odżywek zdecydowała się na otwarcie magazynu dystrybucyjnego w Gdańsku. Najemca zajmie ponad 2,150 mkw. powierzchni magazynowej i biurowej w Panattoni Park Tricity East I. W transakcji krakowską firmę reprezentowali eksperci AXI IMMO.

Marta Nowik, Dyrektor, Dziale Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, AXI IMMO, wyjaśnia: „Klient przeprowadził kompleksową analizę dotyczącą strategii rozwoju na kolejne lata obejmującą dwa warianty lokacji kolejnego magazynu – na południu i północy Polski. Chemart poszukiwał doświadczonego partnera, który będzie dla niego wsparciem w tym procesie i pomoże mu w wybraniu optymalnej lokalizacji. Po zapoznaniu się z potrzebami Klienta zbudowaliśmy zespół kompetencji i przygotowaliśmy, a następnie wspólnie przeanalizowaliśmy bazę rekomendowanych centrów magazynowych i możliwych wariantów rozwijania biznesu w ich obrębie. Z transakcji mam dodatkową satysfakcję, ponieważ to kolejna firma z Krakowa, która w tym roku z naszą pomocą zdecydowała się na wynajęcie magazynu poza swoim regionem”.

Katarzyna Głodowska, Starsza Konsultantka, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, AXI IMMO, dodaje: „W kontekście firm, które rozważają rozszerzenie swojej działalności operacyjnej poza krajowy rynek dystrybucyjny, wybór Trójmiasta jest jedną z naturalnie podejmowanych decyzji. To lokalizacja dająca dużą swobodę w planowaniu i przygotowaniu procesów logistycznych m.in. jako zintegrowany hub transportowy łączący dostęp do doskonałej infrastruktury drogowej, kolejowej, lotniczej i morskiej. To ważny węzeł komunikacyjny, który ułatwia szybki transport towarów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych”.

Źródło: AXI IMMO.

Design biura – Reesco odpowiedzialne za projekt wykonawczy nowej siedziby Yope

Biuro Yope
Syrena Real Estate powierzyła Reesco Office, spółce należącej do Grupy Reesco, realizację kolejnego projektu – wykonanie fit-out’u w nowej siedzibie Yope w warszawskim centrum biznesowym HOP przy ul. Chmielnej. Najemca zyskał niepowtarzalne biuro o łącznej powierzchni 570 m kw., które poza swoją standardową rolą, stanowi także niezwykłe tło dla gamy produktowej polskiej marki kosmetycznej. Z uwagi na złożoną funkcjonalność, w projekcie zastosowano wiele nieszablonowych rozwiązań, dlatego mocno odbiega on od standardowych realizacji biurowych.

W zakresie wykonanych i zrealizowanych przez zespół Reesco Office prac znalazły się wyburzenie starej aranżacji wnętrza i wykonanie usługi fit-out zgodnie z wytycznymi projektantki Anny Łoskiewicz z Łoskiewicz Studio. Podczas realizacji wizji architektonicznej istotne było uwzględnienie dodatkowej funkcji, jaką ma spełniać przestrzeń biurowa, a mianowicie – scenografii do sesji produktowych, dlatego jej wykonanie wymagało dużej precyzyjności. W toku realizacji tego projektu zespół Reesco odpowiadał m.in. za bieżącą współpracę z architektami, konsultowanie rozwiązań z firmami branżowymi w celu osiągnięcia oczekiwanego efektu, monitorowanie terminów dostaw i szybkie reagowanie na zmiany wpływające na czas wykonania każdego z etapów.

– Projekt nowego biura Yope zawierał wiele dekoratorskich niuansów i nieszablonowych rozwiązań autorstwa duetu kreatywnego: architekt Ani Łoskiewicz oraz właścicielki marki, Karoliny Kuklińskiej-Kosowicz. Cyzelowanie detalu i doskonalenie projektu przez obie wymagało od nas dużego skupienia i dbałości o każdy detal oraz stałej komunikacji ze wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w projekt. Z uwagi na specyficzną funkcję realizowanej przestrzeni oraz zastosowanie w niej niekonwencjonalnych rozwiązań, takich jak dekoracje w formie chmur czy fal oraz glazurowe wykończenie stołu, niewątpliwie był to jeden z ciekawszych projektów fit-out’owych, które w ostatnim czasie realizowaliśmy – mówi Michał Kiersnowski, Sales Director, Office Department w Grupie Reesco.

mat.pras.

Knight Frank z raportem nt rynku biurowego w Krakowie w III kw. 2023 roku

Katarzyna Bojar_Knight Frank (1)Od początku 2023 roku deweloperzy w Krakowie ukończyli projekty biurowe o powierzchni blisko 66 600 m kw., co stanowiło prawie 28% wolumenu powierzchni oddanej do użytku w miastach regionalnych.

Kraków niezmiennie pozostaje liderem wśród regionalnych rynków biurowych, a jego zasoby na koniec września 2023 roku wyniosły niemal 1,78 mln m kw. Chociaż udział oddanej do użytku od początku roku nowej podaży był dość znaczący i wyniósł 28%, to jednak wynik 66 600 m kw. nie należy do wysokich w porównaniu do lat wcześniejszych. W III kwartale 2023 roku ukończono budowę jednego obiektu – Kreo (24 000 m kw., Ghelamco Poland).

Pomimo stosunkowo wysokiej aktywności najemców, oddana do użytku nowa powierzchnia wpłynęła na wzrost współczynnika pustostanów o 0,3 pp. w porównaniu do poprzedniego kwartału. Na koniec września wyniósł on 18,7%. Większe różnice wskaźnika widać w porównaniu do września 2022 roku, ponieważ wzrost wyniósł aż 3,3 pp.,” – komentuje Katarzyna Bojar, konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

Źródło: Knight Frank (fragment raportu).

SAVILLS o rynku nieruchomości komercyjnych: Wzrasta popyt na powierzchnię biurową na rynkach regionalnych

pilch
SAVILLS o rynku nieruchomości komercyjnych: Wzrasta popyt na powierzchnię biurową na rynkach regionalnych. Jak podaje międzynarodowa firma doradcza Savills, podaż nowej powierzchni biurowej na rynkach regionalnych w okresie I-III kw. 2023 r. wyniosła blisko 236 000 m kw. Popyt brutto w tym okresie wyniósł ponad 531 000 m kw., co oznacza 19% wzrost rok do roku.

Całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na głównych rynkach poza stolicą, tj. w Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście, Katowicach, Poznaniu, Łodzi, Lublinie i Szczecinie na koniec września 2023 r. wynosiły łącznie 6,63 mln m kw. Zgodnie z najnowszym raportem Savills „Market in Minutes: Rynek biurowy w miastach regionalnych” w trzech miastach regionalnych (w Krakowie, Wrocławiu oraz Trójmieście) zasoby biurowe przekraczają poziom 1 miliona m kw., w kolejnych trzech zasoby wynoszą pomiędzy 600 a 750 tys. m kw. (Katowice, Poznań i Łódź), a w dwóch najmniejszych rynkach (Lublin i Szczecin) nie przekraczają one 225 tys. m kw.

Od początku roku na rynkach regionalnych do użytku oddano 16 nowych inwestycji o łącznej powierzchni przekraczającej 236 000 m kw. Do największych nowych projektów zakończonych w 2023 r. należą: Ocean Office Park (budynek B5 28 600 m kw. w Krakowie; Cavatina), Craft (26 700 m kw. w Katowicach, Ghelamco) i Nowy Rynek (budynek E, 25 100 m kw. w Poznaniu, Skanska).

Na koniec września 2023 r. w największych miastach regionalnych w budowie znajdowało się blisko 482 000 m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej (spadek o 19% w porównaniu do analogicznego okresu 2022 r.). Niemal 92 000 m kw. planowane jest do oddania w IV kwartale 2023 r., a w 2024 r. dostarczonych zostanie kolejne 227 000 m kw. Najwięcej powierzchni biurowej w budowie znajduje się we Wrocławiu (121 700 m kw.), a kolejnymi rynkami na podium są Kraków (86 000 m kw.) i Katowice (84 200 m kw.).

Zgodnie z danymi Savills w okresie od stycznia do końca września 2023 r. na rynkach regionalnych wynajęto blisko 532 000 m kw., co stanowi 19% wzrost w porównaniu do analogicznego okresu 2022 r. Największy popyt odnotowano w sektorze IT, gdzie najemcy wynajęli ponad 148 000 m kw. (28% ogólnego popytu). Popyt generowany przez sektor produkcyjny stanowił 12% udziału, podczas gdy sektor usług biznesowych kolejne 11%, a sektor finansowy 10%. Operatorzy elastycznych powierzchni biurowych wynajęli ponad 19 000 m kw., co odpowiadało za 4% całkowitego popytu.

Wysokie zainteresowanie wynajmem biur na rynkach regionalnych pozwala nam spodziewać się, że aktywność najemców za cały 2023 r. będzie zbliżona do najwyższego zanotowanego do tej pory wyniku z 2019 r. Wśród najemców coraz silniejszy jest trend dążenia do optymalizacji zajmowanej powierzchni biurowej poprzez dogłębne analizy potrzeb co do zajmowanej powierzchni przy procesach relokacyjnych. Poszukiwane są biura w centrum, które gwarantują łatwy dostęp do transportu miejskiego. Część firm decyduje się na pomniejszanie dotychczas zajmowanej powierzchni biurowej, czasami na rzecz bardziej prestiżowego biura, z efektywniejszym wykorzystaniem powierzchni i aranżacją, która spełni potrzeby pracowników. Przy wyborze biura najemcy coraz częściej kierują się też koniecznością spełniania wymogów związanych z ESG i taksonomią UE” – mówi Jarosław Pilch, dyrektor działu powierzchni biurowych, reprezentacja najemcy w Savills, który stoi również na czele Workthere w Polsce.

Niski poziom absorpcji netto, który wyniósł 76 000 m kw. (spadek o 65% rok do roku), przełożył się na wzrost stopy pustostanów w miastach regionalnych do 17,3% (wzrost o 210 punktów bazowych rok do roku) – powierzchnia biurowa, która była dostępna na koniec września dla najemców przekroczyła 1,14 mln m kw. łącznie we wszystkich miastach. Porównując to z analogicznym okresem 2022 r., tylko dwa miasta odnotowały spadek wskaźnika pustostanów – Trójmiasto (40 punktów bazowych rok do roku) do nieco ponad 13%, i Lublin (280 punktów bazowych rok do roku) poniżej 13%. Najwyższy poziom wskaźnika pustostanów odnotowano w Katowicach (ponad 23%) i Łodzi (blisko 23%). Tylko w jednym mieście – Szczecinie – współczynnik pustostanów był poniżej 10% (5,2%),

Poziom czynszów za powierzchnie biurowe w miastach regionalnych na większości rynków pozostaje na dość stabilnym poziomie, przy czym lekka korekta widoczna była w Krakowie, gdzie na koniec września wynosiły pomiędzy 14 do 16 euro za m kw. miesięcznie, oraz we Wrocławiu, gdzie ich poziom to od 14 do 15,75 euro za m kw. miesięcznie. Najniższe czynsze wśród miast regionalnych występują obecnie w Lublinie, gdzie wynoszą od 10 do 12 euro za m kw. miesięcznie.

Źródło: Savills.

BNP Paribas Real Estate Poland z raportem nt rynku nieruchomości biurowych w III Q 2023 r.

robert-stump-bwpgwJesFhw-unsplash
BNP Paribas Real Estate Poland z raportem nt rynku nieruchomości biurowych w III Q 2023 r. W III kw. 2023 r. wolumen wynajętej powierzchni biurowej osiągnął rekordowy poziom, utrzymując jednocześnie trend wzrostowy wskaźnika pustostanów. Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce rozwija się, a czynsze za najlepsze powierzchnie biurowe pozostają na wysokim poziomie.

Nowa powierzchnia biurowa

Autorzy raportu „At A Glance – Rynek powierzchni biurowych w miastach regionalnych III kwartał 2023” wskazują, że całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu największych rynkach regionalnych poza Warszawą przekroczyły 6,6 mln m kw. W trzecim kwartale dostarczono 119 700 m kw., co stanowi aż 51% oddanej powierzchni biurowej przez deweloperów od początku roku.

Od lipca do września nowa podaż urosła najbardziej we Wrocławiu (36%), Katowicach (22%) i Krakowie (20%). Do największych zrealizowanych inwestycji można zaliczyć biurowce w Katowicach: Craft (26 700 m kw., Ghelamco), we Wrocławiu: Nowa Renoma (23 400 m kw., Globalworth), Infinity (19 700 m kw., Avestus) czy w Krakowie: Kreo (24 000 m kw., Ghelamco). Sfinalizowano także budowę Intel HQ w Trójmieście (23 000 m kw., Intel). Do końca 2023 roku deweloperzy planują dostarczyć jeszcze ponad 130 000 m kw., co oznacza, że nowa podaż w czwartym kwartale może osiągnąć najwyższy poziom w całym 2023 roku.

Najem – rekordowy kwartał

Trzeci kwartał na regionalnym rynku biurowym był rekordowy pod względem wolumenu wynajętej powierzchni w 2023 roku. Całkowity wolumen transakcji najmu w trzecim kwartale stanowi wzrost o ponad 85 p.p. względem analogicznego kwartału w roku ubiegłym. Pomiędzy lipcem i końcem września najemcy podpisali umowy na ponad 198 400 m kw., co stanowi około 37% popytu zarejestrowanego w całym 2023 roku. Największy popyt odnotowano w branży IT, natomiast najmniejszy – w branży produkcyjnej. Najwięcej powierzchni biurowej wynajęto w Trójmieście (29% rynku), w Krakowie (19%) oraz Wrocławiu (17%). Całkowity popyt brutto za pierwsze trzy kwartały 2023 roku wyniósł ponad 530 000 m kw. i był wyższy o 18,5 p.p. w odniesieniu do analogicznego okresu w 2022 roku.

Analizując średni wolumen zawartych transakcji najmu w ostatnim kwartale roku w ostatnich pięciu latach, możemy przypuszczać, że aktywność najemców za cały 2023 rok będzie zbliżona do ich rekordowej aktywności odnotowanej w 2019 roku. Na rynku jednak nadal obserwujemy ostrożność najemców oraz dążenie do optymalizacji zajmowanej powierzchni biurowej. Najemcy dokładnie analizują swoje potrzeby, poszukując budynków efektywnych energetycznie i środowiskowo, oraz dążą do optymalizacji kosztów wykończenia powierzchni – mówi Dorota Mielke, Zastępca Dyrektorki, Dział Wynajmu Powierzchni Biurowych w BNP Paribas Real Estate Poland.

Stopa pustostanów – tendencja wzrostowa

Na koniec września 2023 roku na ośmiu analizowanych rynkach było do wynajęcia ponad 1,1 mln m kw. wolnej powierzchni biurowej, a wskaźnik pustostanów wyniósł 17,3% (wzrost o 0,5 p.p. kw./kw. oraz wzrost o 2,1 p.p. w porównaniu do analogicznego okresu w 2022 roku). Najwyższy odsetek odnotowano w Katowicach – 23,2%, a najniższy w Szczecinie – 5,2%. Z kolei rynek biurowy w Łodzi, który od II kw. 2022 r. rejestrował najwyższy wskaźnik pustostanów, w okresie lipiec-wrzesień 2023 r. zanotował jego spadek o 0,8 p.p. kw./kw.

Poziom czynszów nadal na wysokim poziomie

Czynsze za najlepsze powierzchnie biurowe na głównych, regionalnych rynkach utrzymują się na wysokim poziomie i sięgają nawet 16,00 – 17,00 EUR/m kw./miesiąc. Ze względu na znaczną ilość powierzchni biurowej dostępnej w budynkach zarówno istniejących, jak i będących w budowie, przewiduje się, że stawki czynszowe nie ulegną zmianom w najbliższym czasie. Jednakże właściciele budynków oferujących nowoczesne rozwiązania technologiczne i z zakresu ESG będą raczej mniej skłonni do negocjacji wysokości czynszów.

Źródło: BNP Paribas Real Estate Poland.

Firma SPIE obejmuje techniczne zarządzanie biurową nieruchomością komercyjną REPUBLIK w Gdyni

floriane-vita-88722-unsplash
Firma SPIE obejmuje techniczne zarządzanie biurową nieruchomością komercyjną REPUBLIK w Gdyni.

SPIE podpisało kontrakt z Grupą Inwestycyjną Hossa na utrzymanie biurowca REPUBLIK w Gdyni.
Kontrakt obejmuje przeglądy i inspekcje infrastruktury technicznej, wszystkich instalacji oraz gotowość serwisu awaryjnego 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku.
Przekazanie budynku pod opiekę międzynarodowej firmy Tech FM gwarantuje najemcom bezproblemowe użytkowanie budynku.

– W trójmiejskim biurze regionalnym posiadamy liczny zespół specjalistów z technologicznym know-how i szerokim doświadczeniem. To pozwoliło nam zaproponować Hossie najwyższe standardy technicznej obsługi obiektu, wysokie kompetencje zespołu, jak i możliwie najkrótszy czas reakcji na różne zdarzenia. Biurowiec jest wyposażony we wszystkie niezbędne dla tego typu obiektu instalacje. Naszym zadaniem będzie dopilnowanie, żeby działały niezawodnie i oszczędnie przy zachowaniu najwyższego komfortu pracujących tam osób – mówi Michał Owczyński – Kierownik Operacyjny Regionu w SPIE Building Solutions, odpowiedzialny za realizację kontraktu.

– Obecnie finalizujemy ostatni etap zmian w częściach wspólnych oraz pracujemy nad koncepcją projektową dwóch nowych funkcji na terenie budynku – CoWorking oraz Rooftop. Jestem przekonany, że ogólnodostępna wielofunkcyjna powierzchnia na ostatnim piętrze będzie dodatkową atrakcją dla wszystkich Najemców, natomiast z kolei CoWorking otwarciem w kierunku młodego pokolenia, które ma zupełnie inne wymagania w odniesieniu do miejsca i formy pracy. Aspekty techniczne oraz operacyjne muszą być na najwyższym poziomie dlatego zdecydowaliśmy się powierzyć nieruchomość w zarządzanie techniczne firmie SPIE – mówi Nick Rajszys, Dyrektor ds. Zarządzania Aktywami w Grupie Inwestycyjnej Hossa.

Zespół SPIE Building Solutions opiekuje się dużą liczbą budynków w Polsce, w tym na Pomorzu.

mat.prasowy

Nieruchomość inwestycyjna Oxygen z wieloletnim najemcą na dłużej

EPP_Oxygen_2
Nieruchomość inwestycyjna Oxygen jest dziewięciokondygnacyjnym budynkiem biurowym klasy A zlokalizowanym w sercu Szczecina. Projekt wyróżnia nowoczesna infrastruktura, dbałość o jakość powierzchni i dobrostan najemców co potwierdza certyfikacja BREEAM In-Use na poziomie Excellent oraz certyfikat Obiekt Bez Barier.

Demant Business Services pozostaje w sercu Szczecina na dłużej. Wieloletni najemca Oxygen, kompleksu biurowego zlokalizowanego w centrum stolicy województwa zachodniopomorskiego, przedłużył umowę najmu biura o powierzchni prawie 1700 mkw. o kolejne 5 lat. Doskonała lokalizacja oraz szeroka oferta handlowo-usługowa dostępna w sąsiedztwie obiektu zarządzanego przez EPP to idealne połączenie z perspektywy najemcy.

Demant Business Services, jako cześć Grupy Demant, to firma o globalnym zasięgu, która jest wiodącą na świecie grupą zajmującą się protetyką słuchu, oferującą rozwiązania i usługi pomagające osobom z ubytkiem słuchu w kontaktach i komunikacji z otaczającym ich światem.

– Lokalizacja, standard techniczny, dostępne udogodnienia czy posiadane certyfikaty to niezwykle ważne aspekty z perspektywy najemcy, który poszukuje idealnej powierzchni biurowej. Doskonale to rozumiemy. Z naszego punktu widzenia o atrakcyjności biura świadczą również, a może i przede wszystkim, długoterminowe kontrakty. Kolejne przedłużenie umowy najmu przez firmę Demant to najlepsze potwierdzenie dla rynku, iż Oxygen jest atrakcyjną lokalizacją dla biura w Szczecinie – komentuje Agnieszka Gola, Leasing Manager w EPP.

– Oxygen to miejsce, które w pełni odpowiada na nasze potrzeby. Nasi pracownicy cenią przede wszystkim doskonałą lokalizację, dzięki której mają miasto na wyciągniecie ręki. Kolejnym ważnym elementem jest profesjonalna i dodatkowo bardzo przyjemna współpraca z zarządcą obiektu – mówi Robert Siudek, Site Director w Demant Business Services.

W procesie renegocjacji umowy najemcę wspierała firma Litwiniuk Property.

mat.pras.

Cushman & Wakefield: Mniej nowych powierzchni biurowych, więcej transakcji

ewaderlatkachilewicz
Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield podsumowała III kwartał na rynku biurowym w Polsce.

Zarówno w Warszawie, jak i na rynkach regionalnych można zaobserwować konsekwentny spadek aktywności deweloperskiej. Jednocześnie, aktywność najemców w największych miastach poza Warszawą pozostaje nominalnie wysoka, a sama stolica notuje rekordową liczbę zawartych umów najmu.

PODAŻ: Aktywność deweloperów spowalnia

Na koniec III kw. 2023 r. całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na największych rynkach w Polsce (Warszawa, Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin i Szczecin) wyniosły około 12,8 mln mkw. Największe ukończone realizacje od początku roku to rozbudowa kompleksu Ocean Office Park w Krakowie o budynek Ocean Office Park II (28 600 mkw. – Cavatina), oddanie do użytku biurowca Craft w Katowicach (26 700 mkw. – Ghelamco) oraz ukończenie kolejnego etapu poznańskiego kompleksu Nowy Rynek E w Poznaniu (25 100 mkw. – Skanska).

W ciągu ostatnich trzech lat na rynku biurowym widoczny jest spadek wolumenu nowej powierzchni realizowanych inwestycji. Mimo nieznacznego odbicia, z uwagi na rozpoczęcie budowy pojedynczych biurowców, trend ten jest nadal widoczny zarówno w stolicy jak i miastach regionalnych. Przykładowo w Warszawie w budowie znajduje się obecnie ok. 235 000 mkw., a w miastach regionalnych w realizacji pozostaje około 310 000 mkw. Sytuacja ta wynika z utrzymania się wysokiego poziomu kosztów budowy i wykończenia powierzchni oraz ogólnego trudniejszego klimatu gospodarczego w Polsce i na świecie. – mówi tłumaczy Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research, Cushman & Wakefield.

Według szacunków Cushman & Wakefield w 2023 roku warszawski rynek biurowy powiększy się łącznie o ok. 68 000 mkw., wchodząc jednocześnie w okres wyhamowania podaży, który może potrwać nawet do 2025 roku.

Źródło: Cushman & Wakefield (fragment raportu).

Nieruchomość komercyjna Textorial Park w Łodzi z nowym najemcą biurowym

Textorial Park_1
Nieruchomość komercyjna Textorial Park w Łodzi z nowym najemcą biurowym. Textorial Park to kampus biurowy, który powstał w jednym z najciekawszych zabytków przemysłowych na świecie, ma nowego najemcę. Firma z sektora finansowego wynajęła przestrzeń o powierzchni 2600 mkw.

Biura nowego najemcy zajmą I oraz II piętro budynku B kompleksu Textorial Park, który położony jest w bardzo ważnej dla Łodzi części historycznej Księżego Młyna i graniczy z zabytkowym Parkiem Źródliska. Wynajęta przestrzeń o powierzchni 2600 mkw. znajduje się obecnie w trakcie aranżacji. Prace są na zaawansowanym etapie i mają na celu stworzenie funkcjonalnego oraz estetycznego wnętrza. Przeprowadzka planowana jest jeszcze w tym roku.

Textorial Park jako kompleks biurowy, który powstał w odrestaurowanych i zmodernizowanych pozostałościach przemysłowych zabudowań fabryki Karola Scheiblera, łączy w sobie tradycję i innowacyjność. Stawiamy na rozwijanie nowoczesnej przestrzeni biurowej, która spełnia najwyższe standardy i zapewnia komfort naszym najemcom. Jesteśmy niezmiernie dumni, że również czołowa instytucja sektora finansowego w Polsce dostrzegła walory kompleksu i dołączyła do grona naszych partnerów. Mamy nadzieję na długotrwałą i owocną współpracę – powiedziała Anna Banaś, Prezes Zarządu St. Paul’s Developments Polska, właściciela Textorial Park.

Textorial Park to kampus biurowy zlokalizowany nieopodal ścisłego centrum Łodzi – na terenie Księżego Młyna – w dawnych magazynach bawełny fabryki Karola Scheiblera. Kompleks powstał w 2008 roku i składa się z trzech budynków biurowych klasy A, połączonych ze sobą przeszklonym atrium. Textorial Park oferuje łącznie prawie 14 000 mkw. powierzchni komercyjnej, z czego 5000 mkw. znajduje się w Budynku A, 4000 mkw. w Budynku B i 4300 mkw. w Budynku C.

Inwestycja oferuje łącznie 161 miejsc postojowych w garażu podziemnym, 79 miejsc na terenie zewnętrznym oraz parking rowerowy ze 193 stanowiskami. Wszystkie budynki Textorial Park uzyskały certyfikaty BREEAM In-Use na poziomie dobrym oraz bardzo dobrym.

mat.pras.

Oświetlenie w miejscu pracy – jak urządzić nieruchomość biurową?

Picture of a modern home office. Render image.

Picture of a modern home office. Render image.

 

Każdy rodzaj pracy – przygotowywanie obiadu, odrabianie lekcji czy realizacja obowiązków służbowych, wymaga odpowiedniego oświetlenia. Czym kierować się przy jego wyborze? Cennych rad udziela Katarzyna Chmura, projektant oświetlenia w Domach Marki Nowodvorski Lighting.

Domowa przestrzeń pracy to zarówno miejsce wykonywania codziennych obowiązków, jak również nauki czy home office. W każdym z nich warto zadbać nie tylko o odpowiednie natężenie światła, ale także o odpowiednie rozmieszczenie punktów świetlnych i ich wygodną rekonfigurację w przypadku zmieniających się potrzeb.

Największą swobodę użytkową zapewniają systemy szynowe, które uniezależniają projekt oświetlenia od ilości i rozmieszczenia punktów świetlnych. Pozwalają na stworzenie nawet rozbudowanych układów także w pomieszczeniach, w których dotychczasowa instalacja opierała się na jednej, centralnie umiejscowionej lampie. Ogromną zaletą szynoprzewodów jest też ich duża uniwersalność – można je montować zarówno w wersji podtynkowej, jak i natynkowej czy podwieszanej na linkach, co pozwala na przeprowadzenie ewentualnych metamorfoz bez uciążliwych prac remontowych, tłumaczy Katarzyna Chmura, projektant oświetlenia w Domach Marki Nowodvorski Lighting.

Estetycznie i praktycznie – oświetlenie kuchni połączonej z salonem

Łączenie kuchni z salonem to coraz częstszy zabieg projektowy. W kontekście oświetlenia stwarza to dodatkowe możliwości, zarówno aranżacyjne, jak i związane z funkcjonalnym użytkowaniem wnętrza.

W otwartych przestrzeniach najlepiej sięgnąć po rozwiązania pozwalające na stworzenie niezależnych stref oświetleniowych. Umożliwia to m.in. COMMERCIAL TRACK LIGHT SYSTEM (CTLS), dzięki któremu możemy wybrać, które oprawy i kiedy zaświecą na pierwszym, drugim i trzecim obwodzie. Oprawy stanowiące oświetlenie podstawowe, zapewniające odpowiednie natężenie światła w obszarach roboczych możemy uzupełnić o oprawy dekoracyjne z systemu CAMELEON dzięki adapterowi CTLS, który umożliwia ich wpięcie do szyny, podpowiada Katarzyna Chmura.

Rozważając dobór rozwiązań oświetleniowych warto pamiętać również o tym, aby ilość opraw dostosować zarówno do wymiarów i kształtu pomieszczenia, jak i dominującej kolorystyki.

Jasne meble czy blaty dobrze odbijają światło przez co potrzebujemy go mniej niż we wnętrzach urządzonych w ciemnej kolorystyce (ciemne kolory pochłaniają światło), dodaje ekspert Nowodvorski Lighting.

Efektownie i efektywnie – oświetlenie strefy home office i kącika do czytania

Zarówno w przypadku oświetlenia strefy home office, jak i kącika do czytania doskonale sprawdzą się lampy stojące i biurkowe, których umiejscowienie można swobodnie zmieniać w zależności od potrzeb. Dodatkowo, odpowiednio dobrane podkreślą charakter wnętrza, dodadzą mu przytulności, a także wydzielą optycznie osobną przestrzeń sprzyjającą skupieniu.

W strefie home office oraz kącika do czytania sprawdzą się rozwiązania, które dyskretnie wpiszą się w aranżację, a jednocześnie zapewnią dużą ilość światła, takie jak np. lampa podłogowa MONO II z dwoma regulowanym źródłami światła, mówi Katarzyna Chmura.

Przygotowując miejsce do nauki czy pracy biurowej warto pamiętać również o właściwej lokalizacji źródła światła. Powinno być umieszczone około 35 cm nad blatem, po przeciwnej stronie co dominująca ręka i zapewniać średnie oświetlenie na poziomie 500lx [luksów].

Dobrze też zadbać o to, aby lampa dawała możliwość regulacji ustawienia ramienia, nakierowania światła na właściwy obszar, a także zmiany jego natężenia, tak aby współgrało ono np. ze światłem monitora. Takie funkcjonalności oferują m.in. modele STYLE LED, SMART LED oraz CHIC LED, podpowiada projektantka Katarzyna Chmura.

Oświetlenie na wysokości zadania, czyli home office na poddaszu

Poddasze to coraz częściej przestrzeń użytkowa zaaranżowana na pokój dla dziecka bądź domowe biuro. Szczególnie dobrze sprawdzi się tu oświetlenie punktowe, np. w postaci pojedynczych reflektorów MONO lub podtynkowych opraw MIDI LED i MINI LED. Dzięki ukryciu w warstwach wykończeniowych lampy zapewniają odpowiednie oświetlenie wnętrza, a jednocześnie umożliwiają swobodne korzystanie z całej wysokości pomieszczenia.

W przestrzeniach ze skosami idealnie sprawdzą się również szynoprzewody – w tym przypadku łączenie szyn pod dowolnym kątem umożliwia zastosowanie specjalnych łączników FLEX – podpowiada ekspertka Nowodvorski Lighting.

Równomierne oświetlenie strefy roboczej zapewni również zastosowanie lamp liniowych, takich jak np. CL HALL LED PRO lub CL Q LED PRO. Oba modele posiadają nowoczesną, liniową formę oprawy i mają bardzo dobre parametry techniczne, dzięki czemu zapewniają dużą ilość światła. Oprawa lampy CL Q LED PRO przełamuje standardy w swojej kategorii nietypową, asymetryczną budową i jest podwieszana na linkach.

Niezależnie od rodzaju przestrzeni, planując oświetlenie robocze warto zwrócić uwagę także na właściwy dobór źródeł światła. Skupieniu będą sprzyjać te o temperaturze zbliżonej do 4000 K.

*Wszystkie przytoczone w materiale rozwiązania pochodzą z oferty Nowodvorski Lighting

Autor: Nowodvorski Lighting.

Skanska startuje z biurowym pakietem ESG+ dla najemców nieruchomości inwestycyjnych

ESG+
Biuro spełniające wymogi ESG to dziś nie tylko konieczność wynikająca ze zmian na rynku i wymogów stawianych przez regulacje unijne, ale też wartość dodana dla pracowników. Właśnie dlatego Skanska przygotowała ofertę dla najemców składającą się z usług wspierających ich w tworzeniu zrównoważonych miejsc pracy i w raportowaniu niefinansowym.

ESG+ to proponowany przez Skanska pakiet usług, opracowany na podstawie rozmów z przedstawicielami biznesu. Jego celem jest wsparcie działalności i zwiększenie efektywności zespołów, z akcentem na dbałość o środowisko i dobrostan pracowników. Najemcy – obecni oraz potencjalni – mogą skorzystać z doświadczenia szwedzkiego dewelopera w szerokim zakresie, od tworzenia przestrzeni przyjaznej użytkownikom, przez kwestie związane ze śladem węglowym, po raportowanie elementów związanych z ESG.

W erze gwałtownych zmian rynkowych i rosnących wymagań w zakresie zrównoważonego rozwoju, nie wystarczy już oferować jedynie przestrzeni biurowej. W Skanska rozumiemy, że prawdziwa wartość dodana leży w holistycznym podejściu do potrzeb najemców. Nasz pakiet usług ESG+ to nie tylko odpowiedź na regulacje, ale przede wszystkim narzędzie, które pozwala naszym klientom skoncentrować się na tym, co dla nich najważniejsze – rozwijaniu swojego biznesu i dbaniu o zdrowie oraz samopoczucie swoich zespołów. Jest to efekt naszego wieloletniego doświadczenia z rynku europejskiego, skandynawskiego czy z USA, dzięki któremu mogliśmy dostosować naszą ofertę do realnych potrzeb i oczekiwań klientów z różnych lokalizacji, bo dobrze ich rozumiemy. Pozwala nam to wspólnie tworzyć nową jakość. Ostatecznie, to inwestycja w lepszą przyszłość dla nas wszystkich – mówi  Arkadiusz Rudzki, wiceprezes ds. wynajmu i sprzedaży w spółce biurowej Skanska w CEE.

Źródło: Skanska.

Trendy na rynku biurowym w Polsce wg ekspertów REDD

data1
Eksperci REDD opracowali raport nt sytuacji na rynku biurowym w Polsce. Dynamika na rynku biur w Polsce nieustannie ewoluuje, pod wpływem zmieniających się potrzeb najemców i deweloperów. Analiza danych z pierwszych trzech kwartałów 2023 roku rzuca światło na te zmiany i ukazuje interesujące trendy w trzecim kwartale 2023 roku.

W Warszawie aktywność najemców w biurach jest niższa niż rok wcześniej, ale wyższa niż w latach 2020 i 2021 — wskazuje ekspert REDD. Co ciekawe, w pierwszych trzech kwartałach 2023 roku zanotowano o blisko 20% mniej transakcji wynajmu powierzchni biurowych niż w roku poprzednim. Niemniej jednak ogólny wolumen transakcji wynajmu jest wyższy niż w latach 2020 i 2021.

Podobne trendy obserwuje się na rynkach regionalnych. Suma wolumenu transakcji wynajmu na sześciu głównych rynkach poza Warszawą w pierwszych 3 kwartałach 2023 roku była niższa niż w analogicznym okresie w 2022 roku (o blisko 22%), jednak wciąż utrzymuje się na wyższym poziomie niż w latach 2020 i 2021. Ten trend może być wynikiem zmieniających się potrzeb najemców, którzy dostosowują biura do nowych wymagań i trendów, ale jest jeszcze za wcześnie, żeby określić to jednoznacznie mówi Krzysztof Foks, Head Of Research, REDD.

Źródło: REDD (fragment raportu).

Nieruchomość inwestycyjna Equal Business Park w Krakowie pozyskała nowego biurowego najemcę

Equal BP_02
Nieruchomość inwestycyjna Equal Business Park w Krakowie pozyskała nowego biurowego najemcę, firmę AstraZeneca.

Apollo-Rida, właściciel i zarządca kompleksu biurowego Equal Business Park w Krakowie, podpisał umowę najmu na blisko 1000 m kw. powierzchni biurowej z międzynarodową firmą biofarmaceutyczną AstraZeneca Pharma Poland. W transakcji po stronie wynajmującego doradzała firma Savills, która pełni w budynku rolę wyłącznego doradcy ds. wynajmu powierzchni biurowych.
Nowy najemca Equal Business Park zdecydował się na przeniesienie biura do nowoczesnej powierzchni biurowej, która wpisuje się w realizowane przez AstraZeneca cele zrównoważonego rozwoju (SDG) w ramach globalnie przyjętej strategii ESG. Budynek wyróżniają rozwiązania proekologiczne potwierdzone certyfikatem BREEAM na poziomie „Excellent”, w tym zasilanie energią odnawialną, kompletna infrastruktura rowerowa, stacje ładowania pojazdów elektrycznych oraz energooszczędne windy i oświetlenie.

AstraZeneca Pharma Poland to kolejna firma, która doceniła wysoką jakość kompleksu Equal Business Park. Coraz więcej najemców zwraca uwagę na proekologiczne rozwiązania zastosowane w budynkach biurowych, co ma związek z przyjętymi przez nie strategiami ESG” – mówi Dominika Cyrbus z oddziału Savills w Krakowie.

Codzienna dbałość o pracowników oraz ograniczenie śladu środowiskowego jest dla nas priorytetem. Każda nowa umowa najmu to dla nas powód do dumy. Stanowi dowód na niezmiennie najwyższy komfort oferowanych powierzchni przez kompleks Equal Business Park. Tworzymy przyjazne i ekologiczne środowisko pracy, w którym każdy może działać z pełnią swojego potencjału” komentuje Rafał Nowicki, Prezes Zarządu, Apollo-Rida Poland.

Nieruchomość inwestycyjna Equal Business Park o powierzchni 49 500 m kw. to kompleks nowoczesnych i funkcjonalnych budynków biurowo-usługowych klasy A.
Właścicielem i zarządcą Equal Business Park w Krakowie jest firma Apollo-Rida Poland realizująca projekty deweloperskie i inwestycyjne w sektorze nieruchomości biurowych, magazynowych, handlowych i mieszkaniowych w Warszawie, Krakowie i Gdańsku.

mat.pras.

Nieruchomość inwestycyjna Buma Square w Krakowie z nowym najemcą

PL_Buma Square_Kraków
Nieruchomość inwestycyjna Buma Square w Krakowie z nowym najemcą.

Wiodąca firma rekrutacyjna Interkadra wynajmuje 756 mkw. w biurowcu Buma Square znajdującym się w strategicznej lokalizacji, pod adresem Wadowicka 6, w bliskiej odległości od ścisłego centrum Krakowa. Bardzo dobre położenie i ekspozycja na jedne z najważniejszych arterii komunikacyjnych miasta sprawiają, że Buma Square to jeden z najlepszych adresów dla firm poszukujących efektywnych powierzchni biurowych położonych w bliskiej odległości od centralnych dzielnic miasta.

Interkadra by Synergie jest częścią Grupy Synergie, piątego co do wielkości w Europie dostawcy usług HR i rekrutacji, działającego w 17 krajach i posiadającego 800 oddziałów. „Jesteśmy przekonani, że między innymi dzięki dobrej widoczności i dostępności budynku przy wykorzystaniu komunikacji miejskiej Buma Square wspomoże nas w przyciąganiu najlepszych talentów i rozwoju naszego biznesu w Polsce, a jednocześnie zapewni komfortowe środowisko pracy naszym pracownikom” – mówi Magdalena Winiarska z Interkadra by Synergie.

„W Buma Square nasi najemcy mają do dyspozycji między innymi nową siłownię, kantynę, centrum medyczne, pocztę, przedszkole oraz liczne punkty handlowe. Nie mam wątpliwości, że bogata oferta budynku, jego wygodna lokalizacja, którą cechuje bardzo dobre skomunikowanie z innymi dzielnicami miasta wspomogą naszego nowego najemcę w rozwoju jego biznesu w Polsce” – mówi Michał Orłowski z Revetas Capital odpowiedzialny za wynajem powierzchni w Buma Square.

Biurowcem Buma Square zarządza firma CERES Management Services.

mat.pras.

Newmark Polska: Najemcy biurowi w regionach bardzo aktywni w trzecim kwartale

Agnieszka-GIermakowska_Anna-Szymanska_Newmark-Polska
Według raportu firmy doradczej Newmark Polska „Office Occupier – Rynek biurowy w miastach regionalnych” w trzecim kwartale 2023 roku popyt na biura w regionach wyniósł prawie 200 000 mkw., natomiast wolumen powierzchni będącej w budowie nie przekraczał 400 000 mkw. Wysoki wskaźnik pustostanów w istniejących budynkach biurowych oznacza, że najemcy mają duży wybór dostępnych opcji. Zarówno deweloperzy, jak i najemcy nadal koncentrują się na kwestiach związanych z ESG, funkcjonalnością, elastycznością oraz optymalizacją zajmowanej powierzchni i kosztów najmu.

Na koniec trzeciego kwartału 2023 roku całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu największych rynkach regionalnych poza Warszawą (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) przekroczyły 6,6 mln mkw. W okresie od stycznia do końca września deweloperzy dostarczyli łącznie prawie 236 000 mkw. w 16 budynkach, z czego prawie 51% (119 700 mkw.) trafiło na rynek w trzecim kwartale br. Wśród największych zrealizowanych inwestycji znalazły się takie biurowce jak: Ocean Office Park B (Kraków, I kw.), Craft (Katowice, III kw.), Nowy Rynek E (Poznań, II kw.) czy Kreo (Kraków, III kw.). Do końca 2023 roku deweloperzy planują dostarczyć jeszcze blisko 150 000 mkw., co oznacza, że nowa podaż w czwartym kwartale osiągnie najwyższy poziom w całym bieżącym roku.

Po raz pierwszy od ponad 10 lat wolumen powierzchni biurowej w budowie spadł do poziomu poniżej 400 000 mkw. Na koniec trzeciego kwartału w trakcie realizacji pozostawało ok. 380 000 mkw. – to o ponad 17% mniej niż w drugim kwartale 2023 roku i prawie 35% mniej niż rok wcześniej.

– Pomimo posiadania sporych banków ziemi wielu deweloperów często odracza decyzję o rozpoczęciu budowy do momentu podpisania znaczącej umowy przednajmu w planowanej inwestycji. Ponad milion dostępnych metrów biur w już istniejących budynkach też wpływa na ogólną aktywność deweloperów – mówi Agnieszka Giermakowska, Dyrektor Działu Badań Rynkowych i Doradztwa, Lider ds. ESG, Newmark Polska.

Trzeci kwartał był rekordowy pod względem wolumenu wynajętej powierzchni biurowej w bieżącym roku. W tym czasie najemcy podpisali umowy na ponad 198 400 mkw., co stanowi ponad 37% całkowitego popytu odnotowanego w okresie od stycznia do końca września 2023 roku. Z kolei popyt brutto za pierwsze trzy kwartały 2023 roku wyniósł prawie 532 000 mkw. i był wyższy o 18,5% niż w porównywalnym okresie w 2022 roku. Biorąc pod uwagę średni wolumen zawartych transakcji najmu w czwartym kwartale w ostatnich pięciu latach (ok. 185 000 mkw.), możemy spodziewać się, że aktywność najemców za cały 2023 rok będzie zbliżona do odnotowanej w rekordowym roku 2019.

– Pomimo rosnącego zainteresowania najemców wynajmem biur trend polegający na dążeniu do optymalizacji zajmowanej powierzchni biurowej jest wciąż mocno widoczny. Najemcy dokładnie analizują swoje potrzeby, poszukując budynków efektywnych energetycznie i środowiskowo, a sam proces wynajmu się wydłuża – mówi Anna Szymańska, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych w Newmark Polska.

W pierwszych trzech kwartałach 2023 roku najwięcej podpisano nowych umów (49%), a na kolejnym miejscu uplasowały się renegocjacje i odnowienia umów z 35-procentowym udziałem w wolumenie transakcji najmu. Natomiast pozostałe 16% stanowiły ekspansje i transakcje na potrzeby własne (po 6% każde) oraz przednajmy (4%).

Od drugiego kwartału 2022 roku wskaźnik pustostanów na głównych regionalnych rynkach biurowych znajduje się w trendzie wzrostowym. Na koniec trzeciego kwartału 2023 roku wyniósł on 17,3%, co oznacza wzrost o 0,5 p.p. w porównaniu z poprzednim kwartałem i o 2,1 p.p. w ujęciu rocznym. Na czterech rynkach stopa pustostanów wzrosła powyżej 15%, a tylko na jednym nie przekracza 10%. Na ośmiu głównych rynkach regionalnych najemcy mają do dyspozycji łącznie ponad 1,1 mln mkw. wolnej powierzchni biurowej, czyli najwięcej od początku prowadzenia statystyk.

Czynsze za najlepsze powierzchnie biurowe na głównych, regionalnych rynkach biurowych utrzymują się na wysokim poziomie i sięgają nawet 16,00-17,00 euro/mkw./miesiąc. Ponadto ze względu na znaczną ilość powierzchni biurowej dostępnej w budynkach zarówno istniejących, jak i będących w budowie, przewidujemy, że stawki czynszowe w najbliższym czasie pozostaną na dotychczasowym poziomie. Warto jednak podkreślić, że właściciele budynków oferujących nowoczesne rozwiązania technologiczne i z zakresu ESG będą raczej mniej skłonni do negocjacji wysokości czynszów.

Źródło: Newmark Polska.

AXI IMMO: Na lokalizację nowego biura najemcy wybierają głównie centrum Warszawy

AXI-IMMO-Waw-rynek-biurowy-iii-kw-2023W okresie od stycznia do końca września 2023 r. całkowity popyt na nowoczesne powierzchnie biurowe w Warszawie wyniósł blisko 0,5 mln mkw. Najemcy najczęściej wybierają dwa warianty umów, tzn. relokują się do nowych powierzchni lub decydują się na renegocjacje dotychczasowych warunków. Obniża się poziom pustostanów, który na koniec września 2023 r. wyniósł 10,6%. Po stronie podaży w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. na stołeczny rynek deweloperzy dostarczyli nieco ponad 20 000 mkw., które nadal wskazują na okres luki podażowej w Warszawie. Niemniej w budowie znajduje się ponad 240 000 mkw., spośród których większość zostanie zrealizowana do końca 2025 r. Największa polska firma doradcza AXI IMMO prezentuje analizę warszawskiego rynku biurowego w raporcie „Rynek biurowy w Warszawie III kwartał 2023 r.”.

W III kw. 2023 r. do użytku na warszawskim rynku biurowym został oddany jeden nowy projekt tj. budynek A2 ( 1 900 mkw.), należący do kompleksu S-Bridge Office Park. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2023 r. deweloperzy dostarczyli 20 250 mkw. Całkowite zasoby biurowe stolicy wynoszą obecnie 6,2 mln mkw.

Na koniec września 2023 r. w budowie pozostawało 240 000 mkw. powierzchni biurowej, głównie w strefie Centrum-Zachód, blisko Ronda Daszyńskiego. Przykłady przyszłych projektów to The Bridge (47 000 mkw., Ghelamco), Biurowiec B w ramach kompleksu Towarowa 22 (31 100 mkw., Echo Investment), The Form (28 000 mkw., Lincoln Property), Lixa D & E (26 300 mkw., Yareal), Studio B (17 900 mkw., Skanska) czy Vibe (15 000 mkw., Ghelamco).

W III kw. 2023 r. wskaźnik pustostanów na stołecznym rynku zmniejszył się do 10,6%. W centrum wyniósł 9,1%, a poza centrum 11,8%. W strefie Służewca zanotowano najwięcej wolnej powierzchni (20,2%), a w strefie Centrum-Północ najmniej (3,7%).

Emilia Trofimiuk, Research Manager, Dział Analiz Rynkowych, AXI IMMO, wyjaśnia:W wyniku luki podażowej współczynnik pustostanów w centralnych strefach biurowych stolicy jest niższy niż w poprzednich latach o 2 p.p. w porównaniu z rokiem ubiegłym i aż o 4,1 p.p. niższy niż dwa lata temu”.

W III kwartale 2023 roku podpisano umowy najmu na 170 000 mkw. Wynik był zbliżony do pierwszego i drugiego kwartału (odpowiednio ok. 160 000 i 170 000 mkw.) co oznacza, że w pierwszych dziewięciu miesiącach 2023 roku całkowity popyt wyniósł ok. 500 000 mkw. (-19% r/r).

Bartosz Oleksak, Associate Director, Dział Powierzchni Biurowych, AXI IMMO, mówi: „W bieżącym roku co kwartał obserwowaliśmy delikatny wzrost w aktywności najemców. Niemniej duża liczba renegocjacji uwypukla fakt braku nowej podaży i ewentualnej relokacji do nowej powierzchni. Widzimy również, że wiele firm po pandemii przedefiniowało swoje potrzeby dotyczące zarówno wielkości biur, a także ich wyposażenia. Obecnie uśrednione koszty fit-out’u zamykają się w granicach ok. 1000 EUR za mkw. Natomiast czas oczekiwania na biuro gotowe pod klucz wynosi od 4 do 6 miesięcy. Nieustannym trendem pozostaje strategia, w której aranżujemy nowoczesne powierzchnie, aby przyciągnąć najlepsze talenty. Wielu najemców korzysta w ramach świadczeń z trybu hybrydowego, przy czym najczęściej w modelu oferującym jeden lub dwa dni pracy z domu”.

W III kwartale 2023 r. największą aktywność najemców odnotowano w następujących strefach i podstrefach biurowych: Centrum-Zachód (20% warszawskiego popytu), Służewiec (19%), Centralny Obszar Biznesu (14%). W skali całego rynku warszawskiego udział nowych umów w okresie od lipca do końca września 2023 r. wyniósł 53%, renegocjacje z kolei stanowiły 43%, natomiast zarówno ekspansje, jak i powierzchnia zagospodarowana na własny użytek po 2%.

Emilia Trofimiuk, zauważa: „W obszarze podstrefy Centrum-Zachód oraz strefy COB zdecydowanie dominowały nowe umowy tj. odpowiednio 79% i 74% powierzchni wynajętej w tych lokalizacjach w III kwartale 2023 r. Na Służewcu firmy głównie renegocjowały i przedłużały dotychczasowe kontrakty, co przełożyło się na 60% aktywności najemców w analizowanym kwartale w tej strefie”.

Największe transakcje w III kwartale 2023 roku to m.in. przednajem 7 000 mkw. przez ING Hubs Poland w The Form, przedłużenie umowy na niemal 5500 mkw. przez Elavon w Europlex, renegocjacja kontraktu na 4800 mkw. w Wiśniowy Business Park F i przedłużenie umowy najmu 4700 mkw. przez firmę Sii w Metron.

Wyjściowe stawki czynszu w najbardziej prestiżowych budynkach biurowych w centralnych lokalizacjach stolicy na koniec września 2023 r. wyniosły 19,00-27,50 EUR/ mkw./ mies., natomiast w pozacentralnych strefach czynsze zaczynały się od ok. 10 EUR/ mkw./ mies. Z kolei stawki za opłaty eksploatacyjne w analizowanym okresie wahały się od ok. 12 PLN/ mkw./ mies. do 39 PLN/ mkw./ mies. przy czym duże znaczenie w ich przypadku miały standard i lokalizacja biurowca.

Źródło: AXI IMMO.

Colliers: W ciągu 5 lat spadła liczba osób zadowolonych z oferty usługowo-handlowej w biurowcach

Błaszkiewicz_Przemysław_Colliers
Wyniki badania przeprowadzonego przez Colliers nie pozostawiają złudzeń – pandemia odcisnęła piętno na rynku usługowo-handlowym w warszawskich biurowcach. W raporcie
„Zakupy w biurowcu” eksperci Colliers zwracają uwagę na zmianę oczekiwań pracowników biur, o czym świadczy między innymi znaczący spadek odsetka osób, którym wystarcza dostępna oferta handlowo-usługowa – dziś jest to zaledwie 9%, podczas gdy w 2018 r. było to 29%. Autorzy raportu zauważają także, że poszerzyło się grono osób korzystających ze strefy handlowo-usługowej w biurowcach i otwarcie jej się na okolicznych mieszkańców czy turystów.

Eksperci Colliers w najnowszym raporcie dotyczącym handlu i usług w biurowcach połączyli analizę oferowanych usług z wynikami badania opinii przeprowadzonego wśród pracowników budynków biurowych. W obydwu tych obszarach widać znaczące zmiany, które nastąpiły w ciągu minionych pięciu lat.

Od 2018 r. rynek biurowy przeszedł ogromną transformację, której kluczowym czynnikiem była pandemia. W czasach pracy hybrydowej nie bywamy w biurze codziennie i nie spędzamy w nim ośmiu godzin przy biurku – tłumaczy Przemysław Błaszkiewicz, Associate Director w Dziale Powierzchni Biurowych w Colliers. – Zmiana modelu pracy biurowej skłoniła wiele firm do przeprojektowania i przearanżowania wykorzystywanych przestrzeni. Biura stają się przede wszystkim miejscem spotkań ze współpracownikami, wymiany doświadczeń i kreatywnej pracy zespołowej. Zmieniły się także oczekiwania pracowników dotyczące przestrzeni usługowo-handlowej. Dziś oczekują oni możliwości załatwiania codziennych zakupów czy podstawowych spraw w okolicach biura. Obecnie tylko co 10. badany nie korzysta z żadnych punktów handlowych czy usługowych w okolicy miejsca pracy. W stosunku do 2018 roku to duża zmiana, ponieważ takie osoby stanowiły wtedy niemal 1/3 badanych.

Zmiany na rynku biurowców

Przez ostatnie pięć lat warszawski rynek biurowy charakteryzował się dynamiczną działalnością deweloperską. Większość nowych budynków, poza powierzchnią biurową, oferuje także handlowo-usługową – od pojedynczych lokali, po duże moduły składające się ze sklepów, punktów usługowych i gastronomicznych. Zasoby powierzchni handlowo-usługowej w biurowcach zwiększyły się względem 2018 roku o ok. 2% i wynoszą obecnie blisko 340 tys. mkw. w ponad 1 630 lokalach. Warto odnotować, że kolejne 43,5 tys. mkw. powierzchni handlowo-usługowej zlokalizowane jest w projektach wielofunkcyjnych.

Rośnie rola infrastruktury uzupełniającej w inwestycjach biurowych – już 64% wszystkich warszawskich biurowców ma minimum jeden lokal handlowo-usługowy (wobec 60% w roku 2018) – podkreśla Katarzyna Michnikowska, Dyrektorka w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers. – Warto jednak zwrócić uwagę, że z powierzchni handlowo-usługowej w biurowcach intensywnie korzystają także klienci zewnętrzni – uczestnicy spotkań biznesowych, turyści lub okoliczni mieszkańcy. Biurowce z ofertą handlowo-usługową przyciągają nowe grupy użytkowników niż pięć lat temu. W 2018 r. biurowce z ofertą handlowo-usługową, głównie na potrzeby pracowników, stanowiły aż 20% wszystkich badanych budynków. Obecnie jest to jedynie 7%. Jednocześnie dzisiaj większość (63%) lokali usługowych w biurowcach działa głównie na potrzeby szerszej grupy użytkowników, także spoza budynków biurowych. To także kierunek, w którym zmierza oferta usługowo-handlowa w tego rodzaju przestrzeniach.

W stosunku do 2018 r. wzrosła także dostępność wolnej powierzchni handlowo-usługowej w warszawskich biurowcach, zarówno tych nowo oddanych, jak i funkcjonujących kilka/kilkanaście lat. Do dyspozycji najemców postaje obecnie ok. 220 lokali o łącznej powierzchni 72,5 tys. mkw. GLA (wobec 170 pięć lat temu). Tym samym współczynnik pustostanów w drugim kwartale br. ukształtował się na poziomie 13,5% wobec 12,7% w 2018 r.

Z czego korzystają pracownicy biur?

W ciągu ostatnich pięciu lat zmieniły się także oczekiwania użytkowników biur. W porównaniu z 2018 r. pracownicy biurowców chcieliby mieć lepszą ofertę gastronomiczną, “convenience” i usługową, podobną do tej, z jakiej korzystają w sąsiedztwie swojego miejsca zamieszkania. Badani pracownicy są mniej zadowoleni z oferty uzupełniającej. W 2018 r. 29% respondentów deklarowało, że niczego im w tej ofercie nie brakuje, obecnie podobną deklarację składa jedynie 9% odpowiadających. Wygoda, jaką przyniosła możliwość pracy z domu sprawia, że oczekiwania pracowników wobec budynków biurowych i pracodawców rosną.

W porównaniu z 2018 rokiem więcej osób korzysta z różnego rodzaju usług online, o czym świadczy m.in. spadek popularności usług pocztowych i bankowych na rzecz paczkomatów, bankomatów oraz mniejsze deklarowane korzystanie z drogerii, kiosków i sklepów z akcesoriami mody – tłumaczy Dominika Jędrak, Dyrektorka Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers. – Zauważalny jest natomiast wzrost liczby osób korzystających z centrów medycznych w biurowcach (16% w 2023 vs. 11% w 2018).

Jak wynika z badania Colliers, pracownicy biur deklarują najczęstsze korzystanie ze sklepów spożywczych (45% w tym roku vs. 35% w 2018) i piekarni (45% vs. 27% w 2018 roku). W porównaniu z poprzednią edycją badania z 2018 roku spadła deklarowana odwiedzalność kantyn, kawiarni i restauracji. Co ciekawe, pomimo największej dostępności szeroko rozumianej oferty gastronomicznej to ona jest wskazywana jako główny brak – 45% respondentów odpowiedziało, że brakuje im kantyny, 37% sklepu spożywczego, 29% restauracji, a 24% piekarni.

Ponad 58% respondentów w trakcie pracy z biura wydaje dziennie na zakupy 11-30 PLN. Rosnące ceny towarów i usług spowodowały jednak, że w porównaniu z 2018 r. zwiększył się odsetek osób wydających 31-50 PLN na tego typu zakupy (z 14% do 28% w 2023 r.), a spadł tych, którzy przeznaczają na zakupy poniżej 10 PLN (z 14% do 9%).

Przyszłość usług w biurowcach

Autorzy raportu Colliers podkreślają, że wraz ze zmianą sposobów korzystania z biura rośnie rola infrastruktury uzupełniającej w budynku. Staje się ona ważnym elementem wspierającym budowanie relacji, wymianę pomysłów i kultywowanie kultury organizacyjnej firm. Wymaga to także przedefiniowania i innej aranżacji tej powierzchni w biurowcu, dobrania na nowo konceptów i proaktywnego zarządzania częścią handlowo-usługową. Równocześnie najemcy z sektora handlu i usług nadal mierzą się z wieloma wyzwaniami i próbują się odnaleźć w postpandemicznym biurowym krajobrazie.

– Doświadczenia pandemii i rozwój technologii spowodowały, że zdecydowanie chętniej niż pięć lat temu kupujemy i korzystamy z usług przez Internet. Wyniki badania i analizy handlu w biurowcach z 2018 i 2023 roku pokazują, że zmiany nawyków konsumenckich mocno wpłynęły na gastronomię w biurowcach, która odbudowuje się bardzo powoli w odmienionych konceptach – podsumowuje Alicja Tucholska-Kuran, Senior Associate w Dziale Powierzchni Handlowych w Colliers. – Zauważamy, że zmiana funkcji biura i infrastruktury uzupełniającej budynku umożliwia w tych lokalizacjach rozwój sektora rozrywki i rekreacji. Jest to zarówno szeroko rozumiana oferta sportowa, jak i miejsca umożliwiające realizację swoich zainteresowań oraz budowanie lokalnych społeczności. Kluczowe w zagospodarowaniu tej przestrzeni jest świadome działanie i planowanie zgodne z aktualnymi trendami i wzorami zachowań konsumentów.

Źródło: Colliers.

Firma Ghelamco z nową nieruchomością inwestycyjną w Krakowie

KREO by Ghelamco fot. 4
Firma Ghelamco z nową nieruchomością inwestycyjną w Krakowie. Najnowszy obiekt biurowy otrzymał pozwolenie na użytkowanie.

KREO, najnowsza inwestycja Ghelamco w Krakowie, otrzymała pozwolenie na użytkowanie. Na najemców czeka tu ponad 24 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej.
Zlokalizowany przy ulicy Wadowickiej 12 KREO charakteryzuje ponadczasowa architektura, wpisująca się w tradycje Krakowa, a zarazem innowacyjne rozwiązania. Na 9 kondygnacjach budynek oferuje najemcom łatwą w aranżacji nowoczesną przestrzeń biurową o powierzchni piętra ponad 2,7 tys. mkw. Za jego projekt odpowiada krakowska pracownia architektoniczna Q-arch.

– KREO jest idealnym miejscem dla ambitnych, prężnie działających firm, dla których liczy się innowacyjność, kreatywność i zrównoważony rozwój. Za jego ponadczasowymi, kamiennymi elewacjami kryje się najnowocześniejsza przestrzeń biurowa w Krakowie, którą potwierdzą prestiżowe certyfikaty SmartScore i WiredScore. To największa nasza inwestycja w Krakowie, z której jesteśmy dumni i z radością oddajemy ją do użytku – mówi Jarosław Zagórski, dyrektor zarządzający Ghelamco Poland.

mat.pras.

PINK opublikował dane dotyczące rynku biurowego na głównych rynkach regionalnych za III kwartał 2023 roku

anders-jilden-Sc5RKXLBjGg-unsplash
Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK) opublikowała dane dotyczące rynku powierzchni biurowych na ośmiu głównych rynkach regionalnych w Polsce (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) za trzeci kwartał 2023 roku. Podsumowanie dotyczy istniejących zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej, nowych obiektów oddanych do użytku, wielkości transakcji wynajmu oraz ilości powierzchni niewynajętej.

Na koniec trzeciego kwartału 2023 roku całkowite istniejące zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu głównych rynkach regionalnych wyniosły 6 631 300 m kw. Niezmiennie największymi rynkami biurowymi w Polsce (po Warszawie) pozostawały Kraków (1 776 600 m kw.), Wrocław (1 354 000 m kw.) oraz Trójmiasto (1 046 800 m kw.).

W trzecim kwartale 2023 roku do użytkowania oddano obiekty o łącznej powierzchni 119 700 m kw. Największymi zrealizowanymi projektami były: Craft (Ghelamco, 26 700 m kw.) w Katowicach, Kreo (Ghelamco, 24 000 m kw.) w Krakowie oraz rozbudowa Nowej Renomy we Wrocławiu (Globalworth, 23 400 m kw.)

Na koniec września 2023 roku na ośmiu głównych rynkach regionalnych do wynajęcia od zaraz było oferowane około 1 145 000 m kw. powierzchni biurowej, co odpowiada współczynnikowi pustostanów na poziomie 17,3% (wzrost o 0,5 p.p. kw./kw. oraz wzrost o 2,1 p.p. w porównaniu do analogicznego okresu w 2022 roku). Najwyższy wskaźnik niewynajętej powierzchni odnotowano w Katowicach – 23,2%, a najniższy w Szczecinie – 5,2%.

Całkowity wolumen transakcji najmu zarejestrowanych w trzecim kwartale 2023 roku wyniósł 198 400 m kw., co jest o prawie 20% większym wynikiem względem ubiegłego kwartału oraz o ponad 85% więcej względem analogicznego kwartału roku 2022. Najwięcej powierzchni biurowej zostało wynajęte w Trójmieście (58 400 m kw.), Krakowie (38 300 m kw.) oraz Wrocławiu (33 800m kw.)

W trzecim kwartale 2023 roku najwyższy udział odnotowany w strukturze transakcji najmu przypadł nowym umowom (z uwzględnieniem umów przednajmu i powierzchni wynajętych na potrzeby własne przez właścicieli budynku), które stanowiły 58% aktywności. Renegocjacje i przedłużenia obowiązujących kontraktów odpowiadały za 37,5% zarejestrowanego popytu, a ekspansje za 4,5%.

Do największych transakcji zawartych w trzecim kwartale 2023 zaliczamy dwie transakcje w Gdańsku: wynajęcie na potrzeby własne właściciela budynku całości powierzchni swojej siedziby (budynek IGK6) przez firmę Intel o wielkości 23 000 m kw. oraz przedłużenie umowy najmu poufnego najemcy z sektora energetycznego w budynku Olivia BC: Business Gate o powierzchni 16 900 m kw., trzecią największą transakcją było przedłużenie najmu przez firmę EY w budynku Sagittarius we Wrocławiu o powierzchni 11 000 m kw.

Źródłem informacji są firmy doradcze działające na rynku nieruchomości komercyjnych (Axi Immo, BNP Paribas Real Estate, CBRE, Colliers, Cushman & Wakefield, JLL, Knight Frank, Newmark Polska, Savills).

Źródło: Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych.

Nieruchomości komercyjne Warsaw Trade Tower i Lubicz Park budynkami bez barier

WTT
Nieruchomości komercyjne Warsaw Trade Tower w Warszawie i Lubicz Park w Krakowie budynkami bez barier.

Inwestycje Warsaw Trade Tower oraz Lubicz Park, biurowce z portfela Globalworth Poland, otrzymały certyfikat „Obiekt bez barier”. Certyfikat ten jest nadawany przez Fundację Integracja.

Certyfikat „Obiekt bez barier” przyznawany jest budynkom, które uzyskały pozytywny wynik audytu dostępności architektonicznej, podczas którego eksperci oraz różni testerzy z niepełnosprawnością analizują dostępność architektoniczną budynku podczas wizji lokalnych oraz w oparciu o plany architektoniczne.

Właściciel i zarządca obu budynków, firma Globalworth Poland, od początku prac projektowych nad ich ulepszeniem współpracował z Fundacją Integracja. W warszawskim biurowcu Warsaw Trade Tower oraz krakowskim Lubicz Park zastosowano liczne rozwiązania, które korzystanie wpływają na ich dostępność architektoniczną. W efekcie biurowce stały się miejscami przyjaznymi dla każdego użytkownika.

“Kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju jest dostępność budynku i komfort użytkowników. Dlatego w Globalworth ciągle stawiamy sobie wyzwania w zakresie modernizowania naszych obiektów. Ostatnio wraz z Fundacją Integracją postanowiliśmy uczynić nasze obiekty bardziej przyjazne dla osób z niepełnosprawnością. Już od wejścia możemy zobaczyć, że nie mamy osobnych wejściowych bramek – standardowych i dla osób z niepełnosprawnością ruchową. Jesteśmy dumni, że nasz krakowski biurowiec Lubicz Park oraz warszawski Warsaw Trade Tower spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa pracy, a także dostępności dla osób z niepełnosprawnością ruchową, co zostało potwierdzone najwyższej jakości rynkowym certyfikatem „Obiekt bez barier”. Najważniejszą wartością są dla nas ludzie, dlatego celem, który nam przyświecał, było stworzenie miejsca otwartego dla każdego – dla najemców ich pracowników oraz ich gości” – mówi Krystian Chrobok, Technical Director Central & Northern Poland, Globalworth Poland.

„Wszystko zaczęło się od certyfikatu BREEAM, który jest rozpoznawalny w Polsce i w Europie. Przyznawany jest budynkom, które odpowiadają na potrzeby społeczności lokalnej i wpisują się w tkankę miejską. Dlatego zadbaliśmy o to aby Lubicz Park był również dostępny dla osób z niepełnosprawnością. W tym celu przebudowaliśmy schody zewnętrzne na pochylnie, stworzyliśmy większe miejsca parkingowe dla NPS, wydzieliliśmy bezpieczną komunikację do głównego wejścia do budynku. Ogólnodostępne toalety są oznakowane alfabetem Braille’a, budynek jest wyposażony w meble przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową” – komentuje Marcin Kujawa, Technical Director Southern Poland, Globalworth Poland.

Źródło: Globalworth.

PINK: Warszawski rynek najmu powierzchni biurowych w III kwartale 2023 r.

alexey-topolyanskiy-DJO2L1RQZZc-unsplash
Stowarzyszenie Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK) opublikowało zagregowane dane dotyczące warszawskiego rynku najmu powierzchni biurowych w III kwartale 2023 roku. Źródłem zebranych danych są firmy doradcze działające na rynku nieruchomości komercyjnych: Axi Immo, BNP Paribas Real Estate, CBRE, Colliers, Cushman & Wakefield, JLL, Knight Frank, Newmark Polska, Savills, a informacje dotyczą zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej, nowych projektów oddanych do użytku, wielkości transakcji wynajmu oraz ilości powierzchni niewynajętej.

Popyt na nowoczesne powierzchnie biurowe

Na koniec września 2023 roku zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Warszawie wyniosły ponad 6 205 000 m kw. W III kwartale 2023 roku na stołeczny rynek dostarczono 1900 m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej w ramach projektu S-Bridge Office II zlokalizowanego w strefie Wschód. Łącznie z trzema projektami oddanymi do użytkowania w I połowie roku, od początku 2023 roku na rynek dostarczono 20 250 m kw. powierzchni biurowej.

W pierwszych trzech kwartałach 2023 roku popyt na nowoczesne powierzchnie biurowe osiągnął poziom 496 600 m kw., w tym 174 000 m kw. przypadło na III kw. 2023 roku. Największym zainteresowaniem najemców cieszyły się strefy Centrum, Centralny Obszar Biznesu oraz Służewiec.

W okresie od lipca do końca września 2023 roku najwyższy udział w strukturze popytu przypadł nowym umowom (włączając umowy przednajmu) – 52,8%, oraz renegocjacjom – 42,8%. Zarówno ekspansje jak i powierzchnia wynajęta na własny użytek stanowiły po 2,2% zarejestrowanego popytu każdy.

Najważniejsze transakcje

Największymi transakcjami III kwartału 2023 r. były przednajem 7000 m kw. przez ING Hubs Poland w The Form, odnowienie umowy najmu na prawie 5500 m kw. przez Elavon w budynku Europlex, renegocjacja kontraktu na 4800 m kw. przez poufnego najemcę z sektora produkcyjnego w Wiśniowy Business Park F oraz odnowienie umowy najmu 4700 m kw. przez Sii w biurowcu Metron.

Spadek wskaźnika pustostanów

Na koniec III kwartału br. w Warszawie wskaźnik pustostanów osiągnął wartość 10,6%. Oznacza to spadek o 0,8 pp. w porównaniu z poprzednim kwartałem i o 1,5 pp. w odniesieniu do analogicznego okresu w 2022 roku. Dostępność powierzchni biurowej wynosiła 657 400 m kw. W strefach centralnych współczynnik pustostanów spadł do 9,1%, natomiast poza centrum miasta obniżył się do 11,8%.

O Stowarzyszeniu

Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych zrzesza przedstawicieli wszystkich sektorów i usług rynku nieruchomości komercyjnych w jednej organizacji, umożliwiając im wywieranie realnego wpływu na otaczające środowisko gospodarcze, polityczne i społeczne. Stowarzyszenie PINK jest zarówno ich reprezentantem, jak i platformą wymiany doświadczeń, wiedzy i współpracy. Współpracując z innymi organizacjami, promuje dobre praktyki na rynku nieruchomości komercyjnych. Do Stowarzyszenia należą – deweloperzy, inwestorzy, asset menedżerowie i zarządcy nieruchomości, firmy projektowe i konsultanci budowlani, doradcy rynku nieruchomości oraz firmy doradztwa prawnego, podatkowego oraz usług finansowych.

Źródło: Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK).

Warszawska nieruchomość inwestycyjna Q22 zatrzymuje przy sobie najemcę biurowego, firmę Savills

Savills_Q22
Działająca na rynku nieruchomości międzynarodowa firma doradcza Savills zdecydowała się przedłużyć umowę najmu i pozostać na dłużej w nieruchomości inwestycyjnej Q22 w Warszawie.

Warszawski biurowiec to główna siedziba Savills w Polsce. Q22 to centralnie zlokalizowany wieżowiec, jeden z najbardziej ekologicznych i przyjaznych użytkownikom biurowców w Europie Środkowej.
Przedłużona przez Savills umowa najmu obejmuje powierzchnię 1080 m kw. i dopuszcza możliwość ekspansji, w odpowiedzi na dynamiczny rozwój firmy, która liczy obecnie już ponad 200 pracowników w całej Polsce. Za proces najmu odpowiedzialny był wewnętrzny dział reprezentacji najemcy Savills, który przeprowadził analizę lokalizacji i renegocjacje umowy we współpracy z kancelarią prawną Kochański & Partners.
Budynek Q22 znajduje się przy Al. Jana Pawła II 22 w Warszawie i oferuje blisko 54 000 m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej. Deweloperem obiektu z 2016 r. była firma Echo Investment. Właścicielem nieruchomości jest fundusz Invesco Real Estate.

Decyzja o przedłużeniu umowy najmu i kontynuacji działalności Savills w budynku Q22, to ważny krok dla obu stron, który podkreśla znaczenie naszej współpracy oraz wzajemnego zaufania. Potwierdza to również atrakcyjność obiektu, w którym zastosowane są rozwiązania wpisujące się w strategię zrównoważonego rozwoju, ale także sprzyjające budowaniu przyjaznego i atrakcyjnego miejsca pracy” Anna Szelc, dyrektorka w funduszu Invesco Real Estate.

Nasze biuro jest bardzo lubiane przez pracowników. Z ankiety, przeprowadzonej jakiś czas temu wynika, że doceniają oni w szczególności znakomitą lokalizację w centrum Warszawy, jak też piękny widok z 30. piętra. Niedawno dostosowaliśmy naszą powierzchnię do nowego modelu pracy hybrydowej i zwiększyliśmy ilość naturalnej zieleni. W ramach zmian, jakie planujemy wprowadzić w związku z przedłużeniem umowy najmu, chcemy przebudować część biura dedykowaną klientom, tak by stworzyć jeszcze bardziej komfortowe warunki do spotkań. Cała rearanżacja będzie odbywała się przy zachowaniu najwyższych standardów ESG” – mówi Emilia Arciszewska, członkini zarządu, dyrektorka działu HR i zarządzania talentami, Savills.

Źródło: Savills.

Lokale biurowe na wynajem – te atrakcyjne szybko znajdują najemców

lycs-lycs-744215-unsplash
Atrakcyjne lokale biurowe na wynajem nie muszą długo czekać na najemców. Przedsiębiorcy stale poszukują bowiem nieruchomości komercyjnych, które będą odpowiadały im pod kątem lokalizacji i samego budynku, i które będą umożliwiały dogodne prowadzenie biznesu. Co obecnie oferuje sektor biurowy? Czy wybór biur do wynajęcia wciąż jest duży? I co istotne, jakie są ceny najmu nieruchomości w tym segmencie? Warto przyjrzeć się bieżącej ofercie tego sektora nieruchomości komercyjnych.

Spis treści:
Sektor biurowy wciąż się podnosi…?
Home office i hybryda kontra biura stacjonarne
Deweloperzy będą wciąż budować, ale póki co zachowują ostrożność
Biura WGN prezentują różnorodną ofertę, jeśli chodzi o biura na wynajem
Przyszłość sektora biurowego w Polsce

Sektor biurowy wciąż się podnosi…?

Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce ma się dobrze, jednak nie we wszystkich sektorach. Dla przykładu, deweloperzy działają aktywnie w sektorze magazynowym, jednak już w sektorze biurowym ta aktywność jest mniejsza. Rzecz jasna, nie ma się co deweloperom dziwić. O ile zapotrzebowanie na magazyny wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie, o tyle w przypadku biurowców popyt jest mniejszy. Nie oznacza to wcale, że przedsiębiorcy nie rozwijają swoich biurowych biznesów. Jednak część z nich już w czasie lockdownu (wprowadzonego w okresie pandemii koronawirusa), uznało, że mogą działać bez stacjonarnych biur, lub z ograniczoną ich powierzchnią.

Home office i hybryda kontra biura stacjonarne

Tym co spowodowało obniżenie popytu na biura na wynajem, okazał się być zmodyfikowany system pracy. Osoby, które przed wybuchem pandemii koronawirusa wykonywały swoje obowiązki służbowe w stacjonarnych biurach, nagle z dnia na dzień zostały oddelegowane do pracy z domu. Okres całkowitego lockdownu okazał się próbą dla właścicieli obiektów biurowych. Biura były praktycznie opustoszałe a część najemców negocjowało warunki najmu i starało się zmniejszyć wynajmowaną przestrzeń biurową, aby minimalizować wydatki prowadzenia działalność gospodarczej.
Szybko okazało się, że dla części osób praca na zasadzie home office jest bardziej odpowiednia, niż ta w formie stacjonarnej. Byli jednak również pracownicy, którzy zwyczajnie z powodu pełnionej w firmie funkcji nie mogli sobie pozwolić na całkowity brak obecności w biurowej przestrzeni. Osoby takie często decydowały się jednak na przejście w hybrydowy tryb pracy. Oznacza to, że ze stacjonarnych biur korzystają sporadycznie, w wyznaczone dni, a resztę obowiązków wykonują w dowolnym wybranym przez siebie miejscu.
Oczywiście nie brakowało również osób, którym zależało na szybkim powrocie do stacjonarnego biura. Zwyczajnie zależało im na oddzieleniu sfery zawodowej od prywatnej przestrzeni życiowej. Taki komfort zapewnić im może jedynie stacjonarne biuro.

Deweloperzy będą wciąż budować, ale póki co zachowują ostrożność

Zmniejszony popyt na biura do wynajęcia przyczynił się do mniejszej aktywności deweloperskiej. Nie oznacza to jednak, że deweloperzy zrezygnowali z podejmowania się nowych projektów inwestycyjnych w segmencie biurowym. Na rynek wciąż dostarczane są nowe powierzchnie biurowe, jednak w mniejszej ilości. Można by się zastanowić, czy mniejsza podaż przyczyni się do powstania luki podażowej. Oczywiście istnieje takie ryzyko, jednak póki co przedsiębiorcy mogą wybierać spośród całkiem licznych ofert najmu dostępnych na rynku.

Biura WGN prezentują różnorodną ofertę, jeśli chodzi o biura na wynajem

Przedsiębiorcy, którzy poszukują dogodnego biura na wynajem do prowadzenia swoich biznesów, powinni stale śledzić ofertę rynkową. Ta bowiem potrafi się dynamicznie zmieniać i czasami przedsiębiorcy może uciec sprzed nosa prawdziwa okazja.
Poniżej prezentujemy przykładowe, wybrane oferty biur na wynajem, jakie znajdują się w bazie ofert biur WGN. Poniższe przykłady mają pomóc w lepszym zobrazowaniu, jak obecnie prezentują się ceny za poszczególne lokalizacje i powierzchnie komercyjne.

WGN Poznań Grunwald jest wyłącznym agentem wynajmu biura na wynajem zlokalizowanego na Starym Mieście w Poznaniu. Lokal biurowy do wynajęcia ma powierzchnię 220 metrów kwadratowych i znajduje się na 1 piętrze nieruchomości komercyjnej. lokalizacja zapewnia dogodny dojazd do centrum miasta, a sam biurowiec otoczony jest rozbudowaną infrastrukturą handlowo-usługową. Przy biurowcu znajdują się liczne miejsca do parkowania. Biuro zapewnia dostęp do takich udogodnień, jak internet światłowodowy, wewnętrzna sieć komputerowa czy klimatyzacja. Cena ofertowa wynosi 9 700 złotych, co daje 44 złote za metr kwadratowy biura na wynajem.

WGN Suwałki jest wyłącznym agentem wynajmu powierzchni biurowej zlokalizowanej w centrum Suwałk. Lokal biurowy ma powierzchnię 129 metrów kwadratowych powierzchni. Lokal biurowy posiada 2 wejścia. Wewnątrz na najemcę czekają 4 oddzielne pomieszczenia. Pod budynkiem znajdują się wolne miejsca parkingowe. Cena najmu wynosi 8 200 złotych, co daje 64 złote za metr kwadratowy nieruchomości komercyjnej do wynajęcia.

WGN Elbląg jest wyłącznym agentem wynajmu biura do wynajęcia, które znajduje się w Elblągu. Biuro do wynajęcia ma powierzchnię 40 metrów kwadratowych i znajduje się na 1 piętrze budynku. Biurowiec mieści się w ścisłym centrum miasta i otoczony jest budynkami fabrycznymi. Atutem lokalizacji jest łatwy i szybki dostęp do drogi ekspresowej nr S7. Budynek liczy 4 kondygnacje, jest wyremontowany a posesja jest ogrodzona. Budynek został oddany do użytku w 2010 roku. Cena ofertowa wynosi 31 złotych za metr kwadratowy. Wielkość biura na wynajem może być ustalona z właścicielem obiektu, ponieważ znajduje się w nim kilka lokali do wynajęcia.

WGN Radomsko jest wyłącznym agentem wynajmu biura zlokalizowanego w Radomsku. Biuro ma powierzchnię niespełna 41 metrów kwadratowych i znajduje się na 1 piętrze. Atutem biurowca jest lokalizacja blisko centrum miasta, przy drodze krajowej nr 42. Lokal może zostać dodatkowo podzielony ściankami działowymi. Przed budynkiem znajduje się utwardzony kostką parking do użytku najemców. Cena ofertowa wynosi 1 520 złotych miesięcznie, co daje 37 złotych za metr kwadratowy.

Przyszłość sektora biurowego w Polsce

Obecnie podaż biur spadła, jednak czy oznacza to, że sektorowi biurowemu w Polsce grozi zastój? Oczywiście można wysnuwać takie wnioski, ponieważ mniejsza podaż różna się mniejszemu wyborowi biur na wynajem. Mimo wszystko nie zapowiada się, aby biur do wynajęcia zaczęło brakować. Podaż wprawdzie się zmniejszyła, jednak mimo wszystko deweloperzy w dalszym ciągu dostarczają na rynek nowe obiekty. Inwestycji jest rzeczywiście mniej, jednak można przypuszczać, że deweloperzy stale monitorują sytuację na rynku i w sytuacji, kiedy popyt się zwiększy, będą starali się zapewnić najemcom dostęp do odpowiedniej ilości biur do wynajęcia.
Oczywiście należy pamiętać, że najbardziej atrakcyjne biura szybko znajdują najemców, natomiast te mniej atrakcyjne muszą długo czekać na złożenie oferty najmu. Z tego względu może dość do sytuacji, że najemcy będą musieli wybierać spośród mniej atrakcyjnych lokalizacji czy powierzchni.

Sektor biurowy w Polsce prezentuje wciąż atrakcyjną ofertę. Pomimo tego, że wybór biur na wynajem jest ograniczony, to atrakcyjnych ofert wciąż nie brakuje. Przedsiębiorcy muszą jednak śledzić rynek, aby dobre oferty im nie umknęły.

Redakcja
Komercja24.pl

Sytuacja na rynku biurowym po I półroczu 2023 r.

floriane-vita-88722-unsplash
Sektor biurowy na polskim rynku nieruchomości komercyjnych jest jednym z tych, które najmocniej odczuły negatywne skutki pandemii koronawirusa. Zapotrzebowanie na biura do wynajęcia wyraźnie spadło, a wzrost popularności zdalnego systemu pracy nie sprzyjał sektorowi biurowemu. W efekcie ciężko było mu odbić się od dna. Deweloperzy zachowywali ostrożność i część z nich wstrzymywała się z realizacją nowych projektów biurowych. Jakie są tego skutki?

Spis treści:
Sektor biurowy po pandemii
Deweloperzy ostrożni względem nowych projektów
Pierwsze półrocze w segmencie biurowym było spokojne… co dalej?
Jakie biura na wynajem czekają na najemców?

Sektor biurowy po pandemii

Pandemia koronawirusa i lockdown, który obowiązywał czasowo na terenie całego kraju, odbił swoje piętno na sektorze biurowym w Polsce. W czasie całkowitego lockdownu Polacy byli delegowani do pracy w domu. Biura stacjonarne zostały w większości czasowo zamknięte. Dla właścicieli nieruchomości by to trudny czas próby, którą nie wszyscy przetrwali.
Po zniesieniu lockdownu wielu inwestorów miało nadzieję, że biura na powrót zapełnią się pracownikami, jednak tak się nie stało. W przypadku wielu osób pracujących zdalnie, system pracy home office sprawdził się na tyle, że przy nim pozostały. Inne, których stanowiska i zakres obowiązków wymagały wizyt w biurze stacjonarnym i spotkań z innymi pracownikami, także mogły skorzystać z alternatywne opcji. Okazał się nią hybrydowy system pracy. Pracownicy mogli część obowiązków wykonywać w zaciszu domowym, a pozostałe w biurze stacjonarnym. Takie rozwiązanie umożliwiło pracodawcom redukcję ilości biurek pracowniczych, ponieważ pracownicy hybrydowi mogli korzystać z jednego biurka zamiennie. Tym samym pracodawcy mogli również zmniejszyć wynajmowaną powierzchnię biurową.
Obecnie część pracowników powróciła do stacjonarnych biur, jednak w dalszym ciągu wielu z nich wykonuje swoje służbowe obowiązki całkowicie zdalnie (system pracy home office), lub jedynie częściowo w biurze (hybrydowy model pracy).

Deweloperzy ostrożni względem nowych projektów

Rzecz jasna deweloperzy i prywatni inwestorzy cały czas obserwują sytuację na rynku nieruchomości komercyjnych. Z uwagi na to, że zapotrzebowanie na biura do wynajęcia nawet po zniesieniu lockdownu utrzymywało się na niezbyt wysokim poziomie, wiele planów inwestycyjnych poszło w odstawkę. Już w ubiegłym roku dało się odczuć obniżenie podaży w sektorze biurowym. Deweloperzy zwyczajnie woleli podejmować inwestycje w innych sektorach, lub czekają, aż sytuacja na rynku nieruchomości komercyjnych poprawi się na tyle, że uznają kolejny projekt za opłacalny i wcielą go w życie.

Pierwsze półrocze w segmencie biurowym było spokojne… co dalej?

Pierwsze półrocze 2023 roku niewiele zmieniło w sytuacji w sektorze biurowym. W dalszym ciągu zapotrzebowanie na biura jest niższe, niż w czasie sprzed pandemii. Jeśli aktywność deweloperów się nie zwiększy, można spodziewać się niewielkiej luki podażowej. Obecnie jednak biur na wynajem na rynku jest w dalszym ciągu na tyle dużo, że przedsiębiorcy mają w czym wybierać.

Jakie biura na wynajem czekają na najemców?

Jakie biura do wynajęcie czekają obecnie na przedsiębiorców? Poniżej prezentujemy kilka wybranych ofert z bazy biur WGN. Przykłady te pozwolą lepiej zobrazować, jak prezentuje się bieżąca oferta rynkowa. Przedsiębiorcy zainteresowani wynajęciem przestrzeni mogą zobaczyć, jakie ceny ofertowe obecne są na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce.

WGN Ostrów Wielkopolski jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego zlokalizowanego w Ostrowie Wielkopolskim. Jest to lokal o powierzchni 130 metrów kwadratowych. Mieści się na 1 piętrze budynku komercyjnego. Atutem jest lokalizacja w ścisłym centrum miasta. Lokal biurowy na wynajem składa się z dużego pomieszczenia biurowego, toalety oraz pomieszczenia kuchennego. Lokal posiada bezpośrednie wyjście na zewnątrz własną klatką schodową. Cena najmu wynosi 1200 złotych miesięcznie plus opłaty. Kaucja jest dwumiesięczna.

WGN Chrzanów jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego usytuowanego w Chrzanowie. Lokal ma powierzchnię 76 metrów kwadratowych. Cechuje się on bardzo atrakcyjną lokalizacją, w sąsiedztwie Starostwa Powiatowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Lokal biurowy na wynajem mieści się w przyziemiu budynku biurowego. Na dostępnej powierzchni znajduje się 5 pomieszczeń. Lokal posiada niezależne wejście oraz dojście do klatki schodowej. Najemca otrzyma również w cenie dostęp do 3 miejsc parkingowych. Cena najmu lokalu biurowego wynosi 3 200 złotych.

WGN Poznań Krauthofera jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego znajdującego się na poznańskim Starym Mieście. Lokal ma powierzchnię 125 metrów kwadratowych i mieści się na 1 piętrze. W pobliżu znajdują się instytucje administracji publicznej, w tym Sąd Okręgowy oraz Urząd Marszałkowski. Na lokal składa się 5 pomieszczeń. Z dwóch pomieszczeń dostępne jest wyjście na balkon. Cena najmu wynosi 4 500 złotych miesięcznie. Wymagana jest kaucja.

WGN Legnica jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego położonego w centrum Legnicy. Lokal biurowy na wynajem ma powierzchnię prawie 79 metrów kwadratowych. Biuro mieści się w budynkuoddanym do użytku w 2008 roku. Lokal biurowy posiada zaplecze socjalne. Atutem jest lokalizacja na parterze budynku. Lokal jest orzystosowany zarówno do prowadzenia działalności biurowej, jak również gabinetu specjalistycznego. Lokal nie wymaga dodatkowego wkładu finansowego. Przy budynku dostępne są miejsca parkingowe. Cena ofertowa wynosi 2 300 złotych miesięcznie.

WGN Szczecin jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego położonego w centrum Szczecina. Lokal biurowy na wynajem ma powierzchnię nieco ponad 217 metrów kwadratowych powierzchni. Lokal znajduje się częściowo pa parterze i w przyziemiu klimatycznej kamienicy, któa zlokalizowana jest w centrum miasta. W 2020 roku budynek przeszedł całkowitą rewitalizację. Lokal posiada duże, przeszklone witryny, co niewątpliwie stanowi duży atut. Biuro posiada jedno bezpośrednie wyjście na ulicę, oraz drugie od zaplecza. Cena najmu wynosi 8 000 złotych miesięcznie.

WGN Radomsko jest wyłącznym agentem wynajmu lokalu biurowego położonego w Radomsku. Biuro na wynajem ma powierzchnię prawie 41 metrów kwadratowych i znajduje się na pierwszym piętrze budynku biurowego. Lokal posiada duży potencjał aranżacyjny. Obiekt mieści się w otoczeniu zadbanej zabudowy. Cena najmu wynosi 1 520 złotych miesięcznie.

Powyższe przykłady dobrze obrazują, jak różnorodna jest obecnie oferta na rynku nieruchomości komercyjnych w segmencie biurowym w Polsce. Powierzchnie biurowe na wynajem są zróżnicowane. Wiele biur mieści się w ścisłym centrum, ale nie brakuje też powierzchni biurowych oddalonych od centrum. Dzięki temu najemca na szeroki wachlarz wyboru.

Czy w sektorze rzeczywiście szykuje się zastój? Luka podażowa jest dostrzegalna, jednak dostęp do wolnych biur na wynajem w dalszym ciągu jest duży. Przedsiębiorcy mogą wybierać spośród wielu ofert dostępnych na rynku. Niemniej trzeba tu mówić o ograniczeniu w wyborze.
Deweloperzy zachowują ostrożność i powściągliwie podchodzą do nowych realizacji. Niemniej nie można mówić, że nowe biurowce nie trafiają na rynek. Obecnie w realizacji jest sporo atrakcyjnych biurowców, które już niedługo zaoferują nowym najemcom wolne przestrzenie biurowe na wynajem.

Redakcja
Komercja24.pl

Niemal 4000 m kw. skomercjalizowanej powierzchni w nieruchomości inwestycyjnej myhive Mokotów One w Warszawie

myhive Mokotów One fot
Niemal 4000 m kw. skomercjalizowanej powierzchni w nieruchomości inwestycyjnej myhive Mokotów One w Warszawie.

CPI Property Group (CPIPG), największy właściciel nieruchomości komercyjnych
w Czechach, Berlinie i regionie Europy Środkowo-Wschodniej, podpisał umowy leasingowe na blisko 4000 m kw. w zarządzanym przez grupę biurowcu myhive Mokotów One.

Efektem prac warszawskiego Działu Leasing Office jest komercjalizacja i rekomercjalizacja blisko 4000 m kw. w położonym przy ul. Wołoskiej biurowcu myhive Mokotów One. Ogólna powierzchnia podpisanych umów stanowi blisko 20% całego budynku.

Do myhive Mokotów One wprowadzi się Aldesa Polska – hiszpański koncern, który w Polsce działa jako generalny wykonawca obiektów m.in. w budownictwie, sektorze przemysłowym, infrastrukturze i energetyce. Aldesa zajmie powierzchnię 1430 m kw. Swoje biuro dwukrotnie powiększy, do 445 m kw., MOYERS Arnaudow Świąder Kancelaria Adwokacko-Radcowska. specjalizująca się w doradztwie z szeroko rozumianego obszaru zdrowia – od badań, przez dopuszczenie do obrotu, wytwarzanie i dystrybucję oraz marketing. W biurowcu na dłużej pozostanie Europ Assistance Polska – pionier na rynku usług assistance na świecie, prowadzący działalność w zakresie niesienia pomocy w kraju i za granicą. Europ Assistance Polska pozostanie w swoich biurze o wielkości 1337 m kw. przez kolejny rok. Współpracę z CPIPG kontynuuje także MDSap, należący do Midis Group, jednej z największych grup IT w regionie EMEA. MDSap specjalizuje się w usługach dla bankowości i dla sektora finansów oraz dla sektorów ubezpieczeń i telekomunikacji oraz publicznego. Biuro firmy zajmuje 626 m kw.

myhive Mokotów One to jeden z czterech budynków należących do kompleksu biurowego myhive Mokotów, położonych w centrum biznesowego Mokotowa. Ten 13-kondygnacyjny biurowiec oferuje ponad 20 tys. m kw. całkowitej powierzchni. 

Wybór myhive Mokotów One przez tak znamienitych najemców utwierdza nas w przekonaniu, że popularnością mogą cieszyć się nie tylko budynki położone w ścisłym centrum miasta, oczywiście pod warunkiem dobrego skomunikowania i infrastruktury wokół, a także najwyższych standardów zarządzania. Serdecznie dziękujemy za zaufanie. Jestem przekonany, że wprowadzony przez nas właścicielski model property management oraz stałe rozwijanie konceptu myhive będzie pozytywnie wpływało na proces komercjalizacji i rekomercjalizacji wszystkich budynków działających pod marką”komentuje Karol Klin, Head of Leasing Office w CPI Property Group Polska.

Obecnie CPI Property Group zarządza 24 biurowcami w Warszawie, o łącznej powierzchni ponad 560 000 m kw. i wartości przekraczającej 1,7 miliarda euro.

Źródło: CPI Property Group.