Nowa nieruchomość inwestycyjna we Wrocławiu od Echo Investment – trwa budowa kompleksu biurowego Swobodna SPOT

SwobodnaSPOT_wizualizacja
W biznesowym centrum stolicy Dolnego Śląska przy ulicy Swobodnej 60 powstaje nowa inwestycja Echo Investment. Trwa budowa kompleksu biurowego Swobodna SPOT.

Po wykonaniu ścian szczelinowych i osiągnięciu najgłębszego punktu wykopu budowa wkroczyła w etap realizacji stanu „zero”. 11-piętrowy budynek zaoferuje 16 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej, która będzie gotowa w połowie 2025 roku.

Dwa biurowce Swobodna SPOT i łączący je zielony, miejski pasaż inspirowany krajobrazem górskiego kanionu zaprojektowali architekci z pracowni Kuryłowicz & Associates.
Budowa u zbiegu ulic Swobodnej i Gwiaździstej rozpoczęła się w październiku 2023 r. Prace postępują dynamicznie. Wykonawcy zrealizowali już ściany szczelinowe stanowiące obrys dla przyszłych kondygnacji garażu podziemnego oraz prace ziemne. Dobiega też końca realizacja płyty fundamentowej budynku. Równolegle wykonywane są kolejne elementy żelbetowej konstrukcji podziemia.

Prace na budowie pierwszego z biurowców Swobodna SPOT postępują zgodnie z harmonogramem. Zakończenie realizacji konstrukcji części podziemnej budynku, czyli osiągnięcie tzw. stanu „0”, przewidujemy w maju br. Od tego czasu wrocławianie będą już mogli obserwować jak budynek pnie się w górę. Całość prac związanych z wykonaniem stanu surowego obiektu planujemy zakończyć w styczniu 2025 roku – mówi Marek Chmielewski, menadżer projektu w Echo Investment.

Swobodna SPOT to dwa biurowce o łącznej powierzchni 42,8 tys. mkw. Drugi budynek zaoferuje najemcom 26,8 tys. mkw. powierzchni i powita ich w III kwartale 2026 roku.

Źródło: Echo Investment.

Nieruchomości biurowe – atrakcyjne nieruchomości do pomnażania kapitału inwestorskiego poprzez wynajem

floriane-vita-88722-unsplash
Nieruchomości biurowe stanowią atrakcyjne nieruchomości, które mogą posłużyć do pomnażania kapitału inwestorskiego poprzez wynajem. Dodatkowo inwestor może prowadzić w takiej nieruchomości własny biznes, bez konieczności wynajmowania przestrzeni biurowej w innej lokalizacji. W razie, gdyby chciał nabyć inną nieruchomość komercyjną, obecną zawsze może odsprzedać po bardziej korzystnej dla siebie cenie. Czy jednak posiadanie własnej nieruchomości biurowej to rzeczywiście taki lukratywny biznes? Oczywistym jest, że jak w przypadku każdej inwestycji, z posiadaniem nieruchomości komercyjnej pod wynajem wiążą się także pewne zobowiązania. Inwestor powinien wnikliwie przeanalizować opłacalność wejścia w inwestycję.

Spis treści:
Powierzchnie biurowe wciąż są potrzebne?
Jakie biura na wynajem interesują przedsiębiorców?
Biurowiec jako źródło przychodów?
Jakie biurowce są obecnie w sprzedaży?

Powierzchnie biurowe wciąż są potrzebne?

Na wstępie warto zadać sobie pytanie, czy powierzchnie biurowe w dalszym ciągu cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony przedsiębiorców poszukujących miejsca do prowadzenia swojej działalności biznesowej? Jak najbardziej, zapotrzebowanie na atrakcyjne powierzchnie biurowe wciąż jest widoczne. Najemcom zależy na dobrym standardzie biura i odpowiedniej dla ich biznesu lokalizacji. Ten sektor rynku nieruchomości komercyjnych nieustannie się rozwija. Deweloperzy i prywatni inwestorzy nie rezygnują z realizacji nowych projektów, dzięki czemu na polski rynek trafiają nowe lokale biurowe do wynajęcia.

Jakie biura na wynajem interesują przedsiębiorców?

Powierzchnie biurowe wybierane są przez przedsiębiorców indywidualnie, w oparciu o ich preferencje. Różne firmy, w zależności od tego, jaki rodzaj biznesu prowadzą, mogą cenić sobie zupełnie inne cechy. Dla jednych istotniejsza będzie prestiżowa lokalizacja w centrum miasta, z kolei inni będą stawiali na bardziej kameralne położenie, gwarantujące szybki wyjazd z miasta.
Najemcy zwracają uwagę na powierzchnię biura na wynajem, jednak poza metrażem liczy się też rozkład pomieszczeń. Istotne jest też to, czy lokal posiada przeszklone witryny, które dają możliwość lepszego wyeksponowania firmy od strony ulicy. Dużym plusem dla wielu przedsiębiorców jest możliwość wynajęcia lokalu parterowego. Dzięki takiemu usytuowaniu przedsiębiorca zapewni lepszy dostęp do swojego biura osobom starszym oraz niepełnosprawnym ruchowo.

Biurowiec jako źródło przychodów?

Posiadanie biura, lub własnego budynku biurowego, daje możliwość nie tylko prowadzenia własnego biznesu, ale również pomnażania kapitału za sprawą wynajmu powierzchni komercyjnych. Posiadając własną nieruchomość, przedsiębiorca może – w zależności od wielkości nieruchomości – podzielić ją na kilka mniejszych biur na wynajem, lub wynająć w całości innej firmie. Tym sposobem lokal biurowy na wynajem będzie się utrzymywał, gwarantując możliwość pokrycia wszelkich opłat eksploatacyjnych. Dodatkowo przyniesie też właścicielowi nieruchomości dodatkowy zysk.
Jeśli właściciel nieruchomości w pewnym momencie stwierdzi, że nie chce już być w posiadaniu konkretnej nieruchomości biurowej, na przykład ze względu na to, że obiekt nie przynosi mu satysfakcjonujących przychodów, lub planuje nabycie droższej nieruchomości i potrzebuje dodatkowych funduszy, może sprzedać obiekt. Tym sposobem uzyska duży, jednorazowy zastrzyk gotówki, którą będzie mógł przeznaczyć na planowane cele inwestycyjne.

Jakie biurowce są obecnie w sprzedaży?

Jakiego rodzaju nieruchomości komercyjne w segmencie biurowym czekają obecnie na nowych właścicieli? Postanowiliśmy sprawdzić, jaka jest bieżąca oferta rynkowa. W tym celu przejrzeliśmy oferty znajdujące się w bazie biur WGN. Poniżej prezentujemy kilka przykładowych ofert, które pomogą lepiej zwizualizować jakie są obecne ceny rynkowe, i ile trzeba przeznaczyć środków finansowych na obiekt w konkretnej lokalizacji, standardzie i powierzchni. Pod lupę wzięliśmy nie biurowce, lecz pojedyncze lokale biurowe na sprzedaż.

WGN Gorzów Wielkopolski jest wyłącznym agentem sprzedaży lokalu biurowego, położonego w Gorzowie Wielkopolskim. Lokal ma powierzchnię nieco ponad 68,5 metrów kwadratowych. Lokalizacja w centrum miasta sprzyja prowadzeniu biznesu. Lokal położony jest w atrakcyjnym z punktu widzenia przedsiębiorców miejscu, w obrębie dzielnicy Śródmieście. Atutem nieruchomości jest lokalizacja na partnerze budynku. Co więcej, lokal posiada osobne, niezależne wejście od strony ulicy. Poza pomieszczeniem biurowym, na nowego właściciela czeka także aneks kuchenny, toaleta oraz zaplecze higieniczno-sanitarne. Lokal biurowy na sprzedaż posiada duże witryny okienne, dzięki czemu wnętrze jest dobrze doświetlone i widoczne z ulicy. Dodatkowo nieruchomość przeszła w ostatnim czasie remont. Lokal można kupić za 445 000 złotych, co daje 6 489 złotych za metr kwadratowy nieruchomości.

WGN Szczecin jest wyłącznym agentem sprzedaży lokalu biurowego, położonego w centrum miasta Szczecin. Lokal biurowy na sprzedaż ma powierzchnię nieco ponad 73 metrów kwadratowych. Znajduje się w klimatycznej kamienicy, co czyni go dobrym miejscem na prowadzenie biura, gabinetu usługowego itp. Na oferowanej powierzchni mieszczą się dwa pomieszczenia. Ponadto istnieje możliwość wydzielenia trzeciego pokoju. Atutem są wysokie sufity. Do lokalu przynależy ponadto piwnica. Cena nieruchomości inwestycyjnej wynosi 730 000 złotych, co daje 9 985 złotych za metr kwadratowy.

WGN Głogów jest wyłącznym agentem sprzedaży lokalu, który położony jest w Głowowie, w obrębie dzielnicy Śródmieście. Lokal biurowy na sprzedaż pochodzi z rynku pierwotnego i oferuje dostęp do nieco ponad 130,5 metrów kwadratowych powierzchni. Budynek został oddany do użytku w 2022 roku. Lokal użytkowy mieści się na parterze budynku mieszkalnego. Jest to lokal bez czynszowy. Atutem jest bezpośrednie wejście od strony ulicy. Lokal sprawdzi się dobrze pod działalność handlową, jak i usługową. Cena ofertowa nieruchomości wynosi 900 726 złotych, co daje 6 900 złotych za metr kwadratowy.

WGN Żagań jest wyłącznym agentem sprzedaży lokalu biurowego, który położony jest w miejscowości Żagań. Lokal sprawdzi się zarówno pod funkcje usługowe, jak i magazynowe. Jest to nieruchomości o powierzchni 69,6 metrów kwadratowych, zlokalizowana w budynku, który został oddany do użytku w 1980 roku. Lokal mieści się w sąsiedztwie Spółdzielni Mieszkaniowej pobliskiego osiedla mieszkaniowego. Lokal posiada duży potencjał inwestycyjny. Cena ofertowa biura na sprzedaż wynosi 105 000 złotych, co daje 1 509 złotych za metr kwadratowy nieruchomości.

Biurowiec lub własnościowy lokal biurowy na wynajem może stanowić lukratywną inwestycję, która będzie przynosiła właścicielowi nieruchomości komercyjnej satysfakcjonujące przychody. Posiadanie takiego lokalu lub budynku zapewni jego właścicielowi stały, comiesięczny przychód. Należy jednak pamiętać o tym, aby zachować ciągłość najmu. Posiadanie nieruchomości komercyjnej wiąże się także z koniecznością ponoszenia kosztów jej utrzymania. Jeśli lokal biurowy na wynajem stoi pusty, to zamiast pokrywać te koszty z pieniędzy pozyskiwanych z czynszu od najemcy, właściciel nieruchomości będzie musiał opłacać je z własnej kieszeni.

Redakcja
Komercja24.pl

Mocne zamkniecie roku na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie

Warszawa_fot. Walter Herz 7
Mocne zamkniecie roku na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie. W 2023 roku zapotrzebowanie na biura w Warszawie okazało być niewiele mniejsze niż w rekordowym pod względem popytu 2022 roku. Zakontraktowane zostało około 750 tys. mkw. powierzchni biurowych. Aktywność najemców wyraźnie wzrosła w porównaniu z latami 2020 i 2021.

W minionym roku popyt na biura w Warszawie z kwartału na kwartał rósł. Ostatnie miesiące 2023 roku przyniosły najlepszy rezultat, w czwartym kwartale ur. zawarte zostały umowy najmu na przeszło 250 tys. mkw. biur. W trzecim i drugim kwartale do najemców trafiło po około 170 tys. mkw. powierzchni, a w pierwszych trzech miesiącach zeszłego roku – 160 tys. mkw. Największe wzięcie miały biura w centrum miasta, ale z niezłym rezultatem uplasował się również Służewiec.

W ostatnim kwartale 2023 roku na rynku biurowym w Warszawie tendencja wzrostowa widoczna była nie tylko, jeśli chodzi o popyt, ale także nową podaż. W IV kwartale na warszawskim rynku oddane zostało przeszło 40 tys. mkw. nowej powierzchni biurowej, z 60 tys. mkw. biur, które weszły na rynek w całym ubiegłym roku. Do największych, ukończonych projektów należał Lakeside (22 tys. mkw.), Studio B (16 tys. mkw.) oraz budynek B9 w kompleksie The Park (12 tys. mkw.). Do użytkowania oddany został także budynek S-Bridge Office Park II, Wał Miedzeszyński 628, a także Giga Rental A i B.

Buduje się niewiele

W budowie jest w Warszawie przeszło 260 tys. mkw. powierzchni, trzykrotnie mniej niż w latach prosperity na rynku biurowym. Około 80 tys. mkw. z realizowanej powierzchni, jak wynika z zapowiedzi firm, ma zostać ukończone przed końcem 2024 roku. Większość nowych biur powstaje na terenie nowej, centralnej strefy biznesu miasta, która skupia najnowocześniejsze obiekty biurowe w okolicy ronda Daszyńskiego.

W budowie pozostaje The Bridge, który w I kwartale 2025 roku dostarczyć ma 47 tys. mkw. powierzchni biurowej. W fazie realizacji jest też Office House, pierwszy budynek w wielofunkcyjnym kompleksie Towarowa 22, który zaoferuje 31 tys. mkw. powierzchni oraz The Form z 28 tys. mkw. powierzchni.

Ponadto, realizowany jest ostatni etap kompleksu Lixa, który przyniesie około 28 tys. mkw. biur, budynek biurowy Studio A z 26 tys. mkw. powierzchni, budynek biurowy VIBE, który dostarczy 15 tys. mkw., i Upper One (36 tys. mkw.) w miejscu wyburzonego Atrium International. Wystartowała również budowa 130 metrowego Skylinera II, który zaoferuje 24 tys. mkw. nowych biur, kompleksu mixed-use Drucianka Campus z 42 tys. mkw. powierzchni biurowej oraz kameralnego projektu Vena o powierzchni 15 tys. mkw. Jednocześnie prowadzona jest m.in. modernizacja budynku Saski Crescent, czy Warta Tower.

Widać, że optymizm inwestorów i deweloperów nie gaśnie, mimo sporych wyzwań gospodarczych. Wśród przygotowywanych do budowy warszawskich inwestycji biurowych wymienić można projekt Babka 2, Spark A, Chopin Tower, Warsaw One Park, Nowa Emilia, Roma Tower, Sobieski Tower, Warneńczyka, Diamond Business Park I/J, Jutrzenki Business, South Park, Airport Village, Hello, czy Poleczki Business Park – Sztokholm.

Brakuje biur w centrum

Chcąc przenieść biuro do najmodniejszego i najnowocześniejszego centrum biznesowego w Warszawie, które zlokalizowane jest przy rondzie Daszyńskiego, chętni muszą zaczekać do oddania nowego budynku. Współczynnik powierzchni niewynajętej w tym obszarze utrzymuje się na niezwykle niskim poziomie – 4 proc. W strefach centralnych wynosi 8,5 proc., a średnio dla Warszawy przekracza poziom 10 proc. Regularny spadek pustostanów na warszawskim rynku notowany jest od wielu miesięcy. Najwięcej wolnych biur jest na Służewcu – ponad 20 proc.

Niedobór wolnych powierzchni poskutkował w ubiegłym roku na rynku warszawskim kilkuprocentowym wzrostem średnich stawek czynszowych. Wysokie koszty aranżacji powierzchni sprawiają, że wiele firm decyduje się na renegocjacje umów i przedłużenie najmu zajmowanej powierzchni na kolejne lata. Powszechna staje się tendencja do redukcji powierzchni.

Najemcy dążą do większej efektywności kosztowej, ale nie oznacza to zainteresowania tanimi biurami. Przeciwnie, stawiają na najnowocześniejsze budynki, które zapewniają komfortowe warunki pracy. W kontekście zachodzących na rynku zmian wdać większe zapotrzebowanie najemców na inteligentne rozwiązania technologiczne w budynkach, umożliwiające efektywniejsze korzystanie z biura i powierzchni wspólnych. Dzięki różnego rodzaju aplikacjom, stosowanym w najnowszych obiektach biurowych można wygodnie rezerwować miejsca parkingowe i sale konferencyjne, wybrać biurko w coworkingu, czy automatycznie otwierać drzwi i bezdotykowo korzystać z wind. Te tendencję dostrzegają właściciele starszych budynków, które stoją przed koniecznością ich modernizacji, by dostosować je do standardu oczekiwanego przez najemców.

W tym roku oczekujemy dalszego spadku pustostanów w Warszawie i wzrostu stawek czynszowych oraz rosnącego znaczenia zrównoważonego rozwoju i ESG, które stają się kluczowym elementem, nie tylko w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, ale także w wyborze powierzchni przez najemców i w efektywnym zarządzaniu nieruchomościami.

Autor: Mateusz Strzelecki, Partner/Head of Tenant Representation w Walter Herz.

WORKTHERE: Prognozy dla europejskiego rynku elastycznych biur na 2024 rok

jodar
Jak podają eksperci z platformy
Workthere.pl, zapewniającej dostęp do ofert elastycznych biur, europejski rynek elastycznych powierzchni wykazał się znaczną odpornością w 2023 roku pomimo licznych problemów światowej gospodarki. W 2024 roku operatorzy z tego segmentu nadal będą poszukiwać najlepszych w swojej klasie powierzchni biurowych, zwracając coraz większą uwagę na udogodnienia i aspekty ekologiczne.

Od kilku lat europejski rynek elastycznych powierzchni biurowych charakteryzuje wyjątkowa odporność, do której w znacznym stopniu przyczynia się rosnące zainteresowanie najemców bardziej elastycznymi rozwiązaniami umożliwiającymi pozyskiwanie i zatrzymywanie utalentowanych pracowników. To z kolei znajduje odzwierciedlenie w podnoszeniu poprzeczki przez operatorów, którzy dążą do oferowania najlepszych w swojej klasie powierzchni i uwzględniają w swojej ofercie udogodnienia i aspekty ekologiczne. Wskaźniki obłożenia utrzymują się na stabilnym poziomie i jednocześnie obserwujemy, że większe firmy, które nadal stanowią istotną grupę najemców na tym rynku, dywersyfikują swoje portfele i decydują się na wynajem elastycznych biur” – komentuje Ed Bouterse, dyrektor Workthere Europe.

Adekwatna sytuacja ma miejsce w Polsce, gdzie rynek elastycznych biur wykazuje się dużą odpornością pomimo wzrostu stawek z powodu rosnących kosztów operacyjnych. Obserwujemy także wzrost zainteresowania najemców kwestiami związanymi z ESG i dobrostanem pracowników. Firmy zachęcają pracowników do powrotu do biura, dlatego aspekty te są tak ważne dla najemców, którzy poszukują biur w atrakcyjnych budynkach posiadających certyfikaty środowiskowe i ekologiczne. Jednocześnie duże i średnie przedsiębiorstwa wskazują na potrzebę elastyczności w przypadku rozpoczynania nowego rodzaju działalności czy konieczności zapewnienia przestrzeni projektowej dla grup pracowników” – dodaje Thomas Jodar, Associate Director, Savills, lider projektu Workthere w Polsce.

Trendy na rynku elastycznych biur w 2024 r.

Powierzchnia najlepsza w swojej klasie:

Konkurencja o pozyskanie i zatrzymanie talentów nadal będzie napędzać popyt na powierzchnie najlepsze w swojej klasie, nakłaniając operatorów do poszerzania oferty o dodatkowe udogodnienia dla pracowników. W ramach rywalizacji o najemców operatorzy już teraz wprowadzają rozwiązania, które wykraczają poza standardowe siłownie, sale do jogi, kawiarnie czy przestrzenie na zewnątrz budynków, decydując się na udogodnienia podobne do dostępnych w pięciogwiazdkowych hotelach, jak na przykład usługi prywatnego szefa kuchni czy bary na dachu budynku.

Lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja:

Najemcy zainteresowani wysokiej klasy powierzchnią również poszukują najlepszych lokalizacji, które zapewnią pracownikom dogodny dojazd i pełną gamę usług w okolicy. Na wielu rynkach spowodowało to wzrost aktywności operatorów elastycznych biur w najbardziej atrakcyjnych rejonach centralnych obszarów biznesu i przewidujemy, że trend ten będzie się utrzymywał. Jednak niewystarczająca podaż powierzchni biurowej w wielu miastach europejskich, a zwłaszcza w Madrycie, Monachium i Barcelonie, które borykają się niskimi wskaźnikami pustostanów (poniżej 5%), znacząco wpłynie na poziom popytu i dostępność elastycznych biur.

ESG, czyli środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny:

Kwestie związane z ESG stają się coraz ważniejsze zarówno dla operatorów, jak i najemców, którzy poszukują powierzchni w budynkach spełniających najwyższe normy środowiskowe. Potencjalnym rozwiązaniem – zwłaszcza dla dużych firm – mogą być powierzchnie, które nie tylko spełniają wymogi ESG, lecz także znajdują się w budynkach posiadających certyfikaty LEED lub BREEAM. Elastyczne biura nadal będą odgrywały wyjątkową rolę w strategiach dekarbonizacji ze względu na możliwość współdzielenia zoptymalizowanej i najlepszej w swojej klasie powierzchni.

Większa zwinność i kontrola kosztów:

Niepewność makroekonomiczna i wysokie koszty kapitału mogą przyczynić się do wzrostu popytu i zainteresowania sektorem elastycznych powierzchni biurowych. Szereg firm decyduje się na większą dywersyfikację i bardziej elastyczne rozwiązania ze względu na niezbędną w okresie niepewności zwinność w procesie organizacji pracy. Po pandemii część większych firm zredukowała zajmowaną powierzchnię biurową, aby umożliwić pracę w modelu hybrydowym, ograniczając wydatki i decydując się na korzystanie z elastycznych biur.

Poprawa rentowności dzięki generowaniu dodatkowych przychodów:

Wzrost kosztów operacyjnych spowodował presję na marże w ostatnich dwóch latach wśród wielu operatorów. Koszty wynajęcia stanowiska pracy wzrosły w segmencie premium w większości miast europejskich, czego nie można powiedzieć o sektorze ekonomicznym. Z tego względu przewidujemy, że operatorzy będą dążyć do poprawy rentowności w 2024 r. poprzez poszukiwanie innych możliwości zwiększenia marży oprócz podnoszenia stawek. Jedną z opcji uzyskiwania dodatkowych przychodów może być generowanie większych zysków z wynajmu sal na konferencje i eventy, biurek w coworkach czy oferowanie klientom pakietów rozwiązań technologicznych w ramach sprzedaży wiązanej.

Źródło: Workthere Europe.

Yareal pozyskał finansowanie dla kolejnych biurowych nieruchomości inwestycyjnych LIXA

s-x-440_ (1)
Yareal pozyskał finansowanie dla kolejnych biurowych nieruchomości inwestycyjnych LIXA.

Yareal Polska i BNP Paribas Bank Polska zawarły umowy kredytowe na kwotę 63,8 mln euro umożliwiające rozwój flagowego projektu biurowego LIXA. Pozyskane środki zostaną wykorzystane przede wszystkim na finansowanie dwóch kolejnych etapów kampusowego kompleksu biurowego LIXA, powstającego w centrum biznesowym na warszawskiej bliskiej Woli. Finansowanie zapewni również dodatkowy kapitał na zakup przez Yareal nowych gruntów i realizację następnych inwestycji.

Dwa kolejne budynki biurowe – LIXA D i E – będą powstawały przy wsparciu Banku BNP Paribas, podobnie jak wcześniejsze etapy tej największej inwestycji w historii Yareal. W pierwszej fazie projektu, oddanej do użytku trzy lata temu, Yareal wybudował dla Banku BNP Paribas siedzibę główną, zajmującą w sumie 22 000 mkw. powierzchni biurowej. Dzięki umowom kredytowym o wartości blisko 64 mln euro zapewniającym finansowanie dalszego rozwoju projektu, BNP Paribas rozszerza dotychczasowe zaangażowanie w realizację LIXA.

„Zawarcie kolejnych umów dotyczących finansowania projektu to dowód wzajemnego zaufania pomiędzy Yareal i BNP Paribas, pogłębiający nasze dotychczasowe relacje. Wcześniejsze sukcesy we współpracy przy tworzeniu kompleksu biurowego LIXA utwierdzają nas w przekonaniu, że projekt jest pozytywnie postrzegany na rynku, a jego kolejne fazy tylko wzmocnią tę pozycję” – powiedział Marek Kowalski, Dyrektor Departamentu Finansowania Strukturyzowanego i Nieruchomości w Banku BNP Paribas.

„Łączy nas również podejście do zrównoważonego rozwoju i standardów ESG, które w LIXA opieramy m.in. wykorzystaniu ekologicznych technologii oraz tworzeniu elastycznych i komfortowych przestrzeni we wnętrzach biurowców, ale też terenów zielonych i oferty usługowej zapewniającej najemcom możliwość załatwienia zarówno bieżących spraw, jak i odpoczynku w ogrodach LIXA” – dodał Marek Esz, zastępca dyrektora finansowego Yareal Polska.

Źródło: Yareal Polska.

Komunikacyjna metamorfoza – biurowa nieruchomość inwestycyjna Andersia Silver to teraz AND2

hl-36717125066
Komunikacyjna metamorfoza – biurowa nieruchomość inwestycyjna Andersia Silver to teraz AND2. Obiekt znajduje się w Poznaniu.

Najwyższy budynek Poznania to AND2. Metamorfoza Andersii Silver to nie tylko zmiana nazwy dla kolosa z Placu Andersa, ale także kompleksowy rebranding podkreślający wartości i jakość biurowca.

Nieruchomość inwestycyjna Andersia Silver, czyli najwyższy budynek w Poznaniu, rozpoczyna nowy rozdział w komunikacji z rynkiem jako biurowiec AND2. Jak wyjaśnia Adam Trybusz, Prezes Zarządu Andersia Property Sp. z o.o. – We współczesnym, niezwykle dynamicznym, świecie, w którym to, co realne miesza się i łączy z tym, co cyfrowe konieczne stało się wyartykułowanie walorów biurowca, jego technicznej jakości, a także znaczenia oraz zasad, jakimi kierujemy się przy jego realizacji za pośrednictwem komunikacji adekwatnej do języka społeczeństwa nowej generacji. Nasz flagowy obiekt z Placu Andersa to od dziś biurowiec AND2.

– Zmiana nazwy biurowca na AND2 to kamień milowy w rozwoju tego projektu. Tak ważna dla przedsięwzięcia transformacja, wprowadzona w okresie Nowego Roku nie tylko symbolizuje nowe początki i możliwości, ale także podkreśla wyjątkowy adres budynku, adres, który zwieńcza 25 lat inwestycji realizowanej na poznańskim Placu Andersa – dodaje Sven von der Heyden, prezes i założyciel Von der Heyden Group.

Nowa nazwa AND2 jest niczym skrócony zapis adresu, odpowiedni współczesnemu, krótkiemu i szybkiemu sposobowi komunikacji.

mat.prasowy

Rynek biurowy w Polsce: Optymalizacja i stabilny popyt – podsumowanie 2023 roku i prognozy na 2024

Anna Szymańska _Newmark-Polska (1)
Zmniejszający się wolumen powierzchni biurowej w budowie przy jednoczesnej dalszej optymalizacji zarówno posiadanej powierzchni przez najemców, jak i ogólnych kosztów funkcjonowania biura charakteryzowały rynek biurowy w Polsce w 2023 roku. Był to też kolejny rok, w którym zarówno najemcy, jak i deweloperzy mierzyli się z utrzymującymi się na dość wysokim poziomie ogólnymi kosztami wykończenia powierzchni. Dodatkowo „drogi pieniądz” nie sprzyjał ogólnej polityce szeroko zakrojonej ekspansji, a bardziej rynek zdominowała ostrożność.

Nowa podaż w Warszawie nie przekroczy w całym 2023 roku 70 000 mkw. i jest to najniższy poziom w historii statystyk tego rynku, natomiast w regionach biur nadal przybywa. Obserwujemy już jednak wyraźny spadek wolumenu powierzchni w budowie na głównych rynkach regionalnych w Polsce, który na koniec roku osiągnie poziom ok. 350 000 mkw., co stanowi niemal 40% mniej w porównaniu z 2022 rokiem i prawie 70% mniej w porównaniu z rekordowym 2017 rokiem, kiedy to w budowie pozostawało prawie 1,1 mln mkw.

W 2024 roku przekroczymy granicę 13 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce, z przewagą regionów nad Warszawą. Natomiast patrząc na nasycenie powierzchnią biurową stolica wiedzie prym z 3,33 mkw. w przeliczeniu na jednego mieszkańca, następnie plasują się Katowice (2,68 mkw. na mieszkańca), Kraków (2,21 mkw. na mieszkańca) i Wrocław (2,01 mkw. na mieszkańca). Pozostałe miasta nie przekraczają 1,5 mkw. na mieszkańca, a najniższe nasycenie obserwujemy w Szczecinie (0,48 mkw. na mieszkańca) i Lublinie (0,67 mkw. na mieszkańca).

Aktywność najemców utrzymuje się na w miarę stabilnym poziomie. W całym 2023 roku możemy spodziewać się ogólnego popytu na głównych dziewięciu rynkach biurowych w Polsce na poziomie ok. 1,5 mln mkw., co będzie wolumenem porównywalnym z 2022 rokiem. Dostosowywanie powierzchni biurowej do wymagań pracy hybrydowej powoduje, że firmy rezygnują z wynajmowania powierzchni „na zapas”, a postępująca optymalizacja przekłada się na ogólny spadek średniej wielkości zawieranej transakcji. Aktywność najemców w 2024 roku będzie zależała od ogólnej sytuacji makroekonomicznej oraz polityk korporacji dotyczących dalszych planów ekspansji czy też nacisku na redukcję kosztów.

W 2023 roku regionalne rynki biurowe odnotowywały swoje rekordy, jeżeli chodzi o poziom wakatów w istniejących biurowcach (przekroczyły łącznie 1,1 mln mkw.), natomiast w stolicy obserwujemy stopniowy spadek wskaźnika pustostanów, szczególnie w atrakcyjnych dzielnicach. Wraz z ograniczeniem aktywności deweloperów w regionach spodziewamy się wejścia na drogę spadków również tutaj, niemniej naszym zdaniem każde miasto wejdzie na tę ścieżkę w innym okresie, choć na koniec 2024 roku wszystkie miasta regionalne powinny już się tam znaleźć.

Rok 2024 będzie kontynuacją i jeszcze mocniejszym naciskiem na optymalizację, poszukiwaniem jakości, jak i dążeniem do zgodności z ESG. Najemcy nie będą optymalizowali wyłącznie powierzchni, ale też jeszcze częściej będą poszukiwać budynków w dogodnej lokalizacji, z dostępem do licznych udogodnień i usług zarówno w budynku, jak i w okolicy, dobrze skomunikowanych, ale też zgodnych z najnowszymi standardami ESG. Dla wielu budynków niespełniających powyższych cech będzie to czas decyzji o ich przyszłości. Czy 2024 rok będzie rokiem modernizacji i zmian przeznaczenia starszych biurowców – czas pokaże.

Autorka: Anna Szymańska, Dyrektor Działu Powierzchni Biurowych w Newmark Polska.

Firma SAVILLS zarządcą biurowej nieruchomości inwestycyjnej Mogilska 35 Office w Krakowie

Mogilska 35 Office_01
Firma SAVILLS zarządcą biurowej nieruchomości inwestycyjnej Mogilska 35 Office w Krakowie.

Międzynarodowa firma doradcza Savills została mianowana zarządcą budynku biurowego Mogilska 35 Office w Krakowie. Sześciopiętrowy budynek biurowy to jedna z najnowszych inwestycji biurowych w południowej Polsce, za której realizację odpowiada Warimpex.
Nieruchomość komercyjna jest nowoczesnym obiektem klasy A, spełniającym najwyższe standardy w zakresie zrównoważonego projektowania i efektywności energetycznej, które zostały potwierdzone uzyskaniem certyfikatu BREEAM na poziomie „Excellent”.

Mogilska 35 Office to nasza odpowiedź na rosnące oczekiwania najemców, dla których decydujące znaczenie mają doskonała lokalizacja, wysokiej klasy powierzchnie biurowe i poszanowanie zasad zrównoważonego rozwoju. Wdrożone w obiekcie rozwiązania mające na celu zmniejszenie zużycia energii i wody plasują go w czołowych 15% wszystkich budynków wybudowanych po 1 stycznia 2021 roku – powiedział Jerzy Krogulec, prezes zarządu Warimpex Polska. – W trosce o bezpieczeństwo, zdrowie i zapewnienie optymalnych warunków pracy dla osób korzystających z budynku wprowadziliśmy szereg rozwiązań, które zdecydowanie podnoszą komfort pracy, a przy tym wspierają bioróżnorodność m.in. zielone tarasy dostępne z biur na najwyższych kondygnacjach, wydajną klimatyzację, izolację akustyczną pomieszczeń oraz bogate w roślinność przestrzenie wspólne” – dodał Jerzy Krogulec.

Mogilska 35 Office dołącza do bogatego portfela budynków biurowych, którymi mamy przyjemność zarządzać w Krakowie. Stolica Małopolski to największy regionalny rynek biurowy w Polsce. Jestem przekonana, że kompetencje zespołu Savills pozwolą
z sukcesem budować wartość nowej inwestycji Warimpex poprzez zadbanie o jej właściwe funkcjonowanie i komfort przyszłych najemców” – mówi
Wioletta Nowotnik, dyrektor działu zarządzania nieruchomościami biurowymi, Savills.

Źródło: Savills.

PINK opublikował dane dotyczące rynku biurowego na głównych rynkach regionalnych za III kwartał 2023 roku

anders-jilden-Sc5RKXLBjGg-unsplash
Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK) opublikowała dane dotyczące rynku powierzchni biurowych na ośmiu głównych rynkach regionalnych w Polsce (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) za trzeci kwartał 2023 roku. Podsumowanie dotyczy istniejących zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej, nowych obiektów oddanych do użytku, wielkości transakcji wynajmu oraz ilości powierzchni niewynajętej.

Na koniec trzeciego kwartału 2023 roku całkowite istniejące zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu głównych rynkach regionalnych wyniosły 6 631 300 m kw. Niezmiennie największymi rynkami biurowymi w Polsce (po Warszawie) pozostawały Kraków (1 776 600 m kw.), Wrocław (1 354 000 m kw.) oraz Trójmiasto (1 046 800 m kw.).

W trzecim kwartale 2023 roku do użytkowania oddano obiekty o łącznej powierzchni 119 700 m kw. Największymi zrealizowanymi projektami były: Craft (Ghelamco, 26 700 m kw.) w Katowicach, Kreo (Ghelamco, 24 000 m kw.) w Krakowie oraz rozbudowa Nowej Renomy we Wrocławiu (Globalworth, 23 400 m kw.)

Na koniec września 2023 roku na ośmiu głównych rynkach regionalnych do wynajęcia od zaraz było oferowane około 1 145 000 m kw. powierzchni biurowej, co odpowiada współczynnikowi pustostanów na poziomie 17,3% (wzrost o 0,5 p.p. kw./kw. oraz wzrost o 2,1 p.p. w porównaniu do analogicznego okresu w 2022 roku). Najwyższy wskaźnik niewynajętej powierzchni odnotowano w Katowicach – 23,2%, a najniższy w Szczecinie – 5,2%.

Całkowity wolumen transakcji najmu zarejestrowanych w trzecim kwartale 2023 roku wyniósł 198 400 m kw., co jest o prawie 20% większym wynikiem względem ubiegłego kwartału oraz o ponad 85% więcej względem analogicznego kwartału roku 2022. Najwięcej powierzchni biurowej zostało wynajęte w Trójmieście (58 400 m kw.), Krakowie (38 300 m kw.) oraz Wrocławiu (33 800m kw.)

W trzecim kwartale 2023 roku najwyższy udział odnotowany w strukturze transakcji najmu przypadł nowym umowom (z uwzględnieniem umów przednajmu i powierzchni wynajętych na potrzeby własne przez właścicieli budynku), które stanowiły 58% aktywności. Renegocjacje i przedłużenia obowiązujących kontraktów odpowiadały za 37,5% zarejestrowanego popytu, a ekspansje za 4,5%.

Do największych transakcji zawartych w trzecim kwartale 2023 zaliczamy dwie transakcje w Gdańsku: wynajęcie na potrzeby własne właściciela budynku całości powierzchni swojej siedziby (budynek IGK6) przez firmę Intel o wielkości 23 000 m kw. oraz przedłużenie umowy najmu poufnego najemcy z sektora energetycznego w budynku Olivia BC: Business Gate o powierzchni 16 900 m kw., trzecią największą transakcją było przedłużenie najmu przez firmę EY w budynku Sagittarius we Wrocławiu o powierzchni 11 000 m kw.

Źródłem informacji są firmy doradcze działające na rynku nieruchomości komercyjnych (Axi Immo, BNP Paribas Real Estate, CBRE, Colliers, Cushman & Wakefield, JLL, Knight Frank, Newmark Polska, Savills).

Źródło: Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych.

Nieruchomości komercyjne Warsaw Trade Tower i Lubicz Park budynkami bez barier

WTT
Nieruchomości komercyjne Warsaw Trade Tower w Warszawie i Lubicz Park w Krakowie budynkami bez barier.

Inwestycje Warsaw Trade Tower oraz Lubicz Park, biurowce z portfela Globalworth Poland, otrzymały certyfikat „Obiekt bez barier”. Certyfikat ten jest nadawany przez Fundację Integracja.

Certyfikat „Obiekt bez barier” przyznawany jest budynkom, które uzyskały pozytywny wynik audytu dostępności architektonicznej, podczas którego eksperci oraz różni testerzy z niepełnosprawnością analizują dostępność architektoniczną budynku podczas wizji lokalnych oraz w oparciu o plany architektoniczne.

Właściciel i zarządca obu budynków, firma Globalworth Poland, od początku prac projektowych nad ich ulepszeniem współpracował z Fundacją Integracja. W warszawskim biurowcu Warsaw Trade Tower oraz krakowskim Lubicz Park zastosowano liczne rozwiązania, które korzystanie wpływają na ich dostępność architektoniczną. W efekcie biurowce stały się miejscami przyjaznymi dla każdego użytkownika.

“Kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju jest dostępność budynku i komfort użytkowników. Dlatego w Globalworth ciągle stawiamy sobie wyzwania w zakresie modernizowania naszych obiektów. Ostatnio wraz z Fundacją Integracją postanowiliśmy uczynić nasze obiekty bardziej przyjazne dla osób z niepełnosprawnością. Już od wejścia możemy zobaczyć, że nie mamy osobnych wejściowych bramek – standardowych i dla osób z niepełnosprawnością ruchową. Jesteśmy dumni, że nasz krakowski biurowiec Lubicz Park oraz warszawski Warsaw Trade Tower spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa pracy, a także dostępności dla osób z niepełnosprawnością ruchową, co zostało potwierdzone najwyższej jakości rynkowym certyfikatem „Obiekt bez barier”. Najważniejszą wartością są dla nas ludzie, dlatego celem, który nam przyświecał, było stworzenie miejsca otwartego dla każdego – dla najemców ich pracowników oraz ich gości” – mówi Krystian Chrobok, Technical Director Central & Northern Poland, Globalworth Poland.

„Wszystko zaczęło się od certyfikatu BREEAM, który jest rozpoznawalny w Polsce i w Europie. Przyznawany jest budynkom, które odpowiadają na potrzeby społeczności lokalnej i wpisują się w tkankę miejską. Dlatego zadbaliśmy o to aby Lubicz Park był również dostępny dla osób z niepełnosprawnością. W tym celu przebudowaliśmy schody zewnętrzne na pochylnie, stworzyliśmy większe miejsca parkingowe dla NPS, wydzieliliśmy bezpieczną komunikację do głównego wejścia do budynku. Ogólnodostępne toalety są oznakowane alfabetem Braille’a, budynek jest wyposażony w meble przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową” – komentuje Marcin Kujawa, Technical Director Southern Poland, Globalworth Poland.

Źródło: Globalworth.

Poznańska nieruchomość inwestycyjna Andersia Silver z symboliczną wiechą

default

Poznańska nieruchomość inwestycyjna Andersia Silver z symboliczną wiechą.

Budowa najwyższego budynku Poznania ma się ku końcowi. Na ostatniej kondygnacji spektakularnego biurowca Andersia Silver już 22 września 2023 r. pojawi się wiecha.
Uroczystość zawieszenia wiechy wyznaczy osiągnięcie wysokości docelowej budynku, mającego 25 kondygnacji naziemnych i 3 podziemne, 116 metrów wysokości i 40 tys. mkw. powierzchni, na której zlokalizowane zostaną biura oraz lokale usługowe.
Nieruchomość inwestycyjna ma zostać oddana do użytku już w połowie 2025 r.

– Finalizujemy budowę najnowocześniejszego i niezwykle inteligentnego obiektu, zaprojektowanego zgodnie z najwyższymi standardami i rozwiązaniami ESG, co czyni go budynkiem jutra i najbardziej prestiżową lokalizacją dla biznesu w Wielkopolsce. Zgodnie z tradycją budowlaną, podczas uroczystości zawieszenia wiechy pragniemy docenić trud i staranność pracowników firmy PORR S.A., która jest generalnym wykonawcą – mówi Adam Trybusz, inicjator i pomysłodawca inwestycji, Prezes Zarządu Andersia Property Sp. z o.o.

– Andersia Silver pod względem technologicznym i inżynieryjnym spełnia wszystkie wymagania środowiskowe. Zaspokaja we własnym zakresie potrzeby energetyczne i jest otwarty na potrzeby najemców, między innymi poprzez rozwiązania Smart Building, aplikację dla najemców, otwierane moduły okienne, czy możliwość zaaranżowania wewnętrznej klatki schodowej – mówi Piotr Trybusz, Dyrektor Sprzedaży z firmy PROBUILD, reprezentujący Andersię Silver.

mat.pras.

Cushman & Wakefield nt pierwszego półrocza na rynku nieruchomości biurowych w Polsce

jason-dent-w3eFhqXjkZE-unsplash

Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield podsumowała pierwsze półrocze na rynku biurowym w Polsce. Na rynkach regionalnych można zaobserwować stopniową odbudowę aktywności najemców. Jednocześnie największe miasta poza Warszawą już w przyszłym roku mogą wejść w okres luki podażowej, która będzie wywołana obserwowanym od pewnego czasu spadkiem wolumenu realizowanych inwestycji.

POPYT: ZAINTERESOWANIE POWIERZCHNIAMI ŚREDNIEJ WIELKOŚCI W WARSZAWIE, ODBUDOWA POPYTU W REGIONACH

Całkowita aktywność najemców w Warszawie w pierwszej połowie 2023 roku wyniosła 325 700 mkw. i była niższa o 32% r/r. Warto zauważyć, że w przypadku stolicy spadek wynika głównie z wysokiego efektu zeszłorocznej bazy z uwagi na zawarcia wielu transakcji wielkopowierzchniowych w 2022 roku. Liczba transakcji była natomiast zaledwie 3% mniejsza od pierwszej połowy poprzedniego roku.

W pierwszym półroczu 2023 roku w strukturze popytu w Warszawie przeważały nowe umowy, które stanowiły ok. 61% wszystkich zawartych transakcji. Renegocjacje i ekspansje odpowiadały odpowiednio za 35% i 4% wszystkich zawartych umów.

Na rynkach regionalnych aktywność najemców była relatywnie duża i wyniosła około 334 000 mkw. w pierwszym półroczu 2023 r., co stanowi jedynie 2% spadku względem bardzo dobrego wyniku z pierwszego półrocza roku poprzedniego. W dyskusjach z najemcami wielokrotnie słyszę głosy niezadowolenia ze stopnia wykorzystania biura przez pracowników. Wiele firm zredukowało wielkość biura, a część najemców mimo wzrostu zatrudnienia, zdecydowała się nie dobierać nowej powierzchni. Tym bardziej ciekawa wydaje się analiza danych makro, która w mojej ocenie wskazuje, że faktyczny obraz rynku to kontynuacja stopniowej odbudowy zainteresowania najemców powierzchniami biurowymi w miastach regionalnych – komentuje Michał Galimski, Partner, Head of Regional Markets, Cushman & Wakefield.

PODAŻ: LUKA PODAŻOWA W REGIONACH SPODZIEWANA JUŻ W 2024 ROKU

Na koniec drugiego kwartału całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na dziewięciu największych rynkach w Polsce[1] wyniosły niemal 12,8 mln mkw.

W pierwszej połowie 2023 roku skala oddanych projektów była relatywnie niewielka, z czego najwięcej powierzchni powstało w Krakowie, Wrocławiu i Trójmieście – komentuje Vitalii Arkhypenko, ekspert rynku biurowego, Cushman & Wakefield.

Do największych ukończonych w ciągu sześciu miesięcy budynków biurowych należała rozbudowa kompleksu Ocean Office Park w Krakowie (28 600 mkw., Cavatina), ukończenie kolejnego etapu poznańskiego kompleksu Nowy Rynek E (25 100 mkw., Skanska) oraz oddanie trzeciego budynku wrocławskiego kompleksu Centrum Południe (20 900 mkw., Skanska).

W ciągu ostatnich trzech lat na rynku widoczny jest spadek wolumenu nowej powierzchni realizowanych inwestycji. Mimo nieznacznego odbicia, z uwagi na rozpoczęcie budowy pojedynczych biurowców w stolicy i miastach regionalnych, trend ten jest nadal widoczny zwłaszcza w Warszawie, gdzie obecnie w budowie znajduje się ok. 221 000 mkw. W miastach regionalnych w realizacji pozostaje natomiast około 450 000 mkw., w porównaniu do 850 000 mkw. sprzed pandemii – tłumaczy Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research at Cushman & Wakefield.

Spadek liczby realizowanych nowych inwestycji wynika z utrzymania się wysokiego poziomu kosztów budowy i wykończenia powierzchni, niepewności spowodowanej wojną w Ukrainie oraz ogólnego trudniejszego klimatu gospodarczego w Polsce i na świecie. Według szacunków Cushman & Wakefield warszawski rynek biurowy powiększy się w tym roku o ok. 66 000 mkw., wchodząc jednocześnie w okres tzw. „luki podażowej”, który może potrwać nawet do 2025 r.

W miastach regionalnych łączna nowa podaż w 2023 wyniesie prawdopodobnie 350 000 mkw., co jest wartością o 15% niższą w porównaniu do średniej z ostatnich pięciu lat. Efekt „luki” w regionach będzie opóźniony względem rynku warszawskiego o około rok i może się rozpocząć już w 2024.

WSKAŹNIK PUSTOSTANÓW I CZYNSZE LEKKO W GÓRĘ

Średni wskaźnik pustostanów w Polsce na koniec czerwca wyniósł 14,2%, co stanowi wzrost o 0,4 pp. względem pierwszego kwartału tego roku i oznacza kontynuację trendu wzrostowego. W stolicy wskaźnik niewynajęcia spadł o 0,2 pp. względem poprzedniego kwartału i wyniósł 11,4%, natomiast wzrosty odnotowano w większości miast regionalnych poza Wrocławiem i Lublinem, osiągając średni wskaźnik 16,8%. Na wszystkich rynkach biurowych objętych analizą dostępna powierzchnia wyniosła 1,81 mln mkw. co oznacza wzrost o 3% względem początku roku.

Stawki za najlepsze powierzchnie biurowe w strefie Centrum w Warszawie wynosiły przeciętnie 22-26 EUR/ mkw./ miesiąc, najwyższe zaś osiągały poziom nawet 28 EUR/ mkw./ miesiąc, natomiast w lokalizacjach poza Centrum oscylowały w granicach 13,50-16,50 EUR/ mkw./ miesiąc.

W miastach regionalnych najlepsze biura w centrum były oferowane średnio w przedziale cenowym 12,50-16,50 EUR/ mkw./ miesiąc. Jednocześnie od początku roku obserwowany jest wzrost stawek czynszu zwłaszcza w budynkach nowo oddawanych – podsumowuje Jan Szulborski ekspert rynku biurowego, Cushman & Wakefield.

Pełna wersja raportu znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Cushman & Wakefield.

[1] Warszawa, Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin i Szczecin

Źródło: Cushman & Wakefield.

ALDI Technology Hub z hubem w samym sercu Polski

ALDI Hub w Krakowie

ALDI Technology Hub – wyspecjalizowana jednostka, której zadaniem jest wsparcie transformacji cyfrowej Grupy Przedsiębiorstw ALDI Nord, intensywnie się rozwija. Hub zlokalizowany jest w samym sercu Polski, w Krakowie i docelowo stworzy miejsca pracy dla ponad 250 osób.

Cyfryzacja odgrywa kluczową rolę w strategicznych planach ALDI Nord. Wsparciem w tym zakresie jest właśnie ALDI Technology Hub – jednostka realizująca strategiczne cele z zakresu IT, stanowiąca podstawę przyspieszenia digitalizacji dla całej Grupy ALDI Nord. Powstanie organizacji to także wsparcie dla sprawnego prowadzenia zaawansowanych projektów technologicznych w ramach międzynarodowej współpracy oraz pomoc w usprawnieniu operacji biznesowych.

– Każdy kraj z Grupy Przedsiębiorstw ALDI Nord ma swój lokalny zespół ekspertów z zakresu IT, ale kompetencyjnie i strukturalnie jednostki te różnią się. Eksperci ALDI Technology Hub współpracują bezpośrednio z centralą ALDI w Niemczech. Wspólnie dbamy o to, aby wdrażać i rozwijać projekty technologiczne. Taka synergia międzynarodowych zespołów eksperckich przyczyni się do szybkiego rozwoju konkurencyjnych projektów i produktów zaawansowanych cyfrowo, mających bezpośredni wpływ na digitalizację całej Grupy – mówi Maciej Chojecki, Dyrektor Zarządzający ALDI Technology Hub. Głównymi środowiskami naszej pracy są systemy SAP, Power BI, Java, UIPath, dlatego szukamy specjalistów z doświadczeniem w tym zakresie. Zajmujemy się także projektowaniem i zarządzaniem procesami IT, projektami oraz testowaniem oprogramowania– dodaje Chojecki.

Źródło: ALDI Technology Hub.

Najlepsze miasta do inwestowania w nieruchomości biurowe

floriane-vita-88722-unsplashJakie miasta w Polsce są najlepsze do inwestowania w nieruchomości biurowe? Jest to uzależnione od wielu czynników. Inwestor pod uwagę powinien brać takie aspekty, jak aktualna sytuacja gospodarcza w regionie, trendy panujące na lokalnym rynku, a także ceny nieruchomości w danym mieście oraz potencjał i tempo rozwoju.

Spis treści:
Sektor biurowy w Polsce
Nowe trendy pracownicze panują na rynku
Na co najemcy zwracają uwagę?
Jakie miasta w Polsce są popularne pod kątem inwestycyjnym?

Sektor biurowy w Polsce

Polski sektor biurowy dość mocno ucierpiał w okresie pandemii koronawirusa. Kiedy rząd wprowadził całkowity lockdown, biura zostały zamknięte i budynki straciły swoją rentowność. W efekcie na barkach ich właścicieli spoczął ciężar utrzymania budynków, którzy nie przynoszą dochodów, natomiast generują koszty związane z comiesięcznymi opłatami za media itp. Na szczęście patowa sytuacja nie trwała długo i kiedy lockdown został zniesiony, biura powróciły do swojego funkcjonowania. Ich właściciele wiedzieli już jednak, że sytuacja na rynku nieruchomości w Polsce bywa nieprzewidywalna i warto budować zabezpieczenie finansowe oraz stale weryfikować rentowność inwestycji. Obecnie bowiem trendy biurowe, jakie panują na rynku, kierują przedsiębiorców ku oszczędności i wynajmowania optymalnej, potrzebnej do pracy powierzchni biurowej.

Nowe trendy pracownicze panują na rynku

Tym, z czym sektor biurowy musiał zmierzyć się zaraz po zniesieniu lockdownu, była modyfikacja trendów pracowniczych. Wielu Polakom, którzy zostali oddelegowani do pracy w domu, system pracy home office przypadł do gustu na tyle, że pracują tak po dziś dzień. Popularnością cieszy się też hybrydowy system pracy, który umożliwia wykonywanie części obowiązków w stacjonarnym biurze, a części w dowolnym, wybranym przez pracownika miejscu. W efekcie pracodawcy nie mają już tak dużego zapotrzebowania na tworzenie miejsc pracy, a tym samym wynajmowanie dużych powierzchni biurowych.

Na co najemcy zwracają uwagę?

Właściciele biurowców starają się maksymalnie uatrakcyjnić oferowane przez siebie biura na wynajem. Dostosowują powierzchnie tak, aby można je było modyfikować w zależności od potrzeb najemcy. Zachęcają do swoich inwestycji elastycznymi umowami najmu a atrakcyjnymi warunkami. Najemcy cenią sobie ponadto wartości dodane oferowane przez inwestycje, takie jak przestronne parkingi, łatwy dojazd do biurowca komunikacją miejską, elastyczne powierzchnie najmu, ekologiczne rozwiązania technologiczne, windy i klimatyzacja w budynku itp.
Właściciele nieruchomości biurowych starają się stale odpowiadać na zmieniające się trendy, dzięki czemu są w stanie utrzymać satysfakcjonujące ich zainteresowanie swoimi obiektami biurowymi. Oznacza to jednak, że konkurencja na rynku nie śpi, w związku z czym inwestorzy muszą wykazywać się czujnością i reagować na zmiany, jakie zachodzą w segmencie i standardach wynajmu biur.

Jakie miasta w Polsce są popularne pod kątem inwestycyjnym?

Jakie miasta w Polsce są często uznawane za dobre pod inwestycje biurowe? Inwestorzy chętnie wybierają stolicę kraju, Warszawę.

– Warszawa:

Miasto to odznacza się wysokim tempem rozwoju. Ceny nieruchomości na sprzedaż są tu wysokie, jednak przekłada się to na wysokie czynsze, jakie pobierane są od najemców. Warszawa uznawana jest za główne centrum biznesowe w kraju, w związku z czym nieustannie przyciąga inwestorów i przedsiębiorców. Chętnie w mieście tym inwestują przedsiębiorcy krajowi, jak również zagraniczni. Warszawa posiada doskonale rozwiniętą komunikację miejską. Ponadto w stolicy zlokalizowanych jest wiele prestiżowych, flagowych inwestycji biurowych. Ich wysoki poziom przyciąga najemców, którym zależy na umacnianiu swojego wizerunku, jako firmy o wysokiej pozycji na rynku.
Oczywiście należy mieć na względzie, że w Warszawie na nowych inwestorów czeka silna konkurencja. Jest to jednak rynek, który odznacza się wysokim lokalnym potencjałem biznesowym. Z tego względu, pomimo wciąż malejącej dostępności wolnych gruntów inwestycyjnych, stale przyciąga nowych przedsiębiorców.

– Wrocław:

Popularna wśród inwestorów jest również stolica Dolnego Śląska. Wrocław cieszy się dużą popularnością wśród najemców, którzy poszukują idealnego miejsca na biznesowy start. Miasto to odznacza się stałym rozwojem. Również tutaj komunikacja miejska jest bardzo dobrze rozwinięta, dzięki czemu przedsiębiorcy mogą pozyskiwać pracowników zamieszkujących dowolne dzielnice. Nowe inwestycje biurowe powstają zarówno blisko centrum, jak i bardziej na obrzeżach miasta. Dzięki temu wybór dogodnej lokalizacji jest szeroki. Ten wachlarz wyboru przyciąga najemców, którym zależy na maksymalnym dopasowaniu biura pod własne preferencje biznesowe.

– Poznań:

Stolica Wielkopolski nieustannie się rozwija. Inwestorzy coraz częściej dostrzegają potencjał inwestycyjny Poznania i chętnie realizują tutaj nowe inwestycje komercyjne. Poznań stanowi ważny ośrodek technologiczny i – podobnie jak Wrocław – przyciąga wiele firm z sektora IT. Miasto to odznacza się wysokim poziomem rozwinięcia infrastruktury handlowej i usługowej, ponadto miasto to jest ważnym węzłem komunikacyjnym, co stanowi wabik na wielu przedsiębiorców.

– Kraków:

Kraków może poszczycić się wysoko rozwiniętym sektorem biurowym. Wyraźnie rozwija się tutaj sektor usług biznesowych, co sprawia, że inwestorzy postrzegają to miasto jako atrakcyjną lokalizację pod nowe inwestycje i charakterze biurowym. Kraków posiada ponadto swój wyjątkowy klimat, którzy przyciąga potencjalnych najemców. Miasto stanowi też ważny ośrodek akademicki, a to sprawia, że na przedsiębiorców rozwijających tutaj swój biznes, czekać będzie wielu młodych pracowników.

– Trójmiasto:

Na Trójmiasto składają się Gdynia, Sopot oraz Gdańsk. Jest to kolejny region w kraju, który odznacza się dynamicznym tempem rozwoju. Bliskość morza Bałtyckiego odbija się pozytywnie na rozwoju turystyki, a to przekłada się na większe zainteresowanie nieruchomościami. Mocno rozwinął się tutaj sektor hotelarski, przybywa też prywatnych apartamentów, w tym wakacyjnych. W ślad za nimi rozwija się także sektor biurowy. Inwestorzy dostarczają na rynek nowoczesne biurowce, które przyciągają najemców szeregiem udogodnień. To sprawia, że Trójmiasto stale zwiększa swoją pozycję na krajowym rynku biurowym.

Polskie miasta odbijają się po pandemii koronawirusa, która czasowo zamroziła lokalne sektory. Obecnie miasta takie jak Warszawa, Wrocław, Poznań, Kraków czy Trójmiast, odznaczają się wzrostem zainteresowania – zarówno ze strony przedsiębiorców, którzy są potencjalnymi najemcami biurowców, jak również inwestorów, którzy poszukują idealnego miejsca na realizację swojego projektu inwestycyjnego.
Inwestor powinien jednak pamiętać o tym, aby dopasować wybór miasta do swoich indywidualnych preferencji. Po określeniu celu inwestycyjnego, inwestor powinien poddać analizie lokalny rynek nieruchomości komercyjnych. Aby zminimalizować ryzyko inwestycyjne, warto skonsultować projekt z ekspertem branżowym, który zwróci uwagę na elementy ryzyka oraz doradzi, w jakim regionie najlepiej sprawdzi się dany projekt inwestycyjny. Wszystko to po, aby dana inwestycja przyniosła oczekiwany zwrot, zarówno pod kątem finansów, jak i czasu.

Redakcja
Komercja24.pl

Jakie czynniki wpływają na rentowność nieruchomości inwestycyjnych?

anders-jilden-Sc5RKXLBjGg-unsplash
Na poziom rentowności nieruchomości inwestycyjnych wpływ ma wiele czynników. Liczy się nie tylko nowoczesny budynek, który dopiero co został oddany do użytku i zachęca najemców nowymi powierzchniami do wynajęcia. Przed podjęciem decyzji o realizacji projektu, inwestorzy weryfikują szereg czynników, na podstawie których określają poziom rentowności danej inwestycji.

Spis treści:
Zanim wybudujesz – zweryfikuj
Lokalizacja, lokalizacja i jeszcze raz lokalizacja!
Popyt na nieruchomości do wynajęcia w regionie
Warunki panujące na rynku
Oferta biurowca
Finansowanie realizacji inwestycji komercyjnej
Warto inwestować w nieruchomości komercyjne?

Zanim wybudujesz – zweryfikuj

Decyzja inwestora o realizacji konkretnego projektu komercyjnego poprzedzana jest szeregiem badań rynkowych. Doświadczeni inwestorzy zdają sobie sprawę z tego, aby nie podejmować pochopnych decyzji. Czasami inwestycja, która na pozór wydaje się być strzałem w dziesiątkę, okazuje się nietrafionym projektem. Z tego względu przed daniem projektowi zielonego światła do realizacji, warto pokusić się o gruntowne zweryfikowanie bieżącej sytuacji rynkowej w danym sektorze.
Poniżej pokrótce opisujemy, jakie przykładowe czynniki powinny być istotne do podjęcia przed wbiciem pierwszej łopaty na terenie budowy inwestycji komercyjnej. Dla przykładu posłużymy się inwestycją biurową.

Lokalizacja, lokalizacja i jeszcze raz lokalizacja!

Nie da się nie zgodzić z twierdzeniem, że lokalizacja nieruchomości inwestycyjnej ma kluczowe znaczenie przy planowaniu biznesu. To, gdzie będzie znajdowało się biuro przyszłego najemcy, jest jednym z podstawowych kryteriów wyboru. Oczywiście należy mieć na uwadze, że idealna lokalizacja jest kwestią mocno indywidualną. Dla jednych przedsiębiorców ważny będzie dostęp do ścisłego centrum miasta, podczas gdy inni przedsiębiorcy będą preferowali bardziej skrajne lokalizacje w obrębie obrzeży miasta. Wiele zależy od profilu działalności firmy, tego czy odwiedzają ją klienci, czy jedynie kontrahenci, czy dojazd musi zapewniać sprawną logistykę z pobliskimi miejscowościami, czy może pracodawcy zależy na możliwości zatrudnienia pracowników, którzy będą mieli łatwy i szybki dostęp do biura, zarówno pieszo, środkami komunikacji miejskiej, lub prywatnym samochodem. O ile preferencji idealnej lokalizacji jest wiele, o tyle inwestor może łatwo ustalić, czy jego nieruchomość będzie dla potencjalnych najemców atrakcyjna, czy też nie. Wystarczy, że określi są swoją grupę docelową i wybierze taką lokalizację dla swojej przyszłej nieruchomości biurowej, która będzie atrakcyjna dla konkretnych przedsiębiorców.

Popyt na nieruchomości do wynajęcia w regionie

Inwestor powinien każdorazowo przed podjęciem decyzji o realizacji projektu weryfikować, na jakim poziomie utrzymuje się popyt na nieruchomości komercyjne do wynajęcia w interesującym go regionie. Pozwoli to zminimalizować zmagania się z problemem długoletnich pustostanów. Inwestor powinien sprawdzić, jak duży jest poziom konkurencji w najbliższym otoczeniu. Warto tez przyjrzeć się, czy oddane już do użytku obiekty biurowe posiadają pełne obłożenie, czy może proces komercjalizacji wciąż trwa. Jeśli tak, to jak długo biura na wynajem czekają na chętnego. Tak proste działania pozwolą zweryfikować, czy popyt na powierzchnie biurowe na wynajem jest w danym regionie duży, czy też może realizacja w danym miejscu nowego projektu komercyjnego może okazać się ryzykowna.
Przy weryfikowaniu poziomu konkurencji w regionie należy pamiętać o standardzie i ogólnej ofercie biurowców. Może nie znajdują one najemców, ponieważ budynki są przestarzałe i mało reprezentatywne. A może oczekiwane czynsze są dla najemców zbyt wysokie. To kolejne kwestie, jakie inwestor powinien zweryfikować przed podjęciem ostatecznej decyzji o realizacji inwestycji.

Warunki panujące na rynku

Aktualne warunki panujące na rynku nieruchomości to kolejny czynnik który powinien być dla inwestorów ważny. Bieżąca, niestabilna sytuacja gospodarcza oraz inflacja utrzymująca się na wysokim poziomie, nie sprzyjają biznesowi. Wielu przedsiębiorców woli obecnie ograniczać wynajmowaną przestrzeń biurową i gromadzić zaoszczędzone na czynszu środki finansowe na gorsze czasy. Również fakt, że wielu pracowników wykonuje obecnie swoje obowiązki służbowe zdalnie lub pracuje w systemie hybrydowym, odbija się negatywnie na zapotrzebowaniu na biura do wynajęcia. W efekcie może dojść do sytuacji, że pomimo doskonałej lokalizacji i świetnie wyposażonych, nowoczesnych biur a atrakcyjnymi warunkami najmu, przedsiębiorcy będą mniej zainteresowani, lub będą wynajmowali mniejsze powierzchnie biurowe. Aby tego uniknąć, warto odpowiednio wcześniej przeanalizować bieżącą sytuację rynkową.
Obecnie wydaje się być ona niezbyt korzystna, jednak mimo to na rynek dostarczane są nowe biurowce. Wynika to jednak z faktu, że część inwestycji była już w realizacji, kiedy warunki rynkowe były bardziej sprzyjające, lub z tego, że w danym regionie da się zauważyć nieprzerwane zapotrzebowanie na nowe biura do wynajęcia.

Oferta biurowca

Jeśli przedsiębiorcy zależy na dotarciu do jak najszerszego grona potencjalnych najemców, powinien rozważyć udostępnienie różnego rodzaju powierzchni biurowych, które będą atrakcyjne dla różnych przedsiębiorców. Na przykład tworząc zarówno biura gabinetowe, jak również takie typu open space, właściciel budynku ma szansę na zdobycie najemców o różnych preferencjach. Tak samo jest w przypadku tworzenia biur na wynajem o różnej powierzchni. Dając potencjalnym najemcom do wyboru zarówno duże biura, jak również małe powierzchnie, właściciel budynku ma szansę dotrzeć do większej liczby przedsiębiorców, którzy poszukują biura do wynajęcia.
Dodatkowym czynnikiem zwiększającym atrakcyjność danych biur jest ustalenie konkurencyjnych stawek za czynsz a także dbanie o dobre relacje z najemcami. Istotna jest też elastyczna umowa najmu, która nie naraża najemcy na wysokie kary umowne w przypadku chęci zmiany jej warunków.

Finansowanie realizacji inwestycji komercyjnej

Obecnie inwestorzy powinni również regularnie weryfikować, czy uzyskają w banku kredyt potrzebny na sfinansowanie ukończenia projektu inwestycyjnego. Jak wiadomo, procedury bankowe się zaostrzyły, w efekcie czego kredyty inwestycyjne stały się mniej dostępne. Przy negatywnym scenariuszu inwestorzy mogą albo uzyskać mniejsze wsparcie od banku, niże oczekiwali, albo nie otrzymają go wcale. Z tego względu bardzo ważne jest weryfikowanie swojej wiarygodności biznesowej i zdolności kredytowej. W przeciwnym wypadku może się bowiem okazać, że projekt inwestycyjny nie uzyska wymaganego finansowania i jego ukończenie zawiśnie na włosku.

Warto inwestować w nieruchomości komercyjne?

Czy w obecnych czasach, kiedy inflacja jest bardzo wysoka a gospodarka zachwiana, a najemcy modyfikują swoje preferencje najmu, warto inwestować w nieruchomości komercyjne? Na to pytanie powinien sobie indywidualnie odpowiedzieć każdy inwestor. Ci, którzy posiadają już doświadczenie przy realizacji i zarządzaniu tego typu obiektami, potrafią często lepiej oszacować, czy dany moment jest dobry, aby wejść na rynek z kolejnym projektem. Mniej doświadczeni inwestorzy powinni zdać się na wnikliwą analizę rynku i bieżącego zapotrzebowania na biura pod wynajem.

Redakcja
Komercja24.pl

Polski rynek biurowy – jak kształtuje się sytuacja w sektorze po I kwartale 2023 r.?

austin-li-201808-unsplash

Polski sektor biurowy odbudowuje swoją pozycję po trudnym okresie zastoju, z jakim musiał się zmierzyć w czasie pandemii koronawirusa. Na mapie kraju przybywa stale nowych powierzchni biurowych do wynajęcia, jednak da się zauważyć, że inwestorzy zachowują się bardziej ostrożnie przy realizacji nowych projektów komercyjnych.

Spis treści:
Inwestorzy na rynku biurowym w Polsce wciąż czujni
Duże miasta wciąż stabilne
Modyfikacja systemu pracy kontra popyt na przestrzenie biurowe
Coworki na tapecie
Na czym zależy najemcom biurowym?
Ceny materiałów budowlanych nie zachęcają do wchodzenia w nowe projekty
Rynek biurowy musi pozostać elastyczny
Przyszłość rynku biurowego w Polsce – czego można się spodziewać?

Inwestorzy na rynku biurowym w Polsce wciąż czujni

W I kwartale 2023 roku inwestorzy i deweloperzy cały czas zachowywali czujność, jeśli chodzi o sektor biurowy w Polsce. Rynek wciąż nie jest na tyle stabilny, aby deweloperzy hurtowo dostarczali nowe powierzchnie biurowe na wynajem. Na zmniejszoną podaż wpływ mają różne czynniki. Z jednej strony inwestorzy zdają sobie sprawę z mniejszego zainteresowania biurami na wynajem. Z drugiej widzą, że ceny materiałów budowlanych i wykończeniowych wciąż są wysokie, co przekłada się na mniejszą rentowność potencjalnej inwestycji, jaką mieliby rozpocząć.

Duże miasta wciąż stabilne

Największą stabilność jeśli chodzi o poziom popytu i podaży można dostrzec w największych polskich miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław. Także Trójmiasto trzyma silną pozycję i stale przyciąga nowych najemców. W aglomeracjach miejskich powstaje najwięcej nowoczesnych biurowców. Inwestorzy zdają sobie bowiem sprawę z tego, że w dużych metropoliach mają szansę na możliwe najszybsze znalezienie potencjalnych najemców, przy utrzymaniu satysfakcjonujących stawek na wynajem.

Modyfikacja systemu pracy kontra popyt na przestrzenie biurowe

Należy mieć na względzie, że na bieżącą kondycję rynku biurowego w Polsce wpływ ma także zmieniający się system pracy. W okresie lockdownu, który został wprowadzony na początku pandemii koronawirusa w Polsce, Polacy musieli przestawić się na domowy system pracy. Biura stacjonarne zostały zamknięte, przez co zarówno pracownicy, jak również ich pracodawcy, musieli odnaleźć się w nowych warunkach. Jak się szybko okazało, tzw. home office sprawdził się na tyle dobrze, że wielu pracowników po dziś dzień wykonuje swoje obowiązki służbowe z zacisza własnego domu. Jest też wiele osób, które pracują w tzw. systemie hybrydowym. Oznacza to, że część służbowych obowiązków osoby te wykonują w stacjonarnym biurze, a część z dowolnego miejsca, jak choćby własne domostwo.

Coworki na tapecie

Z uwagi na zmieniające się trendy pracownicze, w I kwartale 2023 roku wciąż możemy obserwować dużą popularność przestrzeni coworkingowych. Tego rodzaju przestrzenie biurowe cieszą się dużą popularnością z uwagi na swobodę pracy, jaką zapewniają. Z przestrzeni tych można też często korzystać w sposób elastyczny, tj. wedle potrzeb, bez konieczności podpisywania umów na wynajem lokalu na okres długoterminowy. Taki rodzaj wykorzystywania profesjonalnie przygotowanych biur do pracy zachęca wielu pracowników.

Na czym zależy najemcom biurowym?

Na co najemcy często zwracają uwagę przy poszukiwaniu idealnej lokalizacji pod swój biznes? Oczywiście cena wynajmu jest jednym z istotniejszych kryteriów poszukiwań. Pod uwagę brana jest również wysokość kaucji oraz szczegółowe zapisy zawarte w umowie najmu. Najemcy poszukują komfortowej przestrzeni do pracy, jednak ilość pomieszczeń i ogólna powierzchnia biura na wynajem to kwestia bardzo indywidualna.
Z pewnością bardzo ważna jest lokalizacja biurowca. O ile dla jednych firm bardziej dogodna będzie lokalizacja w ścisłym centrum miasta, a dla innych na jego obrzeżach, o tyle są cechy wspólne każdego z tych wyborów – dobry i łatwy dojazd. Mowa tutaj zarówno o dojeździe komunikacją miejską, jak również samochodem.
W tym momencie przechodzimy do kwestii parkingu, którego obecność również stanowi ogromną wartość dodaną. Dobrze, jeśli okolica zapewnia możliwość skorzystania z bezpłatnych miejsc parkingowych. Wybór tak zlokalizowanego biura wydaje się najkorzystniejszym pomysłem. Dobrze jest również, kiedy biurowiec posiada własny parking, na przykład podziemny. Również tak usytuowane biura są bardzo chętnie wynajmowane.
Pozostaje jeszcze kwestia standardu biura. Często jednak idzie on w parze z ceną najmu, w związku z czym najemcy często poszukują optymalnej oferty.
Jeszcze jedną istotną dla coraz większej liczby najemców rzeczą jest poziom ekologiczności danej inwestycji biurowej. W celu uzyskania zielonej certyfikacji, zarządcy budynków biurowych starają się o uzyskanie odpowiedniego certyfikatu. Często jego to popularny system BREEAM lub LEED.

Ceny materiałów budowlanych nie zachęcają do wchodzenia w nowe projekty

Warunki, jakie obecnie panują na rynku, nie sprzyjają deweloperom. Ceny materiałów budowlanych cały czas utrzymują się na wysokim poziomie. Także ceny materiałów wykończeniowych trzymają wysokie ceny. Oznacza to, że koszty realizacji inwestycji bardzo wzrosły. Takie zmiany nie pozostają obojętne na późniejsze koszty najmu poszczególnych lokali biurowych w ramach inwestycji. Z uwagi na wyższe koszty realizacji biurowca, ceny wynajmu biur też będą wyższe. To z kolei może przełożyć się na mniejsze zainteresowanie lokalami biurowymi na wynajem po stronie potencjalnych najemców.

Rynek biurowy musi pozostać elastyczny

Z uwagi na wciąż zmieniające się trendy a także mało stabilną sytuację gospodarczą oraz utrzymującą się na wysokim poziomie inflację, polski rynek biurowy musi pozostać elastyczny. Oznacza to, że właściciele nieruchomości komercyjnych oferujących powierzchnie biurowe na wynajem, muszą stale obserwować rynek i reagować na zmiany, które na nim zachodzą. Tylko dzięki takiemu podejściu będą mogli utrzymać oferowane przez siebie biura na takim poziomie, aby były one dla najemców atrakcyjne.
Podejście to było widoczne w okresie pandemii koronawirusa, kiedy zaostrzone były warunki wykonywania pracy przez określoną liczbę osób w jednym pomieszczeniu. Dla przykładu – wzrosła popularność biur gabinetowych, które zapewniały większe poczucie bezpieczeństwa i higieny pracy. Właściciele biurowców, które oferowały powierzchnie typu open-space, czyli duże, otwarte biura, szybko zareagowali. Biura typu open-space były niejednokrotnie przekształcane za pomocą ścianek działowych na biura gabinetowe.
Kolejnym krokiem, jaki podjęło wielu inwestorów, było zwiększenie poziomu higieny w łazienkach i częściach wspólnych. Montowane były dozowniki z płynem antybakteryjnym, zwiększano częstotliwość sprzątania biur itp.
Szybkie wprowadzanie zmian zapewniło właścicielom biurowców utrzymanie zainteresowanie swoimi obiektami komercyjnymi wśród dotychczasowych najemców, a także zachęciło nowych do podpisywania umów najmu powierzchni biurowych.

Przyszłość rynku biurowego w Polsce – czego można się spodziewać?

Czego można się spodziewać po rynku biurowym w Polsce? Z pewnością na mapie kraju będą pojawiały się nowe inwestycje komercyjne w sektorze biurowym. Można założyć, że większość z nich deweloperzy i inwestorzy będą realizować na terenie dużych aglomeracji miejskich. Jest to bezpieczniejsza opcja, ponieważ można założyć, że w dużym mieście łatwiej będzie można pozyskać najemcę.

Redakcja
Komercja24.pl

Knight Frank: w Poznaniu nie przybywa nowych nieruchomości komercyjnych w sektorze biurowym

Poznań 2023

Współczynnik pustostanów w Poznaniu po pierwszym kwartale 2023 roku należał do jednego z najniższych w ramach 8 badanych miast regionalnych. Może się to jednak zmienić, ponieważ aktywność deweloperów jest na wysokim poziomie, a w budowie znajduje się trzeci najwyższy wynik w ramach powierzchni biurowej.

„Z uwagi na brak nowej podaży w I kwartale 2023 roku, zasoby biurowe w Poznaniu pozostały na niezmienionym poziomie blisko 623 100 m kw. Mimo to, deweloperzy pozostają wciąż aktywni, a w budowie na koniec marca znajdowało się 87 300 m kw. Przy założeniu, że uda się terminowo zakończyć ich realizacje to do końca roku 42% powierzchni w budowie zasili poznański rynek biurowy,” – wyjaśnia Katarzyna Bojar, konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

Największymi projektami w budowie pozostają Andersia Silver (40 000 m kw., Von der Heyden Group), z planową datą ukończenia w II połowie 2025 oraz Nowy Rynek E (28 500 m kw., Skanska Property Poland), którego oddanie zaplanowane jest na II kw. 2023 roku.

Aktywność najemców w I kwartale 2023 roku utrzymała się na zbliżonym poziomie względem III i IV kwartału w roku poprzednim, ale z kolei w porównaniu do analogicznego okresu w roku poprzednim zanotowany wynik był o blisko 68% wyższy. Od stycznia do marca podpisano umowy najmu na blisko 9 500 m kw. Na tle pozostałych rynków regionalnych odnotowany popyt stanowił 5% całkowitego wolumenu umów,” – komentuje Piotr Borowski, dyrektor w dziale reprezentacji najemcy w Knight Frank.

Największy udział w strukturze popytu stanowiły nowe umowy – 68%, a na kolejnych miejscach znalazły się renegocjacje – 25% oraz ekspansje, które stanowiły zaledwie 7% wszystkich popisanych w Poznaniu umów.

Poznań wyróżnia się jednym z najniższych współczynników pustostanów, tuż za Szczecinem. Na koniec marca 2023 roku wyniósł on 11,3% i chociaż w porównaniu do poprzedniego kwartału zanotował wzrost o 0,8 pp., to w porównaniu z analogicznym okresem w 2022 roku wynik był niższy o 0,7 pp.,” – dodaje Katarzyna Bojar.

Czynsze wywoławcze w Poznaniu na koniec 2023 roku pozostają na stabilnym poziomie wahając się od 10,00 EUR do 15,50 EUR za m kw. miesięcznie. Utrzymujące się wysokie koszty budowy, a także wciąż wysokie koszty obsługi kredytów budowlanych hamują możliwości negocjacyjne inwestorów, dlatego zwłaszcza w nowych budynkach możliwy jest dalszy wzrost stawek czynszów.

Jednocześnie, ze względu na rosnące koszty mediów i usług, zauważalny jest również wzrost stawek opłat eksploatacyjnych, które na koniec marca 2023 roku w Poznaniu wahały się od 16,00 do 30,00 PLN/m kw./miesięcznie.

Źródło: Knight Frank.

Wzrost kosztów eksploatacyjnych odbije się na wysokości czynszów za wynajem biur

alexander-pemberton-95212-unsplash

Rynek nieruchomości biurowych w Polsce mierzy się od dłuższego czasu z trudnościami. Niemniej radzi sobie w nowej rzeczywistości całkiem dobrze. Deweloperzy i inwestorzy trzymają rękę na pulsie, aby ich inwestycje nie traciły na atrakcyjności. Czy jednak wzrost kosztów eksploatacyjnych będzie się w dalszym ciągu odbijał na wysokości czynszów w przypadku biur na wynajem?

Pandemia koronawirusa odcisnęła piętno na rynku nieruchomości w Polsce, sprawiając, że poszczególne sektory mocno się zachwiały. Wzrosły cen materiałów budowlanych, więcej płacimy też za media i usługi. Czy w związku z tym najemcy muszą się liczyć z koniecznością opłacania coraz większych czynszów z tytułu wynajmu lokali?

Spis treści:
Rynek biurowy po pandemii
Konkurencja nie śpi
Modyfikacja systemu pracy zmusiła sektor biurowy do zmian
Wynajem biur podrożał. Czy ceny mogą jeszcze wzrosnąć?
Przyszłość sektora biurowego na polskim rynku nieruchomości

Rynek biurowy po pandemii

Czy pandemia koronawirusa odcisnęła piętno na sektorze biurowym rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce? Zdecydowanie tak. Pierwsze tąpnięcie dało się zauważyć już w okresie lockdownu, kiedy wszystkie biura zostały zamknięte. W efekcie właściciele nieruchomości komercyjnych byli zmuszeni utrzymywać nierentowne budynki. Nawet po zniesieniu lockdownu sytuacja na rynku biurowym nie jest ustabilizowana.

W czasie pandemiii i panującego lockdownu większość osób pracowała w systemie home office i w wielu przypadkach ten system wykonywania obowiązków służbowych się sprawdził. W efekcie po zniesieniu lockdownu osoby te nie wróciły już do stacjonarnych przestrzeni biurowych. Przedsiębiorcy dostrzegli szansę na większe oszczędności i część z nich rezygnowała z części biur, które mieli wynajęte. Ograniczając najmowaną powierzchnię, automatycznie mogli zmniejszyć swoje comiesięczne opłaty.

Konkurencja nie śpi

Z uwagi na trudniejsze znalezienie najemców po okresie lockdownu, właściciele nieruchomości biurowych poszukiwali wszelkich sposobów, aby zainteresować biurami na wynajem większą liczbę potencjalnych najemców. Dokonywali więc modyfikacji, które miały na celu zwiększyć atrakcyjność ich biur na tle konkurencji. Często wiązało się to z dodatkowymi kosztami, ponieważ biura wymagały nie tylko odświeżenia, ale również modyfikacji.
Niejednokrotnie też właściciele biur nie mogli przerzucać kosztów re aranżacji biur na ich przyszłych najemców, ponieważ większe czynsze odstraszyłyby potencjalnych najemców wolnych przestrzeni biurowych.

Modyfikacja systemu pracy zmusiła sektor biurowy do zmian

Nie da się ukryć, że zmiana systemu pracy, jaką da się w ostatnich latach obserwować, nie pozostała obojętna dla sektora biurowego. Przede wszystkim zmniejszyła się liczba pracowników stacjonarnych, co sprawiło, że najemcy zaczęli wypowiadać umowy na zajmowaną obecnie powierzchnię, na poczet jej zmniejszania. Oczywiście w niektórych branżach doszło do dynamicznej ekspansji i zapotrzebowanie na większą liczbę stanowisk biurowych wzrosło, jednak dotyczy to wąskiego sektora na tle całego rynku przedsiębiorców.
Obecnie dużą popularnością cieszą się dwa systemy pracy. Pierwszym z nich jest wspominany wcześniej home office, którego większość pracowników posmakowała w okresie lockdownu. Kolejnym zaś jest system hybrydowy, który daje możliwość podziału miejsca wykonywania obowiązków służbowych. Część z nich pracownik wykonuje w stacjonarnym biurze, a część zdalnie z dowolnego, wybranego przez siebie miejsca.
Właściciele biurowców szybko dostrzegli zmieniające się trendy i Ci, którzy mogli sobie pozwolić na remont nieruchomości, niejednokrotnie decydowali się na przekształcanie dotychczasowych biur na przestrzenie coworkingowe. Dzięki takiej modyfikacji większa liczba pracowników, którzy nie pracują pod szyldem jednej firmy, mogła korzystać z przestrzeni biurowej. Takie rozwiązanie zapewnia dostęp do wygód, jakie zapewnia profesjonalne biuro, a równocześnie nie wymaga od użytkowników podpisywania długoterminowych umów najmu. Płacą oni jedynie za okres korzystania z powierzchni biurowej.

Wynajem biur podrożał. Czy ceny mogą jeszcze wzrosnąć?

Obecnie można zauważyć, że na przestrzeni ostatnich lat ceny wynajmu powierzchni komercyjnych poszły w górę. Dotyczy to nie tylko profesjonalnych przestrzeni biurowych, jakie oferują typowo budynki komercyjne. Wzrosły też ceny za mieszkania na wynajem, które przekształcane są na poczet miejsc pracy. Często korzystają z nich mniejsi przedsiębiorcy oraz firmy, które nie mają bezpośredniego kontaktu z klientem i nie potrzebują prestiżowego biura, które będzie stanowić ich wizytówkę, a bardziej zależy im na domowej i luźniej atmosferze.
Wzrost cen za wynajem jest oczywisty, ponieważ wzrosły opłaty za media, koszty prowadzenia działalności itp. Czy jednak oznacza to, że nie jest to koniec podwyżek? Przyglądając się bieżącej sytuacji na rynku, można założyć, że ceny najmu w dalszym ciągu będą rosły. Właściciele nieruchomości komercyjnych starają się zachować jak najbardziej atrakcyjne z punktu widzenia najemców ceny, jednak nie zawsze jest to możliwe. Jednym z głównych czynników, które wpływają na wzrost kosztów eksploatacyjnych w biurach, jest wzrost cen energii. Jak wiadomo, w biurach prąd jest niezbędny do pracy, a jego koszty muszą ponieść najemcy.
Co więcej, wzrosły również koszty utrzymania biurowców. Naprawy, modyfikacje, konserwacje, usługa sprzątania – wszystko to podrożało, a koszty te są przez właścicieli budynków wliczane w czynsz. Podrożały również takie opłaty, jak roczny podatek od nieruchomości czy wywóz śmieci. Gdyby właściciele budynków chcieli wziąć wszystkie te wzrosty opłat na swoje konto, wynajem powierzchni biurowych byłby dla nich mniej korzystnym biznesem.
Pomimo trudnej sytuacji na rynku, najemcom zależy na zajmowaniu coraz bardziej nowoczesnych powierzchni biurowych. Inwestorzy zdają sobie z tego faktu sprawę, jednak budowa nieruchomości, które będzie można poddać procesowi certyfikacji, również wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Oczywiście biuro, które uzyska certyfikat BREEAM, LEED, lub inny, staje się w oczach potencjalnych najemców bardziej prestiżowe, a to przekłada się na większe zainteresowanie. Jeśli zarządca budynku nie ma problemu z pozyskaniem nowych najemców na wolne biura na wynajem, to może również generować odpowiednio wysokie satysfakcjonujące dla siebie czynsze z tytuły najmu.

Przyszłość sektora biurowego na polskim rynku nieruchomości

Jak będzie kształtować się sytuacja na polskim rynku nieruchomości biurowych? Póki co można jedynie spekulować. Krajowa gospodarka wciąż jest niestabilna, a inflacja trzyma wysoki poziom. Można więc założyć, że opłaty za biura na wynajem nie tylko utrzymają się na obecnym, dość wysokim poziomie, ale także mogą jeszcze wzrastać.
Większy problem z wynajmem mogą mieć starsze biurowce, które oferują mniej atrakcyjne przestrzenie biurowe do wynajęcia. Aby zwiększyć atrakcyjność w oczach potencjalnych najemców, ich zarządcy mogą oferować nieco niższe, konkurencyjne ceny najmów. Dobra cena ma szansę przyciągnąć większą liczbę potencjalnych najemców. Właściciele biurowców muszą się ponadto liczyć z faktem, że re aranżacje powierzchni biurowych w najbliższych latach mogą znów być konieczne.

Redakcja
Komercja24.pl

Knight Frank: We Wrocławiu przybywa nieruchomości komercyjnych

Wrocław 2023

Aktywność deweloperów w stolicy Dolnego Śląska utrzymuje się na wysokim poziomie. Mimo że w pierwszym kwartale roku oddano do użytku zaledwie jeden obiekt, to w budowie odnotowano najwyższy wynik podaży spośród miast regionalnych.

Zasoby biurowe Wrocławia w I kwartale 2023 roku powiększyły się o 20 850 m kw. w ramach ukończenia kolejnego etapu projektu Centrum Południe 3 (Skanska Property Poland). Zrealizowana nowa podaż stanowiła niecałe 31% całkowego wolnemu powierzchni oddanej w miastach regionalnych w minionym kwartale. Zasoby biurowe Wrocławia na koniec marca wyniosły ponad 1,31 mln. m kw., co pozwoliło zachować miastu pozycję wicelidera pod względem wielkości wśród rynków regionalnych w Polsce.

Deweloperów we Wrocławiu nie zniechęcają wysokie koszty budowy. Dzięki realizowanym obecnie projektom, wrocławski rynek charakteryzuje się najwyższym wolumenem powierzchni w budowie spośród miast regionalnych. Na koniec marca 2023 roku w trakcie realizacji pozostawało blisko 145 800 m kw. powierzchni biurowej. Co więcej, przy dotrzymaniu planowanych terminów blisko 60% realizowanej powierzchni trafi na rynek w kolejnych kwartałach bieżącego roku,” – komentuje Maciej Moralewicz, Dyrektor Regionalny w Knight Frank.

Projektami na etapie budowy są Infinty (22 000 m kw. Avestus Real Estate) oraz Quorum Office Park A i B (łącznie 71 000 m kw., Cavatina Holding).

Popyt na powierzchnię biurową we Wrocławiu w I kwartale utrzymywał się na zbliżonym poziomie do analogicznego okresu w roku 2022, jednakże w zestawieniu z poprzednim kwartałem zanotował spadek o 30%. Od stycznia do marca najemcy podpisali umowy na ponad 36 200 m kw. Wynik ten stanowił 21% całkowitego wolumenu transakcji zawartych w miastach regionalnych,” – dodaje Katarzyna Bojar, Konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

Największy udział w strukturze popytu przypadł nowym umowom – 49%, niewiele mniej renegocjacjom – 47%, natomiast ekspansje wyniosły zaledwie 4% wolumenu podpisanych umów.

Współczynnik pustostanów na koniec marca 2023 roku wyniósł 17,3%, notując wzrost zarówno w odniesieniu do poprzedniego kwartału o 1,7 pp., jak i analogicznego okresu w roku 2022 o 1,5 pp. Wartość wskaźnika była na zbliżonym poziomie do tego uzyskanego na rynku biurowym w Krakowie – 17,4% i należała do jednego z wyższych odnotowanych w badanych miastach regionalnych. Obecnie najwyższy zanotowano w Łodzi – 20,5%.

Czynsze wywoławcze we Wrocławiu w I kw. 2023 roku pozostały na stabilnym poziomie wahając się od 10,00 EUR do 16,00 EUR za m kw. miesięcznie. Utrzymujące się wysokie koszty budowy, a także wciąż wysokie koszty obsługi kredytów budowlanych hamują możliwości negocjacyjne inwestorów, dlatego zwłaszcza w nowych budynkach możliwy jest dalszy wzrost stawek czynszów.

Jednocześnie, ze względu na rosnące koszty mediów i usług, zauważalny jest również wzrost stawek opłat eksploatacyjnych, które na koniec marca 2023 roku we Wrocławiu wahały się od 16,00 do 36,00 PLN/m kw./miesięcznie.

Źródło: Knight Frank.

Knight Frank: Najemcy na rynku nieruchomości biurowych najbardziej aktywni w Trójmieście

Trójmiasto 2023

Jak informuje Knight Frank, najemcy na rynku nieruchomości biurowych są najbardziej aktywni w Trójmieście.

Ożywienie po stronie najemców wyróżniło w I kwartale roku trójmiejski rynek biurowy. Znaczna aktywność firm nie przełożyła się jednak na wyraźny spadek współczynnika pustostanów, głównie z uwagi na fakt, że w strukturze umów dominowały renegocjacje.


Rynek biurowy w Trójmieście w I kwartale roku powiększył się o jeden obiekt biurowy Officer o powierzchni ponad 4 700 m kw., który oddano w Gdyni. Nowa podaż stanowiła 7% całkowitego wolumenu powierzchni dostarczonej we wszystkich miastach regionalnych. Trójmiejskie zasoby biurowe na koniec marca 2023 roku osiągnęły blisko 1,02 mln m kw., co pozwoliło utrzymać trzecią pozycję pod względem wielkości wśród rynków regionalnych.

Utrzymujące się na wysokim poziomie koszty budowy i finansowania inwestycji w dalszym ciągu przekładają się na decyzje deweloperów dotyczące rozpoczynania nowych projektów. Na koniec pierwszego kwartału w realizacji pozostawało około 41 700 m kw., co jest wynikiem znacznie odbiegającym od tych notowanych w latach poprzednich, kiedy w budowie znajdowało się 150 000 – 200 000 m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej. Przy założeniu, że deweloperzy dotrzymają planowanych terminów to jeszcze w tym roku Trójmiasto zasili 34% realizowanej obecnie powierzchni,” – wyjaśnia Joanna Gomułkiewicz, Leasing Manager w Knight Frank.

Największymi projektami w budowie są, m.in. Waterfront II (15 000 m kw., Vastint Poland) oraz Punkt (12 500 m kw., Torus), których oddanie do użytku planowane jest w 2024 roku.

W przeciwieństwie do wstrzemięźliwych decyzji deweloperów, najemcy w Trójmieście zakończyli pierwszy kwartał z jednym z wyższych kwartalnych wyników w ostatnich latach. Od stycznia do marca 2023 roku odnotowano popyt na poziomie blisko 47 600 m kw., co było rezultatem wyższym o 94% w porównaniu do poprzedniego kwartału. Co więcej, porównując wyniki do pozostałych głównych miast regionalnych, osiągnięta wartość popytu w Trójmieście była najwyższym wynikiem i stanowiła blisko 27% całkowitego wolumenu umów podpisanych w regionach,” – dodaje Katarzyna Bojar, Konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

,,Największa umowa najmu podpisana w Trójmieście w I kwartale 2023 roku została podpisana w budynku Olivia Prime w Gdańsku i dotyczyła powierzchni ponad 10 100 m kw., którą najęła firma Sii,” – uzupełniła Joanna Gomułkiewicz.

Trójmiasto posiada obecnie jeden z najniższych współczynników pustostanów, który na koniec marca 2023 roku wynosił 13,2%. Mimo dużej aktywności najemców, wskaźnik pustostanów obniżył się jedynie o 0,1 pp. w ciągu kwartału. Wynika to przede wszystkim ze struktury umów najmu, gdzie przeważającą część stanowiły renegocjacje. W skali całego roku współczynnik zmniejszył się jednak aż o 1,1 pp.

Czynsze wywoławcze w Trójmieście na koniec I kw. 2023 roku pozostały na stabilnym poziomie wahając się od 10,00 EUR do 15,00 EUR za m kw. miesięcznie. Jednocześnie, ze względu na rosnące koszty mediów i usług, zauważalny jest również wzrost stawek opłat eksploatacyjnych, które na koniec marca 2023 roku w Poznaniu wahały się od 15,00 do 30,00 PLN/m kw./miesięcznie.

Źródło: Knight Frank.

SAVILLS: Nieruchomości biurowe i logistyczne w Europie najbardziej odporne na gwałtowny wzrost cen energii

Katarzyna Chwalbińska-Kusek_3 low res

Z najnowszego raportu międzynarodowej firmy doradczej Savills wynika, że budynki biurowe i logistyczne w Europie to dwa sektory nieruchomości komercyjnych, które są stosunkowo najbardziej odporne na gwałtowny wzrost cen energii, ponieważ w ich przypadku koszty mediów stanowią stosunkowo niewielką część wszystkich kosztów działalności ponoszonych przez najemców.

Według obliczeń Savills, udział kosztów energii w strukturze wydatków najemców w tych dwóch sektorach nieruchomości wynosi od 2 do 4 proc. Pracownicy generują ponad 50 proc. wszystkich kosztów ponoszonych przez najemców biur, natomiast łączne koszty transportu i pracy mają przeszło 75-procentowy udział w budżetach firm z sektora magazynowego.

Na przeciwległym biegunie znajdują się centra danych i branża life science, które są w dużym stopniu uzależnione od dostaw energii. Wskaźniki efektywności wykorzystania mocy w centrach danych są jednak coraz lepsze, a operatorzy tego typu obiektów analizują możliwości zastosowania alternatywnych i bardziej ekologicznych źródeł energii, takich jak wodorowe ogniwa paliwowe, które mogłyby zostać wprowadzone do użytku również w sektorze life science.

Według Savills, sieci handlowe, które zużywają dużo energii, mogą z kolei decydować się na wprowadzenie innych, prostszych rozwiązań, takich jak obniżenie temperatury w sklepach, wyłączanie oświetlenia poza godzinami otwarcia czy zamykanie drzwi wejściowych. Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Cambridge pokazują, że zamykanie drzwi sklepowych zimą pozwala ograniczyć zużycie energii i emisję dwutlenku węgla nawet o 50 proc.

Sektor nieruchomości komercyjnych jest w znacznym stopniu narażony na skutki kryzysu energetycznego i w najbliższej przyszłości stanie w obliczu wielu wyzwań związanych z zabezpieczeniem niezawodnych i przystępnych źródeł czystej i zielonej energii. Tym wyzwaniom mogą i powinni stawić czoła zarówno właściciele, jak i najemcy poprzez inwestycje w rozwiązania energooszczędne oraz modernizację tkanki budynku czy instalacji zasilanych energią elektryczną, co pozwoliłoby zmniejszyć zużycie energii i obniżyć koszty w perspektywie długoterminowej” – mówi Dan Jestico, dyrektor w Savills Earth.

Rosnące ceny energii sprawiły, że nie ma już chyba nikogo, kto nie traktowałby kwestii poprawy efektywności energetycznej swoich nieruchomości jako absolutnego priorytetu na najbliższe miesiące. Również nowe wymagania regulacyjne związane z raportowaniem działań w obszarach ESG przez firmy wymagają podjęcia natychmiastowych działań związanych z zarządzaniem energią w budynkach komercyjnych. Nowe rozwiązania technologiczne, jak tzw. Climate Tech są w tym zakresie niezwykle pomocne, jednak zacząć należy od obszarów absolutnie podstawowych, o których należy pamiętać już na etapie projektowania obiektu. Są to: izolacyjność i szczelność obiektu, zmniejszenie zapotrzebowania na energię budynku, kontraktowanie zielonej energii w celu zmniejszenia emisji CO2 obiektu tam, gdzie to możliwe zastosowanie źródeł energii odnawialnej. Oprócz oszczędności i zmniejszenia emisji CO2 ważnym działaniem jest również zrównoważone zarządzanie pozostałymi zasobami, w tym celu możemy zastosować systemy pozwalające na ponowne wykorzystanie deficytowych zasobów, jak np. woda” – mówi Katarzyna Chwalbińska-Kusek, dyrektora ds. ESG i zrównoważonego rozwoju, Savills.

Źródło: Savills.

Lokale biurowe na sprzedaż – czy to dobra nieruchomość inwestycyjna?

Lokale biurowe na sprzedaż stanowią stosunkowo niewielki odsetek ofert na rynku nieruchomości. Dużo częściej można spotkać się z ofertami lokali na wynajem. Czy nabycie tego rodzaju nieruchomości stanowi dobry pomysł na lokatę kapitału inwestycyjnego? Jak najbardziej – lokale biurowe mogą stanowić nie tylko komfortową przestrzeń do pracy, ale również być źródłem stałych, comiesięcznych przychodów.

Spis treści:
Sytuacja w sektorze biurowym na polskim rynku nieruchomości inwestycyjnych
Kupno biura może się opłacić
Ekologiczne certyfikaty wartością dodaną dla nieruchomości komercyjnych
Biuro na sprzedaż – za ile można je kupić?

Sytuacja w sektorze biurowym na polskim rynku nieruchomości inwestycyjnych

Jak prezentuje się obecnie sytuacja w sektorze biurowym na polskim rynku nieruchomości inwestycyjnych? Można dostrzec poprawę i ponowne budzenie się tego sektora do życia. Rośnie zainteresowanie lokalami biurowymi. Deweloperzy często dostarczają tego rodzaju nieruchomości na rynek, w ramach swoich inwestycji mieszkaniowych. Lokale biurowe, handlowe i usługowe są zlokalizowane najczęściej w części parterowej. Dzięki temu klienci i kontrahenci mają łatwy i szybki dostęp do lokalu wprost z ulicy, bez konieczności pokonywania pięter. Tego rodzaju lokale są najczęściej przeznaczone na sprzedaż. Na ich nabycie może więc pozwolić sobie ograniczona liczba inwestorów indywidualnych. Należy bowiem dysponować odpowiednio zasobnym portfelem, ponieważ lokale z rynku pierwotnego są zazwyczaj drogie. Nie brakuje również lokali biurowych, które zlokalizowane są w centrum miasta. W przypadku dużych aglomeracji miejskich obecnie powstaje wiele nowoczesnych biurowców, które w najbliższych latach dostarczą na rynek nieruchomości nową powierzchnię biurową w standardzie klasy A.

Kupno biura może się opłacić

Biura na sprzedaż to oferta kierowana nie tylko do przedsiębiorców, którzy poszukują miejsca do samodzielnego prowadzenia biznesu. Mogą one również stanowić doskonałą formę lokaty kapitału z opcją jego wieloletniego pomnażania. Inwestor, który kupi lokal biurowy, może przeznaczyć go na wynajem. W zależności od jego powierzchni, ilości oraz rozkładu pomieszczeń, może on pokusić się o wynajęcie podzielonej przestrzeni kilku podmiotom. Dzięki temu zwiększy swoje comiesięczne przychody z tytułu najmu, gdyż wynajmując kilka mniejszych biur, może zarobić na poszczególnych więcej, niż na wynajęciu jednemu przedsiębiorcy całej dostępnej powierzchni.

Ekologiczne certyfikaty wartością dodaną dla nieruchomości komercyjnych

Rosnącą popularnością cieszą się biurowce, które posiadają ekologiczny certyfikat. W Polsce do najbardziej popularnych należą certyfikaty BREEAM oraz LEED.

System certyfikacji wielokryterialnej budynków BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) został wprowadzony w 1990 roku w Wielkiej Brytanii przez BRE Global. Obecnie można uznać, że jest to najczęściej stosowany system certyfikacji. Procesowi certyfikacji w ramach BREEAM poddaje się między innymi inwestycje biurowe. W celu przeprowadzenia procesu certyfikacji zatrudniony musi zostać asesor BREEAM.
System certyfikacji wielokryterialnej budynków BREEAM został podzielony na kilka schematów.

Schematy te to:
– New Construction (International – dla krajów poza Wielką Brytanią) – dla inwestycji nowopowstających,
– In-Use – dla budynków już istniejących i użytkowanych przez okres minimum dwóch lat,
– Refurbishment & Fit-Out – dla renowacji i wykończenia,
– Communities – dla projektów urbanistycznych,
– Infrastructure – dla projektów infrastrukturalnych.

System certyfikacji wielokryterialnej budynków BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) został podzielony na 10 kategorii: zarządzanie, zdrowie i dobre samopoczucie, odpady, transport, woda, energia, innowacje, materiały, wykorzystanie terenu i ekologia, zanieczyszczenia.

W każdej z kategorii określono liczbę punktów krytycznych, czyli tzw. „Prerequisites”. W zależności od ilości uzyskanych punktów, inwestycja otrzymuje certyfikat na poziomie:
– certyfikat na poziomie Pass – powyżej 30 procent;
– certyfikat na poziomie Good – powyżej 45 procent;
– certyfikat na poziomie Very Good – powyżej 55 procent;
– certyfikat na poziomie Excellent – powyżej 70 procent;
– certyfikat na poziomie Outstanding – powyżej 85 procent.

Drugim znanym w Polsce systemem certyfikacji jest LEED. System oceny wielokryterialnej budynków LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) został wprowadzony w 1998 r. przez U.S. Green Building Council. Procesem certyfikacji zajmuje się operator systemu, USGBC, we współpracy z GBCI (Green Business Certification Inc.). Poza granicami Stanów Zjednoczonych proces certyfikacji obiektu przeprowadzany jest przez profesjonalnego konsultanta. W Polsce procesowi certyfikacji w ramach LEED można poddać powierzchnie biurowe, powierzchnie przemysłowe, powierzchnie hotelowe, powierzchnie handlowe, budynki szkolne itp.

Proces certyfikacji w ramach LEED został podzielony na kategorie wymagań. Za ich spełnienie konsultat przyznaje odpowiednią ilość punktów. Do kategorii tych należą:
– lokalizacja i transport;
– jakość środowiska wewnętrznego;
– zintegrowany proces projektowy’
– energia i środowisko;
– materiały oraz zasoby naturalne;
– efektywna gospodarka wodna;
– jakość środowiska wewnętrznego;
– innowacja i priorytety regionalne;
– zrównoważony teren.

Po przyznaniu odpowiedniej ilości punktów, nieruchomość uzyskuje certyfikat LEED na poziomie:
– 40-49 punktów – poziom Certified;
– 50-59 punktów – poziom Silver;
– 60-79 – poziom Gold;
– 90-110 – poziom Platinum.

Biuro na sprzedaż – za ile można je kupić?

Ceny za biura na sprzedaż potrafią być bardzo zróżnicowane. Stawka za metr kwadratowy tego rodzaju nieruchomości jest uzależniona między innymi od lokalizacji, standardu itp.
Dla przykładu – lokal biurowy z rynku wtórnego, którego wyłącznym agentem sprzedaży jest WGN Gorzów Wielkopolski, został wystawiony na sprzedaż za 455 000 złotych. Lokal ten zlokalizowany jest w Gorzowie Wielkopolskim. Znajduje się na parterze budynku mieszkalnego i posiada osobne wejście od ulicy. Lokal został odnowiony, dzięki czego nowy właściciel nie będzie ponosił dodatkowych kosztów wykończenia wnętrz. Lokal biurowy ma powierzchnię 70 metrów kwadratowych. Cena za metr kwadratowy nieruchomości wynosi 6 635 złotych.

Inną ofertą WGN Gorzów Wielkopolski jest lokal biurowy zlokalizowany w tym samym mieście. Przedmiotowy lokal biurowy na sprzedaż położony jest w samym centrum Gorzowa Wielkopolskiego, w Centrum Handlowym Park 111. Lokal mieści się na trzecim piętrze nieruchomości. Dużym atutem są tutaj dwa osobne wejścia do lokalu. W pobliżu znajduje się bardzo dobrze rozwinięta komunikacja miejska, wiele punktów handlowo-usługowych itp. Lokal ten ma powierzchnię prawie 105 metrów kwadratowych, co stwarza duże możliwości adaptacyjne. Na lokal składa się 5 komfortowych pomieszczeń oraz korytarze i przedsionki. Przedmiotowy lokal biurowy został wystawiony na sprzedaż za 369 000 złotych, co daje 3 519 złotych za metr kwadratowy nieruchomości.

Jak widać, pomimo większego metrażu i większej liczby pomieszczeń, lokal w centrum handlowy cechuje się niższą ceną, niż lokal prezentowany jako pierwszy przykład. Cena jest więc kwestią mocno uzależnioną od wielu czynników, nie tylko dobrej lokalizacji i dużego metrażu.

Redakcja
Komercja24.pl

Nowe inwestycje biurowe w Polsce – jakie projekty trafiają obecnie na rynek wynajmu?

floriane-vita-88722-unsplash

Nowe inwestycje biurowe w Polsce wciąż realizowane są na mapie miejskich metropolii. Jakie projekty trafiają obecnie na rynek biur do wynajęcia? Najbardziej flagowe projekty powstają w dużych miastach oraz stolicy. Zapewniają one przedsiębiorcom dostęp do nowoczesnych powierzchni biurowych na wynajem.

Spis treści:
Home office już nie tak modny?
Sektor biurowy na powrót się umacnia
Konkurencja na rynku zwiększa poziom projektów komercyjnych
Ekologiczne certyfikaty wartością dodaną dla biurowych nieruchomości
Projekty biurowe w Polsce w fazie realizacji

Home office już nie tak modny?

Duży wpływ na kondycję polskich biurowców oraz poziom ich wynajęcia ma obecnie system pracy. W okresie lockdownu Polacy obowiązkowo zetknęli się z pracą zdalną, wykonywaną w zaciszu własnego domu (tzw. home office). Po czasie okazało się, że taka forma wykonywania służbowych obowiązków dobrze sprawdza się w przypadku wielu pracowników. W efekcie po zniesieniu lockdownu duża część osób nie wróciła do biur stacjonarnych. Odbiło się to negatywnie na poziomie wynajęcia obiektów biurowych w całym kraju.
Obecnie jednak coraz więcej osób wraca do biur. Zdalny system pracy w dłuższej perspektywie czasu nie każdemu się jednak spodobał. O ile w dalszym ciągu sporo osób pozostaje w domowych zaciszach, o tyle nie brakuje również takich, które zatęskniły za biurowymi wygodami.
Na popularności zyskuje również hybrydowy model pracy, który łączy w sobie home office i pracę w stacjonarnym biurze. Pracownicy pracujący w takim systemie mogą część obowiązków służbowych wykonywać z dowolnego miejsca, a część w stacjonarnym biurze swojej firmy. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie, nie dziwi więc fakt, że liczba osób zainteresowanych pracą w takim systemie rośnie.

Sektor biurowy na powrót się umacnia

Czy biura na wynajem wciąż są potrzebne? Po zastoju, jaki dotknął ten sektor rynku nieruchomości, daje się obserwować ponowny wzrost zainteresowania ze strony najemców. Deweloperzy także stali się bardziej aktywni. Jeszcze niedawno część projektów, jakie miały wejść w fazę realizacji, zostało wstrzymanych. Inwestorzy obawiali się bowiem zbyt wysokich kosztów realizacji projektów inwestycyjnych. Obecnie, kiedy ceny materiałów budowlanych i wykończeniowych nieco się uspokoiły, deweloperzy mogą trafniej oszacować koszty inwestycyjne związane z realizacją obiektów komercyjnych.
W realizacji jest wiele niedużych projektów, jednak oczy wielu przedsiębiorców zwrócone są w kierunku flagowych inwestycji, jakie w najbliższych latach zostaną ukończone.

Konkurencja na rynku zwiększa poziom projektów komercyjnych

Deweloperzy i prywatni inwestorzy, którzy podejmują się realizacji inwestycji biurowych, poprzedzają przygotowanie projektów wnikliwą analizą rynku. Sprawdzają, jakie biurowce zostały oddane do użytku, zwłaszcza w najbliższej okolicy planowanej przez siebie inwestycji. Ponadto weryfikują, jakie inne inwestycje są w budowie i co będą one oferowały przyszłym najemcom. Między innymi na tej podstawie weryfikują i udoskonalają własne projekty komercyjne.
W efekcie na rynek nieruchomości w Polsce dostarczane są coraz bardziej innowacyjne biurowce. Często są to budynki ekologiczne i energooszczędne. Ich właściciele starają się o uzyskanie certyfikatów, które to potwierdzają. Do najbardziej popularnych w Polsce należą BREEAM oraz LEED.

Ekologiczne certyfikaty wartością dodaną dla biurowych nieruchomości

Budynki biurowce, które posiadają ekologiczną certyfikację, są niejednokrotnie lepiej postrzegane przez potencjalnych najemców i zwracają ku sobie ich uwagę. W Polsce popularnymi systemami certyfikacji są BREEAM oraz LEED.

Building Research Establishment Environmental Assessment Method, czyli BREEAM, to wielokryterialny system oceny budynków. System ten został wprowadzony w Wielkiej Brytanii przez BRE Global. Weryfikuje on i poddaje ocenie, w jakim stopniu dany biurowiec jest ekologiczny, minimalizuje koszty użytkowania, ogranicza negatywny wpływ na środowisko itp.
Z kolei Leadership in Energy and Enviromental Design, czyli LEED, to system oceny jakości budynków, w tym o charakterze komercyjnym jak budynki biurowe. System LEED został stworzony przez niezależną amerykańską organizację Green Building Council.
Budynki, które posiadają ekologiczny certyfikat, nie tylko postrzegane są jako bardziej sprzyjające środowisku naturalnemu, ale również jako bardziej energooszczędne, a co za tym idzie, bardziej sprzyjające portfelom przyszłych najemców.

Projekty biurowe w Polsce w fazie realizacji

Obecnie na polskim rynku nieruchomości komercyjnych realizowanych jest kilkanaście naprawdę dużych inwestycji o charakterze biurowym.

Przykładową, nowoczesną inwestycją biurową może być choćby Infinity – budynek realizowany w stolicy Dolnego Śląska. Biurowiec położony jest we wrocławskiej dzielnicy Fabryczna, przy skrzyżowaniu. Na 7 kondygnacjach biurowiec zaoferuje ponad 22 tysiące metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni biurowej na wynajem. Ponadto w budynku będzie znajdowała się również powierzchnia handlowo-usługowa na wynajem, która obejmie łącznie około 2 tysiące metrów kwadratowych. Z zewnątrz budynek prezentuje się okazane, eksponując swój kształt poprzez szklaną elewację. Inwestycja zapewni również ponad 300 miejsc parkingowych. Jest to budynek biurowy klasy A, który posiada certyfikat BREEAM Excellent. Zakończenie budowy planowane jest już niebawem, jeszcze w 2023 roku. Inwestorem projektu jest firma Avestus Real Estate Tristan Capital Partners.

W stolicy z kolei powstaje inwestycja biurowa Vibe, której inwestorem jest Ghelamco Poland. Projekt realizowany jest w obrębie warszawskiej dzielnicy Wola. Autorem projektu inwestycji jest biuro architektoniczne z Warszawy – PIG Architekci. Wieżowiec zaoferuje docelowo ponad 86 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni biurowe, około 2500 metrów kwadratowych powierzchni handlowo-usługowej oraz ponad 550 miejsc parkingowych. Deweloper planuje realizować w ramach kompleksu nie tylko biurowiec, ale również mini-park oraz pawilon z galerią sztuki. Zakończenie realizacji inwestycji zostało zaplanowane na 2025 rok.

Inwestycja Fern Office zlokalizowana przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi to kolejny przykład nowoczesnej architektury biurowej. Nieruchomość dostarczy na lokalny rynek 7624 metrów kwadratowych powierzchni najmu, z czego 3981 metrów kwadratowych zajmą biura, a 3643 metrów kwadratowych ma zająć przestrzeń usługowa. W ramach projektu powstanie też wielopoziomowy garaż, który zaoferuje 222 miejsca parkingowe. Do użytku najemców oddanych zostanie 170 miejsc parkingowych, natomiast pozostałe będą ogólnodostępne. Parking będzie wyposażony w udogodnienia, takie jak elektroniczna sygnalizacja dostępnych miejsc, stacje do ładowania pojazdów elektrycznych czy zamykany parking dla rowerów. Inwestorem projektu jest OPG Property Professionals. Projekt ma zostać ukończony w trzecim kwartale 2025 roku.

W Polsce powstaje coraz więcej nowoczesnych inwestycji o charakterze biurowym. Inwestorzy coraz chętniej podejmują się przy tym realizacji nie stricte samych biurowców, lecz inwestycji o charakterze mixed-use. Dzięki temu mogą szybciej ukończyć proces komercjalizacji obiektów. Ponadto wielofunkcyjne budynki są przez wielu najemców postrzegane jako bardziej atrakcyjne, ponieważ zapewniają dostęp nie tylko do komfortowych biur, ale również punktów gastronomicznych czy sklepów.

Redakcja
Komercja24.pl

Nieruchomość biurowa Skyliner w Warszawie wchodzi w drugi etap realizacji

1_skyliner_by_karimpol

Nieruchomość biurowa Skyliner w Warszawie wchodzi w drugi etap realizacji.

Grupa Karimpol otrzymała pozwolenie na budowę drugiego etapu kompleksu Skyliner w Warszawie. Biurowa nieruchomość komercyjna o wysokości 130 metrów powstanie przy Rondzie Daszyńskiego na warszawskiej Woli i zajmie miejsce tuż obok pierwszego etapu inwestycji. Rozpoczęcie realizacji drugiej fazy kompleksu spod kreski pracowni APA Wojciechowski Architekci jest planowane na jesień tego roku.
Budynek Skyliner II będzie wypełniony zielenią od wejścia aż po dach. Na najwyższych kondygnacjach budynku zostały zaprojektowane tarasy-ogrody o łącznej powierzchni blisko 900 mkw.
Łącznie cały kompleks przy ul. Prostej 67 będzie oferował 73.000 mkw. powierzchni wynajmu.

– Skyliner II to naturalna kontynuacja pierwszego etapu naszej inwestycji przy Rondzie Daszyńskiego. To będzie nowoczesny i zrównoważony projekt, który wpisze się w najnowsze trendy związane z ESG – mówią Andreas Prokes i Harald Jeschek, partnerzy zarządzający Grupy Karimpol. – To, jakie zainteresowanie wzbudziła piersza faza naszej inwestycji na Woli, tylko utwierdziło nas w decyzji o rozpoczęciu jej drugiego etapu. Co więcej, feedback dotychczasowych najemców i rozmowy z potencjalnymi użytkownikami nowego projektu wyraźnie pokazują, że Warszawa to doskonałe miejsce do tworzenia atrakcyjnych przestrzeni biurowych uzupełnionych dodatkowymi funkcjami służącymi pracownikom. Najemcy bardzo cenią takie rozwiązania, szczególnie gdy idą one w parze z indywidualnym podejściem. A tego w naszym kompleksie nie zabraknie – dodają.

Źródło: Grupa Karimpol.

Cushman & Wakefield: Do 2030 roku 3/4 europejskich biur może być przestarzała

sean-pollock-PhYq704ffdA-unsplashBiura będą się starzeć. Jak wynika z najnowszego raportu międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield Obsolescence = Opportunity: The next evolution of office space in Europe, ponad trzy czwarte (76%) budynków biurowych w Europie do 2030 roku może być przestarzała, o ile właściciele nie zainwestują w rozwiązania mające na celu podniesienie ich jakości lub nie znajdą dla nich alternatywnych zastosowań. Kluczowe czynniki wpływający na ryzyka, na które narażone są aktywa biurowe, to zmieniające się modele pracy, rosnące wymagania najemców, coraz intensywniejsze działania legislacyjne ze strony rządów europejskich w zakresie minimalnych standardów zrównoważonego rozwoju, jak również niepewna sytuacja gospodarcza.

Aż 76% zasobów biurowych w Europie jest zagrożonych utratą wartości, głównie z powodu wchodzących standardów zrównoważonego rozwoju.
Popyt najemców coraz bardziej koncentruje się na elastycznej i zrównoważonej przestrzeni biurowej, umożliwiającej realizację polityki firmy, ale też wspierającej zdrowie i dobre samopoczucie pracowników.
Przewagę konkurencyjną zyskają ci wynajmujący, którzy inwestują w zrównoważony rozwój, udogodnienia i zaangażowanie społeczności lokalnej.

Sektor biurowy stoi przed strategicznym rozdziałem w swojej historii. W całej Europie istnieje silny popyt na biura, ale rynek napędzają ci najemcy, którzy coraz bardziej koncentrują się na obiektach o najwyższej jakości. Dlatego dla właścicieli starszych, aktywów o niższym standardzie brak działania na pewno nie jest odpowiednią strategią. Te firmy, które zainwestują w zrównoważony rozwój, udogodnienia, stworzenie odpowiedniej atmosfery i zaangażowanie społeczności lokalnej, aby przenieść swoje budynki na najwyższy poziom jakości, zyskają przewagę konkurencyjną. Ci właściciele, którzy nie podejmą takich kroków, staną w obliczu malejących zysków – komentuje James Young, Head of Investor Services EMEA & APAC, Cushman & Wakefield.

Źródło: Cushman & Wakefield.

Hybrydowy model pracy wspomaga rozwój nieruchomości komercyjnych w segmencie coworkingowym

alexander-pemberton-95212-unsplashHybrydowy model pracy wspomaga rozwój nieruchomości komercyjnych w segmencie coworkingowym. Taka forma wykonywania pracy stała się w ostatnich latach bardzo popularna. Wielu pracowników i pracodawców uznaje, że hybrydowy model pracy jest korzystny dla obu stron. W efekcie stale rośnie popularność powierzchni coworkingowych w Polsce. Wprawdzie pracodawcy starają się dostosowywać biura do potrzeb swoich pracowników, dzięki czemu również na terenach biur stacjonarnych powstają prywatne strefy coworkingowe, przeznaczone na potrzeby pracowników danej firmy, jednak również zewnętrzne coworkingi cieszą się uznaniem pracowników.

Spis treści:
Coworkingi coraz popularniejsze
Nowy system pracy – nowe miejsce jej wykonywania
Freelancerzy przychylni coworkom
Przestrzeń do pracy – darmowa czy płatna?
Strefy coworkingowe oferowane przez pracodawców

Coworkingi coraz popularniejsze

W ostatnich latach w Polsce zaczęła rosnąć popularność powierzchni coworkingowych. Często można było natknąć się na budynki oferujące dostęp do takich powierzchni na godziny, później zaczęły one pojawiać się również w galeriach handlowych, w formie nieodpłatnych stref do pracy. Obecnie powierzchnie coworkingowe można spotkać także w biurowcach, gdzie najemcy na potrzeby swoich pracowników wydzielają przestrzeń do wspólnej pracy.
Forma świadczenia obowiązków służbowych uległa w Polsce dużym przemianom po pandemii koronawirusa, w związku z czym można się spodziewać, że popularność powierzchni coworkingowych będzie w dalszym ciągu rosła.

Nowy system pracy – nowe miejsce jej wykonywania

Hybrydowy model pracy, jaki jest obecnie bardzo popularny, niewątpliwie przyczynia się do wzrostu popularności powierzchni coworkingowych. Pracownicy, którzy wykonują swoje obowiązki służbowe częściowo w biurze, a częściowo poza nim, często nie potrzebują w biurze stacjonarnym swojego biurka. Wystarczy im przestrzeń, w której będą mogli skorzystać z urządzeń biurowych, odbyć spotkanie biznesowe lub zebranie teamu. Spotkanie z współpracownikami w celu omówienia dalszych strategii i działań jest często główną przyczyną pojawiania się w biurach stacjonarnych pracowników, którzy większość swoich służbowych obowiązków wykonują w domu lub jakimkolwiek innym, wybranym przez siebie miejscu. W efekcie kiedy osoby takie pojawiają się w stacjonarnym biurze lub siedzibie swojej firmy, często potrzebują nie biurka do pracy, lecz przestrzeni do spotkania ze współpracownikami z ich działu. Dużo bardziej komfortowym miejscem do takiego spotkania jest sala konferencyjna lub pomieszczenie coworkingowe.

Freelancerzy przychylni coworkom

Osoby, które świadczą swoje usługi całkowicie zdalnie, są częstymi gośćmi powierzchni coworkingowych. Korzystają z nich w biurowcach i centrach handlowych. Oczywiście wybór odpowiedniego miejsca do wykonywania pracy w dużej mierze zależy od tego, w jakiej branży pracuje freelancer. Czasami jest mu bowiem potrzebny stały dostęp do urządzeń biurowych, z kolei kiedy indziej wystarczy laptop i dostęp do Internetu.
Mogłoby się wydawać, że w przypadku osób, które nie potrzebują stricte biura do pracy, korzystanie z powierzchni coworkingowych na wynajem nie ma sensu. Nic bardziej mylnego. Nie każdy ma warunki, aby wykonywać swoją pracę w domowym zaciszu. Czasami brakuje na to miejsca, a czasami przeszkadza obecność innych domowników. Powierzchnie coworkingowe chętnie wybierają także freelancerzy, którzy zwyczajnie nie czują się komfortowo wykonując swoją pracę w domu, i zależy im na postawieniu wyraźnej granicy pomiędzy miejscem do pracy, a miejscem do prywatnego życia.

Przestrzeń do pracy – darmowa czy płatna?

Obecnie biura coworkingowe cieszą się na tyle dużym zapotrzebowaniem, że odpowiadają na nie nie tylko inwestorzy. Również prywatne obiekty, jak galerie handlowe, starają się przyciągać odwiedzających jak największą liczbą wartości dodanych. Taką wartością są chociażby darmowe strefy coworkingowe. W wielu przypadkach są one całkiem dobrze zorganizowane. Freelancerzy oraz osoby pracujące w systemie hybrydowym lub zdalnym, mogą liczyć na komfortowe biurko i dostęp do Internetu. W niektórych galeriach można liczyć również na możliwość skorzystania z boxów do przeprowadzania rozmów telefonicznych. Dzięki temu osoby, które muszą wykonać telefon służbowy, nie przeszkadzają innym użytkownikom strefy coworkingowej, którym zależy na ciszy i spokoju. Mogłoby się więc wydawać, że darmowe strefy coworkingowe zjednają sobie zwolenników na tyle, że płatne coworki nie będą potrzebne. Nic bardziej mylnego. W dalszym ciągu strefy coworkingowe w galeriach nie oferują pełnego zaplecza biurowego, jak choćby dostępu do drukarki. Dodatkowo są to stosunkowo niewielkie powierzchnie, w związku z czym naraz może skorzystać z nich niewielka liczba osób. Takie coworki nie posiadają również salek konferencynych, które w płatnych biurach coworkingowych często wykorzystywane są do spotkań biznesowych lub wideokonferencji. Podsumowując – zarówno bezpłatne strefy coworkingowe, jak i płatne biura coworkingowe, znajdują chętnych do skorzystania z nich.

Strefy coworkingowe oferowane przez pracodawców

Z rosnącego zapotrzebowania na przestrzenie coworkingowe zdają sobie również sprawę pracodawcy. W miarę możliwości i potrzeb, organizują oni w biurach stacjonarnych strefy coworkingowe dla swoich pracowników. Osoby zatrudnione w firmie, które wykonują swoje obowiązku służbowe w systemie hybrydowym, mogą korzystać z takich przestrzeni do pracy w miarę zapotrzebowania. Często są to pokoje lub strefy open-space, w których czeka wygodna kanapa, stół, oraz zaplecze socjalne. Pracownicy mogą przyjść, napić się kawy i porozmawiać o realizowanych projektach z innymi współpracownikami.
Rozwiązanie to jest korzystne nie tylko dla pracowników. Również pracodawcy korzystają dzięki organizacji stref coworkingowych. Nie muszą oni organizować osobnych stanowisk pracy, które zajmowałyby więcej miejsca i często stałyby niewykorzystane. Dzięki organizacji przestrzeni, z której może korzystać naraz kilku pracowników, pracodawca eliminuje ten problem.

Czy powierzchni cowirkingowych będzie przybywać?

Można się spodziewać, że w ciągu najbliższych kilku lat w Polsce przybędzie kolejnych powierzchni coworingowych. Mowa tutaj zarówno o tych organizowanych przez pracodawców oraz oferowanych przez centra handlowe, jak również tych odpłatnych, dostępnych w biurowcach do wynajęcia na godziny.
System pracy w Polsce uległ dużym przemianom. Obecnie bardzo dużą popularnością cieszy się hybrydowy model pracy, który sprawdza się doskonale w przypadku wielu firm. Zwiększona liczba pracowników, którzy wykonują swoje obowiązki służbowe poza biurem, przyczynia się do rozwoju segmentu biur coworkingowych do wynajęcia.
Można pokusić się o prognozę, że sektor coworków w Polsce w dalszym ciągu będzie rósł w siłę. Osoby, które rozpoczynają karierę zawodową, niejednokrotnie starają się w pierwszej kolejności znaleźć pracę zdalną lub częściowo zdalną. To właśnie im dedykowane są powierzchnie coworkingowe do wynajęcia.
Również w stacjonarnych biurach rośnie zapotrzebowanie na wspólną przestrzeń do pracy i spotkań współpracowników. Właściciele firm zdają sobie z tego sprawę, w efekcie czego coraz częściej – zwłaszcza w nowoczesnych biurach – pojawiają się przestrzenie coworkingowe do wspólnej pracy.

Redakcja
Komercja24.pl

Bieżąca sytuacja na rynku biurowym w Polsce – czy biurowce odzyskały stabilizację?

austin-li-201808-unsplash
Bieżąca sytuacja na rynku biurowym w Polsce prezentuje się coraz korzystniej. Najemcy coraz chętniej powracają do stacjonarnych biur na wynajem. Praca w systemie hybrydowym oraz zdalnym w dalszym ciągu jest jednak bardzo popularna. O ile aktywność wśród najemców nieco się poprawia, o tyle deweloperzy zwalniają tempo. Analitycy zachodzą w głowę, czy w sposób znaczący odbije się to na sektorze i czy może pojawić się luka podażowa.

Spis treści:
Zagrożeniem dla biur na wynajem okazał się zmieniony system pracy
Zdalnie czy stacjonarnie?
Biurowy wabik na najemców
Duży kompleks, czy kameralny biurowiec?
Aglomeracje miejskie sobie radzą
Spowolnienie działań deweloperów doprowadzi do luki podażowej?
Sektor biurowy na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce cały czas zmaga się z trudnościami, które swój początek miały krótko po wybuchu pandemii koronawirusa w kraju. Wprowadzony wówczas zdalny system pracy po dziś dzień jest popularny. Trendy rynkowe cały czas nieco się zmieniają, dzięki czemu można liczyć na dalszą poprawę sytuacji w tym sektorze.

Zagrożeniem dla biur na wynajem okazał się zmieniony system pracy

Po wybuchu pandemii koronawirusa w Polsce zmianie uległ system pracy. Większość osób została oddelegowana do pracy zdalnej, z zacisza własnego domostwa. Wielu osobom taka forma wykonywania służbowych obowiązków przypadła do gustu, jednak nie każdemu. Nie brakowało osób, które wyczekiwały możliwości powrotu do stacjonarnego biura. Przez okres lockdownu nie było to jednak możliwe. To właśnie ten czas okazał się dla sektora biurowego przysłowiowym gwoździem do trumny. Biurowce zostały zamknięte, najemcy rezygnowali z wynajmowanych do tej pory powierzchni, lub redukowali ilość wynajmowanych metrów kwadratowych do absolutnego minimum. Właściciele nieruchomości komercyjnych musieli utrzymywać obiekty, których rentowność częściowo spadła. Nawet po zniesieniu lockdownu i ponownym otwarciu drzwi do biurowców, najemcy nie powrócili od razu.

Zdalnie czy stacjonarnie?

Do biur stacjonarnych nie powróciło wciąż wielu pracowników, którzy przed okresem lockdownu codziennie pojawiali się w biurach. W wielu przypadkach okazało się, że zdalny system pracy dobrze się sprawdza. Dzięki możliwości wykonywania pracy z domu, pracownicy zaoszczędzali czas, który normalnie musieliby zmarnować na dojazdy do miejsca pracy. Plusem w ich przypadku jest również redukcja comiesięcznych kosztów, ponieważ osoby pracujące zdalnie nie muszą wydawać pieniędzy na dojazdy do biura – czy to na paliwo, czy bilety komunikacji miejskiej.
Pomimo wielu zalet home office nie sprawdził się u wszystkich. Z takiej formy wykonywania służbowych obowiązków nie były zadowolone osoby, których warunki mieszkaniowe nie pozwalały na wygospodarowanie odpowiedniej przestrzeni do pracy. Ta grupa osób z niecierpliwością oczekiwała powrotu do normalnego biura.
Obecnie popularny jest również mieszany system pracy, zwany modelem hybrydowym. Pracownicy mają możliwość wykonywania części obowiązków z domowego zacisza, a części w biurze stacjonarnym. Takie rozwiązanie zapewnia im dostęp do sprzętów biurowych, oraz daje możliwość spokojnej pracy na zasadzie home office.
Wybór systemu pracy jest kwestią mocno indywidualną. Po części zależy od preferencji pracownika, a po części od standardu wprowadzonego w danej firmie. Istotne jest również to, czy dana osoba pracuje w zespole i musi mieć stały oraz bezpośredni kontakt z innymi pracownikami. Ważne jest również to, czy pracownik potrzebuje dostępu do urządzeń biurowych. Jeśli nie posiada drukarki czy skanera w domu, z pewnością stanowi to uciążliwość i dezorganizuje pracę.

Biurowy wabik na najemców

Biurowce, które oferują stacjonarne powierzchnie do pracy, szybko zaczęły poszukiwać nowych sposobów na przyciągnięcie najemców. Właściciele i zarządcy budynków biurowych zaczęli oferować większą ilość elastycznych powierzchni biurowych do wynajęcia. Najemcy mają obecnie do dyspozycji możliwość wynajęcia małych biur, lub umowa najmu pozwala na zmianę jej warunków, bez wysokich kar umownych. Biura stacjonarne przyciągają również atrakcyjną ofertą. Przestrzenie biurowe są estetyczne i oferują szereg udogodnień. Dla wielu najemców bardzo ważna jest prezentacja firmy w oczach klientów i kontrahentów. Przedsiębiorcy Ci nie rezygnują z wynajmu stacjonarnych powierzchni biurowych.

Duży kompleks, czy kameralny biurowiec?

Dla najemców bardzo istotna jest możliwość dopasowania biurowca do swoich preferencji. Chodzi nie tylko o ofertę biura, ale również prezencję samego budynku. Dla jednych najemców idealną lokalizację będą stanowiły biurowce blisko centrum, oferujące miejsca postojowe w garażach podziemnych. Biurowce te zachwycają często prostą a równocześnie nowoczesną elewacją. Świadczą o prestiżu i renomie najemców.
Część przedsiębiorców woli jednak inwestować w bardziej kameralne nieruchomości. Doskonałym wyborem będą dla nich niewielkie budynki biurowe, które cechują się małą kubaturą oraz niedużą liczbą biurowych najemców.
Część przedsiębiorców woli również bardziej skrajne lokalizacje, z dala od ścisłego centrum miasta. Wybór ten uzasadniają często możliwości szybkiego wyjazdu z miasta w razie potrzeby, co stanowi plus w branży logistycznej. Do zalet zaliczają oni również mniejsze natężenie pojazdów w okolicy, niższą cenę za metr kwadratowy najmu oraz mniejszy problem z miejscami parkingowymi.

Aglomeracje miejskie sobie radzą

Duże miasta regionalne radzą sobie w nowej, biurowej rzeczywistości całkiem dobrze. Obecnie analitycy przyglądają się niecodziennej sytuacji. Daje się bowiem zaobserwować duże zainteresowanie biurami na wynajem w regionach, kosztem stolicy. Warszawa cechuje się bardzo wysokimi cenami za metr kwadratowy biura na wynajem. Z kolei wielu najemców woli zachować przezorność w tych niestabilnych czasach. Ucieczką od wysokich kosztów i stałych opłat, które obciążają przedsiębiorcę, jest między innymi rezygnacja z biura w stolicy. Wynajem powierzchni biurowych w mieście regionalnym również nie zawsze oznacza niższy czynsz, jednak w wielu przypadkach jest to możliwe do zrealizowania.
Potencjał miast regionalnych dostrzegają nie tylko najemcy, ale również deweloperzy, którzy poza stolicą często mogą nabyć grunty w bardziej atrakcyjnych cenach.

Spowolnienie działań deweloperów doprowadzi do luki podażowej?

Bieżąca sytuacja w sektorze biurowym zdaje się powoli poprawiać. Najemcy coraz liczniej powracają do stacjonarnych biur. Przekonuje ich do tego komfort we wspólnym miejscu pracy, dostęp do urządzeń biurowych oraz możliwość omówienia pracowniczych kwestii z innymi współpracownikami.
O ile najemcy zdają się powracać do stacjonarnych biur, o tyle deweloperzy dostarczają na rynek coraz mniej metrów kwadratowych biur na wynajem. Wiele projektów, które były jeszcze na etapie planowania, zostało zaniechanych lub wstrzymanych. Deweloperzy zdają sobie sprawę z niesprzyjającej sytuacji gospodarczej i wysokiej inflacji. Bardzo wysokie są obecnie również koszty materiałów budowlanych oraz wykończeniowych. Także podwykonawcy windują wysokie stawki za realizację projektów.
Należy również dodać, że obecnie uzyskanie finansowania z banku także stało się trudniejsze. Banki zaostrzyły bowiem procedury, przez co deweloperzy mogą mieć problem z uzyskaniem kredytu w kwocie, która pozwalałaby im na realizację planowanej inwestycji.

Redakcja
Komercja24.pl

Trwa budowa najwyższego biurowca w Poznaniu – nieruchomości komercyjnej Silver Andersia

Fot. 1_Silver Andersia_02.2023
Obecnie trwa budowa najwyższego biurowca w Poznaniu – nieruchomości komercyjnej Silver Andersia.

Realizowane są kolejne naziemne kondygnacje nieruchomości komercyjnej Silver Andersia. Budynek ma zostać oddany do użytku już w połowie 2025 r.
Nieruchomość komercyjna Silver Andersia to 25-kondygnacyjny budynek, który powstaje w ścisłym centrum Poznania przy Placu Andersa. Będzie to najwyższy w mieście i w regionie biurowiec. Na 40 tys. mkw. powierzchni obiektu zlokalizowane zostaną lokale biurowe i usługowe.
Inwestorem projektu jest spółka Andersia Retail Sp. z o.o. – joint venture pomiędzy Von der Heyden Group i Miastem Poznań. Generalnym wykonawcą projektu jest PORR S.A., a komercjalizacją biurowca zajmie się firma CBRE. Projekt biurowca powstał w Pracowni Projektowej Ewy i Stanisława Sipińskich.

Biurowa nieruchomość komercyjna Wola Retro w Warszawie zmieni właściciela?

floriane-vita-88722-unsplash
Biurowa nieruchomość komercyjna Wola Retro w Warszawie zmieni właściciela? Jest umowa przedwstępna.

Develia podpisała przedwstępną umowę sprzedaży biurowca Wola Retro w Warszawie ze spółką należącą do funduszu inwestycyjnego zarządzanego przez Adventum Group. Cenę sprzedaży ustalono na 69,8 mln euro (ok. 328,6 mln zł). Transakcja, po spełnieniu warunków zawieszających, ma zostać sfinalizowana do 30 kwietnia 2023 roku.

Wola Retro to oddany do użytku w 2019 roku biurowiec, zlokalizowany na warszawskiej Woli, który powstał w wyniku adaptacji przedwojennego obiektu we współpracy z konserwatorem zabytków. Kompleks Wola Retro oferuje łącznie 25 tys. mkw. powierzchni biurowej, a poziom jego komercjalizacji wynosi 86%.

– Przedwstępna umowa sprzedaży biurowca Wola Retro przybliża nas do realizacji kolejnego istotnego celu, który wyznaczyliśmy sobie w strategii na lata 2021-2025. Kontynuujemy dezinwestycję portfela nieruchomości komercyjnych – aktualnie prowadzimy także zaawansowane negocjacje dotyczące sprzedaży Arkad Wrocławskich – mówi Andrzej Oślizło, prezes Develii.

– Środki pozyskane ze sprzedaży biurowca Wola Retro przeznaczymy na spłatę kredytu związanego z projektem w kwocie 131,8 mln zł oraz dalszy rozwój w sektorach mieszkaniowym i PRS, które oferują większe zwroty z inwestycji. Jednocześnie jesteśmy otwarci na potencjalne okazje rynkowe i chcemy być przygotowani, by z nich skorzystać – dodaje Paweł Ruszczak, wiceprezes Develii.

Cushman & Wakefield o rynku nieruchomości komercyjnych w segmencie biurowym w III kwartale br.

marketbeat_office_reg
Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield opublikowała kolejny raport podsumowujący sytuację na największych rynkach biurowych w Polsce. Na koniec trzeciego kwartału br. całkowita podaż nowej powierzchni w regionach wyniosła 332 000 mkw. i była aż o 125% wyższa niż w analogicznym okresie 2021 r. Czego jeszcze możemy dowiedzieć się z publikacji?

Spis treści:
Sytuacja gospodarcza w Polsce
Wzrost podaży w regionach
I spadek realizacji nowych inwestycji biurowych
Wysoka aktywność najemców powierzchni biurowych
Wzrost opłat za wynajem powierzchni biurowych

W Q3 2022 r. całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na największych rynkach w Polsce (Warszawa, Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin i Szczecin) osiągnęły wielkość 12,7 mln mkw.

Sytuacja gospodarcza w Polsce

Według danych Moody’s Analytics średnioroczny wzrost PKB w 2022 r. wyniesie 3,7%. Prognoza na 2023 r. przewiduje natomiast wzrost gospodarczy na poziomie 0,9%, co wskazuje na spowolnienie. Niemniej jednak na rynku pracy cały czas obserwujemy zapotrzebowanie na pracowników, a stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce wg GUS wyniosła we wrześniu 2022 r. 5,1%. Z kolei wskaźnik inflacji w październiku wyniósł 17,9%, co jest najwyższym wynikiem od 1996 r.

Zarówno ograniczenie wzrostu gospodarczego, jak i systematycznie rosnące koszty życia i prowadzenia działalności gospodarczej wskazują, że Polska gospodarka zaczyna funkcjonować w nowych, trudniejszych realiach ekonomicznych, czego głównymi przyczynami są rosnące ceny energii, niedobory w łańcuchach dostaw i pogłębiające się skutki rosyjskiej inwazji na Ukrainę. – podsumowuje Katarzyna Lipka, Head of Consulting & Research, Cushman & Wakefield.

Wzrost podaży w regionach

Jak podaje Cushman & Wakefield, całkowita podaż nowej powierzchni w Regionach od stycznia do września 2022 r. wyniosła 332 000 mkw. i była aż o 125% wyższa, niż w analogicznym okresie 2021 r. Wśród największych projektów ukończonych w pierwszych trzech kw. 2022 roku możemy wymienić katowickie wieżowce biurowe KTW II (39 900 mkw. – TDJ Estate) oraz Global Office Park A1 i A2 (27 300 mkw. i 29 900 mkw.– Cavatina), Midpoint71 we Wrocławiu (36 200 mkw. – Echo Investment) oraz budynek D wchodzący w skład projektu Quorum Office Park we Wrocławiu (16 200 mkw. – Cavatina). Łączna podaż powierzchni biurowej w Warszawie w pierwszych trzech kw. 2022 r. wyniosła 228 100 mkw.

I spadek realizacji nowych inwestycji biurowych

W ostatnim czasie widoczny jest postępujący spadek łącznej powierzchni realizowanych nowych inwestycji biurowych, zwłaszcza w Warszawie, gdzie obecnie w budowie znajduje się jedynie ok. 150 000 mkw. (dla porównania: na początku 2020 r. było to blisko 750 000 mkw.). W miastach regionalnych w realizacji jest 470 000 mkw., co stanowi spadek o 45% względem poziomu sprzed pandemii, wynoszącego 850 000 mkw.

Ograniczenie aktywności deweloperskiej wynika ze zmniejszenia się liczby budów rozpoczętych w ostatnich 24 miesiącach, a także wzrostu kosztów budowy i wykończenia powierzchni, niepewności spowodowanej wojną w Ukrainie oraz ogólnego pogorszenia koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie.

Nowa podaż na warszawskim rynku biurowym w całym 2022 r. wyniesie blisko 240 000 mkw. czyli będzie o 10% niższa niż średnia z ostatnich pięciu lat. Z uwagi na niską aktywność deweloperów w latach 2023-2025 na warszawskim rynku obserwować będziemy znaczną lukę podażową. W miastach regionalnych łączna podaż w 2022 roku może wynieść 427 000 mkw., co jest wartością zbliżoną do średniej z ostatnich pięciu lat, jednak, począwszy od 2023 r., również ona zacznie spadać. – prognozuje Vitalii Arkhypenko Consultant, Consulting & Research, Cushman & Wakefield.

Wysoka aktywność najemców powierzchni biurowych 

Całkowita aktywność najemców w stolicy w pierwszych dziewięciu miesiącach 2022 r. wyniosła 608 100 mkw. i była wyższa o ponad 54% niż w pierwszych trzech kw. 2021 r. oraz jedynie o 11% niższa niż w rekordowym 2019 r., tuż przed wybuchem pandemii Covid-19. Wysoki popyt w Warszawie był skutkiem zarówno kumulacji transakcji zawartych przez wielkopowierzchniowych najemców z sektora finansowego, usług dla biznesu oraz IT, jak również lepszej koniunktury na rynku najmu. Potwierdza to liczba transakcji zawartych w pierwszych trzech kw. 2022 r., która wyniosła 562, co stanowi wzrost o blisko 43% względem analogicznego okresu w 2021 r.

Na rynkach regionalnych łączna aktywność najemców w analizowanym okresie wyniosła 450 600 mkw. i była wyższa o 19% względem 2021 r. lecz o 12% niższa względem 2019 r. Stopniowe wzrosty są efektem dalszego rozwoju branży usług dla biznesu, z której pochodzi znaczna część najemców w miastach regionalnych.

Wzrost opłat za wynajem powierzchni biurowych

Stawki czynszu w Warszawie i miastach regionalnych znalazły się pod presją wzrostową wynikającą z rosnących kosztów budowy oraz wykończenia powierzchni biurowej. Dodatkowo w przypadku stolicy wzrost czynszów jest również wynikiem dużego zainteresowania nowymi powierzchniami w centrum miasta oraz ich ograniczonej dostępności. Stawki za najlepsze powierzchnie biurowe w Centrum wynosiły przeciętnie 22-26 EUR/ mkw./ miesiąc, najwyższe osiągały poziom nawet 28 EUR/ mkw./ miesiąc, natomiast w lokalizacjach poza Centrum oscylowały w zakresie 13,50-16,50 EUR/ mkw./ miesiąc. W miastach regionalnych najlepsze biura w centrum były oferowane średnio w przedziale cenowym 12,50-15,50 EUR/ mkw./ miesiąc.

Źródło: Cushman & Wakefield (fragment raportu).