Firma WestRock z nową nieruchomością inwestycyjną pod Białymstokiem

sm-westrock-panattoni-axi-immo
Firma WestRock z nową nieruchomością inwestycyjną pod Białymstokiem. WestRock, globalny dostawca specjalistycznych opakowań z zadrukiem zdecydował się na otwarcie nowego centrum dystrybucyjnego i linii produkcyjnej w Polsce.

Firma wynajmuje powierzchnię w nieruchomości inwestycyjnej Panattoni Park Białystok II w Choroszczy. Najemca zajmie ok. 6655 mkw. powierzchni magazynowej i logistycznej, którą uzupełni blisko 600 mkw. części biurowo-socjalnej.
AXI IMMO reprezentowało WestRock w transakcji.

Mariusz Michałowski, Regional Purchasing Manager F&B EU, WestRock, mówi: „Od dawna poszukiwaliśmy rozwiązania, które pomogłoby scentralizować naszą działalność operacyjną i zoptymalizować koszty. Decyzja o konsolidacji w istotny sposób wpłynie na efektywniejsze wykorzystanie dostępnej przestrzeni do składowania i produkcji”.

Paweł Bułajewski, Starszy Konsultant, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, AXI IMMO, wyjaśnia: Klient korzystał dotychczas z kilku mniejszych hal magazynowych, które były rozlokowane w pobliżu Białegostoku. Jednym z naszych zadań była zatem konsolidacja tych powierzchni tak, aby firma Westrock była w stanie lepiej kontrolować i zarządzać swoją działalnością, a także skrócił się czas i koszty związane z transportem między różnymi placówkami. Po przeanalizowaniu kilku ofert, Klient zdecydował się na tę przygotowaną przez Panattoni”.

Wiktor Kordowski, Senior Leasing Manager, Panattoni, podkreśla:Planujemy wspierać podlaski biznes poprzez dalsze dostarczenie najnowocześniejszych powierzchni logistyczno-przemysłowych. Dwa parki wynajęte w 100% są najlepszym potwierdzeniem rosnącego zainteresowania w regionie oraz zaufania, jakie zdobyliśmy na lokalnym rynku. Cieszymy się, że WestRock zdecydował się na ofertę Panattoni i dołączył do grona naszych najemców w Panattoni Park Białystok II w Choroszczy”.

Nieruchomość inwestycyjna Panattoni Park Białystok II to nowoczesne centrum magazynowe, które składa się z dwóch hal o łącznej powierzchni ok. 36 500 mkw.

mat.pras.

Cushman & Wakefield: Dobry trzeci kwartał na rynku magazynowym w Polsce

Damian Kołata
Jak wynika z najnowszego raportu międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield, III kwartał na rynku magazynowym w Polsce przyniósł zdecydowane ożywienie po stronie najemców. Aktywność deweloperska jest napędzana w dużej mierze przez projekty zabezpieczone umowami przednajmu i inwestycje BTS, a stawki czynszowe utrzymują się na stabilnym poziomie na większości rynków. 

W III kwartale całkowity popyt brutto na rynku magazynowym wyniósł 1,5 mln mkw., co stanowi zdecydowanie najlepszy wynik, jeśli chodzi o aktywność najemców w tym roku. Pozytywną informacją jest również skala wolumenu nowych umów, które łącznie wyniosły 1,06 mln mkw., a to oznacza wzrost o 54% kw/kw, komentuje Damian Kołata, Partner, Head of Industrial & Logistics Agency Poland, Head of E-Commerce CEE, Cushman & Wakefield.

Znaczący udział w zanotowanym w III kwartale popycie netto miały duże transakcje najmu sfinalizowane m.in. przez Shein na wrocławskim rynku (127 000 mkw. w ramach dwóch projektów), Raben w rejonie Warszawy i Poznania (154 000 mkw.) oraz międzynarodową sieć sklepów w Psarach w regionie śląska (120 000 mkw.).
Od początku roku w Polsce wynajęto łącznie ponad 3,7 miliona mkw. powierzchni magazynowej, natomiast popyt netto obejmujący wyłącznie nowe umowy, transakcje BTS oraz ekspansje wyniósł 2,4 miliona mkw., czyli o ok. 30% mniej r/r. Należy jednak pamiętać, że bazą porównawczą jest okres rekordowej aktywności najemców, z którą rynek miał do czynienia jeszcze w pierwszym półroczu 2022 roku, czyli przed nadejściem dekoniunktury na wielu międzynarodowych rynkach.

W strukturze popytu największy udział ma nadal branża logistyczna, która odpowiada za 37% popytu netto w okresie od stycznia do września 2023 roku. Warto jednak podkreślić, że impuls rozwojowy dla magazynów daje również napędzany trendem nearshoringu sektor produkcyjny, który notuje 16-procentowy udział w wynajętej powierzchni. Istotna dla polskiego rynku jest także branża e-commerce, w której za wynikiem 14% popytu netto stoją zarówno firm prowadzące sprzedaż internetową, jak i te, które wyspecjalizowały się w obsłudze logistycznej tego kanału sprzedaży, dodaje Damian Kołata.

Ze względu na słabsze wyniki rynku detalicznego spadek popytu notują sieci sklepów (9%). W ujęciu regionalnym, stabilne lub pozytywne trendy popytowe dotyczą rynku śląskiego, krakowskiego i trójmiejskiego. Spadek aktywności najemców odczuwano w ostatnich czasie na rynkach łódzkim, wielkopolskim, lubuskim i bydgoskim.

Źródło: Cushman & Wakefield (fragment raportu).

Nieruchomość komercyjna Promenada w Warszawie gwiazdą obiektów handlowych dla instytucji finansujących

Promenada_G City EuropeNieruchomość komercyjna Promenada w stolicy gwiazdą obiektów handlowych dla instytucji finansujących. G-City Europe (dawniej Atrium European Real Estate) zawarło umowę kredytu inwestycyjnego z Bankiem Pekao S.A. i Berlin Hyp w wysokości 125 mln euro. Kredyt został udzielony centrum handlowemu Promenada.

W tym roku Promenada przeszła znaczącą modernizację, w wyniku której wzbogaciła się o ok. 13 200 mkw. nowej powierzchni handlowej, poszerzając tym samym swoją ofertę handlowo-usługową. Po przebudowie warszawskie centrum cieszy się dużą i stale rosnącą odwiedzalnością. Blisko 100% wynajętej powierzchni galerii dowodzi, że aktywa handlowe mogą być stabilnymi i atrakcyjnymi inwestycjami długoterminowymi.

Centrum handlowe Promenada wyróżnia się doskonałą historią wyników na rynku warszawskim, na które ma wpływ strategiczna lokalizacja na prawym brzegu Wisły, a także wiedza i doświadczenie sponsora (G-City Group) oraz polskiego zespołu. Bezpośredni zasięg Promenady, do której można dojechać w ciągu 20 minut, obejmuje ponad milion osób oraz rozprzestrzenia się na kilka warszawskich dzielnic i podwarszawskich miejscowości.

Współpraca z Bankiem Pekao S.A. i Berlin Hyp nad umową dotyczącą Promenady była dla nas przyjemnością, ze względu na profesjonalny i sprawny proces oceny inwestycji i przygotowania finansowania. Branża nieruchomości handlowych ewoluuje, a na rynku pojawiają się okazje do generowania świetnych wyników. Mamy bogate doświadczenie na rynkach międzynarodowych, a zarządzając naszym portfelem patrzymy w przyszłość, wykorzystując możliwości rozwoju i utrzymując go atrakcyjnym zarówno dla naszych najemców, klientów, jak i instytucji finansujących. Cieszymy się, że Bank Pekao SA i Berlin Hyp doceniły siłę centrum Promenada oraz wiedzę i doświadczenie G-City. mówi Or Ackerman Group CFO G-City Europe.

Jesteśmy bardzo zadowoleni z możliwości połączenia sił z G-City Europe i Berlin Hyp w ramach tego przełomowego finansowania. Pekao dostrzegł siłę i potencjał Promenady i głęboko wierzymy, że jej ciągła modernizacja i liczne rozbudowy odzwierciedlają niezachwiane zaangażowanie w zapewnianie lepszych doświadczeń zakupowych. Imponująca odwiedzalność i poziom wynajęcia centrum podkreślają jego prężność i atrakcyjność na rynku. Cieszymy się, że jesteśmy częścią tej znaczącej umowy i jesteśmy pewni, że Promenada będzie nadal rozwijać się jako wyróżniająca się lokalizacja handlowa na warszawskim rynku.  mówi Łukasz Białecki, Dyrektor, Szef Biura Finansowania Nieruchomości w Banku Pekao S.A.

Źródło: G-City Europe.

Sektor nieruchomości mixed-use rozwija się na polskim rynku

Supersam_312
Supersam jest nowoczesnym obiektem wielofunkcyjnym łączącym ofertę usługowo-handlową z powierzchniami biurowymi, położonym w samym centrum Katowic – sercu aglomeracji śląskiej, w tradycyjnie handlowej części miasta, w pobliżu rynku. 

Nieruchomości mixed-use to już nie tylko moda. To prawdziwy symbol nowego czasu sektora nieruchomości w Polsce. Supersam w Katowicach to jeden z najbardziej znanych obiektów wielofunkcyjnych w regionie, a dzięki zakończonej przebudowie zyskał kolejne nowoczesne powierzchnie biurowe, strefę restauracyjną oraz jeszcze większe portfolio usług – wszystko pod jednym dachem.

Po niespełna dwóch latach, jesienią tego roku, zakończyła się przebudowa katowickiego Supersamu. To doskonale zlokalizowane, popularne miejsce zakupów i jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków wielofunkcyjnych w centrum Katowic. W ramach inwestycji w przebudowę właściciel i zarządca, firma Globalworth, zrealizował działania mające na celu m.in. powiększenie metrażu funkcji biurowej, czy podniesienie standardu budynku. W efekcie metamorfozy odwiedzający zyskali jedną z największych ofert handlowo-usługowych w budynku mixed-use.

Projekt autorstwa firmy Calla Poland zdobył główną nagrodę w międzynarodowym konkursie EILO. Zielona ściana wygrała w kategorii super transformacji na zielono. Jury nagrodziło ją za walory artystyczne, doskonałą technikę integrowania ogromnych ilości żywej zieleni w istniejący obiekt mieszanego przeznaczenia, z poszanowaniem historii tego miejsca poprzez wykorzystanie istniejącej konstrukcji stalowej.

„Nasz katowicki Supersam to miejsce szczególne, który idealnie wpisuje się w ten model. Budynek wielofunkcyjny świetnie wpisuje się w ideę miasta 15-minutowego. W efekcie, takie inwestycje z roku na rok cieszą się coraz większym zainteresowaniem najemców i inwestorów. Firmy dostrzegają przewagę miejsc takich jak Supersam, gdzie biurowiec i jego otoczenie przestają być wyłącznie miejscem pracy, a stają się przestrzenią również do spędzania wolnego czasu, destynacją zakupowo-usługową i rozrywkową. Dzięki metamorfozie udowodniliśmy, że mamy pomysł na to, jak w Katowicach stworzyć unikatową przestrzeń, która odpowie na oczekiwania zarówno mieszkańców, naszych klientów, jak i najemców. Dbamy o to, żeby proponowane przez nas rozwiązania były zgodne z rynkowymi trendami. Supersam to przykład budynku wielofunkcyjnego, który dodatkowo sprzyja synergii z najbliższym otoczeniem”. – mówi Weronika Maria Kuna, Asset Management and Leasing Manager, Globalworth Poland.

Nowy Supersam to lubiany obiekt mixed-use, a dzięki świetnej lokalizacji gwarantuje łatwy i szybki dojazd z różnych części miasta i okolic. Na jego przykładzie widać, że koncepcja multifunkcyjnych obiektów sprzyja elastycznej adaptacji nowych funkcji budynku do zmieniających się potrzeb, a to długoterminowo wydłuża jego cykl życia. Za projekt przebudowy Supersamu odpowiada zespół Konior Studio pod kierunkiem znanego śląskiego architekta Tomasza Koniora.

mat.pras.

Sieci handlowe widzą potencjał małych miast. Co to oznacza dla firm?

thong-vo-2482-unsplash
Coraz więcej obiektów handlowych budowanych jest w miastach i miasteczkach do 100 tysięcy mieszkańców. Tylko w ubiegłym roku oddano do użytku 192 tysiące metrów kwadratowych powierzchni handlowych właśnie w małych miejscowościach. Stanowi to aż 60 proc. wszystkich inwestycji w Polsce w tym obszarze1. Z najnowszych danych wynika także, iż marki chętnie lokują swoje biznesy w centrach. Co to oznacza dla firm?

Pandemia COVID-19 szerokim echem odbiła się w branży handlowej. Czasowe zamknięcie centrów handlowych spowodowało, że część biznesów przeniosła się do świata online. Nie dziwi zatem fakt, że rynek e-commerce w Polsce regularnie rośnie. Jak wynika z raportu e-Izby, w ciągu dekady dwukrotnie wzrosła liczba osób, które kupują online. Szacuje się, że e-commerce będzie rósł w tempie od 10 do nawet 15 proc. rok do roku. Po okresie izolacji Polacy ponownie zaczęli jednak kupować stacjonarnie: odwiedzać centra handlowe czy mniejsze sklepy.

Ten trend wpłynął na przedsiębiorców. Najnowsze dane wskazują, że firmy coraz chętniej inwestują w małych miejscowościach i właśnie tam powstaje największa liczba centrów handlowych. I to znów pokłosie pandemii. W czasie izolacji, pracy zdalnej i dążenia do dbania o własne zdrowie Polacy migrowali z miast do mniejszych miejscowości. Warto podkreślić, że według GUS w miastach do 200 tysięcy osób żyje 27,5 miliona Polaków2. To ogromna grupa konsumentów, do której warto dotrzeć.

Większe możliwości dla mieszkańców i firm

Coraz większa liczba obiektów handlowych to szansa dla firm, by lokować swoje biznesy w miejscach, gdzie jest duże skupisko ludzi. To także możliwość znalezienia pracy w charakterze sprzedawcy. Powstawanie nowych miejsc wpływa nie tylko na lokalną społeczność, czy zwiększenie popularności danej lokalizacji , ale także na rynek reklamowy. W jaki sposób? Wyjaśnia Sylwia Krysik-Myśliwiec z firmy OOH.pl., zajmującej się reklamą zewnętrzną.

– Rosnąca liczba obiektów handlowych wpływa na rynek reklamy zewnętrznej i daje większe możliwości wszystkim, którzy chcą promować swoje usługi – mówi Sylwia Krysik-Myśliwiec. – Niezwykle skuteczną formą reklamy jest chociażby ta na drzwiach supermarketów. Reklama w punktach sprzedaży to moment , który łączy markę z klientami, tuż przed podjęciem przez niego decyzji zakupowych. To sztuka i wyzwanie być obecnym w odpowiednim miejscu i czasie,komunikując i wzbudzając potrzebę dokładnie tam, gdzie może zostać spełniona. . Na szczęście nowoczesne nośniki reklamowe pozwalają to osiągnąć.

Reklama na drzwiach jest wygodnym rozwiązaniem i bardzo elastycznym. Jest ona drukowana na folii samoprzylepnej i bezpośrednio aplikowana na daną powierzchnię. Kluczowy jest jej przekaz. Ekspertka jest zdania, że wystarczy kreatywna gra słów i dobra grafika, by reklama jeszcze bardziej zapadła w pamięć klientów.

Jak jeszcze można reklamować się w centrach handlowych?

Reklama na drzwiach jest skuteczna, gdyż nie można jej przeoczyć. Jak jeszcze można wykorzystać powierzchnię w centrach handlowych do promowania swoich produktów i usług? Wiele firm wybiera monitory LED, które umożliwiają komunikację interaktywną. Ich dużą zaletą jest możliwość szybkiej zmiany contentu w trybie rzeczywistym. Takie monitory ustawiane w ciągach komunikacyjnych, gdzie jest duże skupisko osób są niezwykle skuteczną formą promocji. Ale poza moniotorami LED, przy wejściach z parkingów znajdziemy również tablice Streetboard składające się z modułów w formacie 1,2×1,8 m, ramki czy plakaty naścienne, które również są chętnie wykorzystywane przez reklamodawców.

Małe miasta mają ogromny potencjał, który – jak pokazują dane rynkowe – został zauważony przez inwestorów centrów handlowych i nie tylko. Jakie są szanse dla ich rozwoju? To przede wszystkim inwestycje, które zapewnią dostęp do nowoczesnych usług, a także pracę. Ponadto mniejsze miasta są kameralne i przyjazne dla mieszkańców, co może być dodatkowym atutem i zachęcić jeszcze większą liczbę osób do wyprowadzki z dużych aglomeracji.

– Trend w kierunku życia w sypialniach dużych miast na pewno zdefiniuje rynek reklamy zewnętrznej, który już dzisiaj się zmienia. Będziemy musieli dostosować rodzaje nośników do preferencji klientów, a także i sam przekaz. Współcześni konsumenci oczekują kreatywności i innowacyjnego podejścia. A to ogromne wyzwanie, jakie stoi przed branżą na cały nadchodzący rok – kończy Sylwia Krysik-Myśliwiec.

1 Raport Colliers.
2 https://ooh.pl/


Źródło: Commplace Sp. z o. o. Sp. K.

Knight Frank: Szanse i trendy na globalnym rynku inwestycyjnym

Michał Grabara_Knight Frank_
To wysokie stopy procentowe w dużej mierze przyczyniły się do spowolnienia aktywności inwestycyjnej. Wysoka rentowności obligacji jest atrakcyjna dla inwestorów dywersyfikujących swoje portfele. Natomiast z racji tego, że inwestycje w nieruchomości są w dużym stopniu zależne od zadłużenia, szybko rosnący koszt długu działa jako hamulec. Przede wszystkim, to jednak niepewność co do perspektyw gospodarczych wstrzymuje decyzje inwestorów. Pomimo zaostrzanych przez banki warunków dla udzielnych kredytów, możliwości dla inwestorów otwierają się w wielu sektorach nieruchomości na całym świecie.

Wraz z dostosowywaniem wysokości stóp procentowych w poszczególnych krajach wielu inwestorów korzystających z dźwigni finansowej, począwszy od tych zarządzających inwestycjami, po fundusze private equity, będzie prawdopodobnie koncentrować się na refinansowaniu posiadanych aktywów w końcówce roku, zamiast kupować kolejne.

Na rynku jest duża pula pieniędzy, która czeka na odpowiedni moment. Inwestorzy szukający okazji liczą, że obecne ceny jeszcze spadną, a tym samym dopiero gdy osiągną maksymalnie niski poziom będą podejmować decyzje o zakupach. Na wybranych rynkach obserwowane jest zjawisko paraliżu wśród inwestorów, którzy ze swoim powrotem do aktywności czekają, aż na rynek wrócą najwięksi gracze. Uznane to będzie za sygnał powrotu do normalności,”powiedziała Victoria Ormond, Head of Capital Market Research, Knight Frank.

Inną przyczyną niższych wolumenów jest fakt, że historycznie największy i najbardziej płynny globalny sektor przepływów transgranicznych, czyli biurowy, w trakcie pandemii oddał pierwsze miejsce sektorowi magazynowemu. Z uwagi na ewolucję modeli pracy inwestorzy w dalszym ciągu ostrożnie podchodzą do obiketów biurowych czekając, aż nowe zasady na dobre zagoszczą w organizacjach. Tym samym, pozwoli to lepiej ocenić stabilność poziomów najmu oraz perspektywy dla tego segmentu.

Również w Polsce pierwsze trzy kwartały 2023 roku to wciąż dominacja transakcji na rynku magazynowym. Całkowity kapitał zainwestowany w tym sektorze wyniósł 842 mln EUR, stanowiąc ponad 50% wolumenu odnotowanego w Polsce w tym okresie. Ten sam okres okazał się dużo słabszy dla rynku biurowego. Wolumen transakcji wyniósł zaledwie 267 mln EUR, stanowiąc 16% kapitału zainwestowanego w Polsce. Wszystkie transakcje w tym okresie miały miejsce na rynku warszawskim, odmiennie do roku 2022 kiedy to 50% wolumenu sektora biurowego przypisywano rynkom regionalnym,” dodał Michał Grabara, Director, Capital Markets, Knight Frank.

Mniejsza dostępność kapitału na rynku inwestycyjnym stwarza jednak możliwości. Obserwujemy jak inwestorzy prywatni oraz państwowe fundusze, czyli grupy zwykle niekorzystające z kredytów, wykorzystują czas mniejszej konkurencji do okazyjnych zakupów. W analizach nie należy pomijać organizacji charytatywnych, które w celu zdywersyfikowania swoich portfeli zaczęły inwestować w nieruchomości. Nie są to jeszcze duże wolumeny i strategie inwestowania skupiają się na rynkach wewnętrznych, ale w dobie drogiego finansowania kredytów mogą również stanowić konkurencję dla typowych inwestorów.

Dane wskazują również na aktywność najważniejszych amerykańskich funduszy private equity, zwłaszcza w sektorze logistyki, który po raz pierwszy od roku zajmuje pierwsze miejsce pod względem inwestycyjnej działalności transgranicznej. Wszystkie aktywa w Wielkiej Brytanii, Indiach, krajach nordyckich i Kanadzie były w ostatnim kwartale celem tej kategorii inwestorów i spodziewamy się, że tendencja ta utrzyma się przez resztę roku. Państwowe fundusze majątkowe z Bliskiego Wschodu i Azji również ostatnio obrały za cel aktywa logistyczne w USA i Europie, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Hiszpanii.

W szeroko rozumianym sektorze mieszkaniowym również zaobserwowano aktywność amerykańskiego private equity w USA, Japonii oraz Hiszpanii i oczekuje się, że ta tendencja będzie się utrzymywać do końca 2023 roku. Inwestorzy, którzy w mniejszym stopniu są zależni od zadłużenia w krajach o względnie silnej walucie, takich jak USA, Kanada i Singapur, prawdopodobnie będą nadal aktywni na arenie międzynarodowej. Obserwujemy również wzrost liczby inwestorów japońskich, ponieważ korzystają oni ze znacznie niższych stawek swap. Oczekujemy, że japońscy inwestorzy nadal będą nabywcami na arenie międzynarodowej, a sama Japonia będzie celem napływu kapitału w ostatnim kwartale.

Obserwujemy znaczny wzrost japońskich inwestycji w Europie, USA i Australii. Japońscy inwestorzy miewali trudności z dostępem do tych rynków ze względu na szybkość transakcji dokonywanych przez europejskich lub amerykańskich kupujących. Ale teraz mogą zawierać transakcje off-market, czyli poza rynkiem i uzyskać dostęp do aktywów bez tak ostrej konkurencji, a także skorzystać z taniego kapitału pochodzącego z Japonii. W 2023 r. japońscy inwestorzy ulokowali ponad 6,7 mld dolarów w trwałe aktywa za granicą, co już podwoiło kwotę 2,8 mld dolarów zainwestowaną w 2022 r.,” – dodał Neil Brookes, Global Head of Capital Markets, Knight Frank.

Z uwagi na utrzymujące się dłużej wyższe stopy procentowe w wielu krajach, kredytodawcy i pożyczkobiorcy, którzy mieli nadzieję „przetrwać” ten okres, zaczynają obecnie akceptować mniej korzystne warunki finansowania. Różnice są widoczne w zależności od średniej wysokości kredytu, poziomu stawek swap, kondycji banku, stopnia innowacyjności w sektorze kredytowym oraz wysokości w jakiej wzrosły stopy procentowe. Pomimo, że nie jest przewidywany nagły powrót do normalności, spodziewamy się wzrostu aktywności inwestycyjnej na świecie w stosunku do pierwszej połowy tego roku.

 

Autorzy:
Michał Grabara, Director, Capital Markets, Knight Frank
Neil Brookes, Global Head of Capital Markets, Knight Frank
Victoria Ormond, Head of Capital Market Research, Knight Frank

Źródło: Knight Frank.

Rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych w Polsce wg Avison Young

Paulina Brzeszkiewicz Kuczynska
Po solidnym wzroście polskiego PKB w 2022 r. (5,1% r/r), w 2023 r., przy słabym postępie gospodarczym na świecie i w strefie euro, Polska również doświadczyła spowolnienia. Jednak zgodnie z najnowszymi prognozami, w 2024 r. , w miarę stopniowego ustępowania presji inflacyjnej i poprawy warunków finansowania, spodziewane jest odbicie.

Rynek w dalszym ciągu doświadcza wielu wyzwań – utrzymują się podwyższona inflacja i stopy procentowe, co sprawia, że finansowanie jest nadal droższe i mniej dostępne. A te czynniki nieuchronnie hamują wolumeny transakcji, którym nie pomagają różnice w oczekiwaniach cenowych na linii sprzedający-kupujący. W związku z tym, pomimo że płynność jest na porównywalnym poziomie do wyników z okresu I-III kw. 2016 i 2017 r., średni wolumen transakcyjny jest znacznie mniejszy (32 miliony euro). Aktualne warunki rynkowe w pewien sposób hamują działania zakupowe funduszy inwestycyjnych, ale z drugiej strony przyciągają doświadczonych graczy poszukujących strategicznych zakupów.

W pierwszej połowie roku odnotowaliśmy gwałtowny spadek wolumenu inwestycji w nieruchomości w Polsce. Pomimo ożywienia na rynku pod koniec lata, całkowity wolumen w okresie I-III kw. 2023 r. wyniósł zaledwie 1,7 mld euro, co jest najniższym wynikiem od 2015 r. w analogicznym okresie. Po pierwszym półroczu ubogim w transakcje portfelowe, w trzecim kwartale pojawiły się już 4 – w sektorze magazynowym i handlowym, jednak żadna z nich nie przekroczyła wartości 100 milionów euro. Co ciekawe, pomimo zawirowań, polski rynek inwestycyjny powitał w tym roku 3 nowych graczy – EIKA Asset Management, FREY oraz austriacki family office, który kupił portfel nieruchomości handlowych typu convenience na Śląsku.

Autor: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research and Data Manager w Avison Young.

Nieruchomość komercyjna Textorial Park w Łodzi z nowym najemcą biurowym

Textorial Park_1
Nieruchomość komercyjna Textorial Park w Łodzi z nowym najemcą biurowym. Textorial Park to kampus biurowy, który powstał w jednym z najciekawszych zabytków przemysłowych na świecie, ma nowego najemcę. Firma z sektora finansowego wynajęła przestrzeń o powierzchni 2600 mkw.

Biura nowego najemcy zajmą I oraz II piętro budynku B kompleksu Textorial Park, który położony jest w bardzo ważnej dla Łodzi części historycznej Księżego Młyna i graniczy z zabytkowym Parkiem Źródliska. Wynajęta przestrzeń o powierzchni 2600 mkw. znajduje się obecnie w trakcie aranżacji. Prace są na zaawansowanym etapie i mają na celu stworzenie funkcjonalnego oraz estetycznego wnętrza. Przeprowadzka planowana jest jeszcze w tym roku.

Textorial Park jako kompleks biurowy, który powstał w odrestaurowanych i zmodernizowanych pozostałościach przemysłowych zabudowań fabryki Karola Scheiblera, łączy w sobie tradycję i innowacyjność. Stawiamy na rozwijanie nowoczesnej przestrzeni biurowej, która spełnia najwyższe standardy i zapewnia komfort naszym najemcom. Jesteśmy niezmiernie dumni, że również czołowa instytucja sektora finansowego w Polsce dostrzegła walory kompleksu i dołączyła do grona naszych partnerów. Mamy nadzieję na długotrwałą i owocną współpracę – powiedziała Anna Banaś, Prezes Zarządu St. Paul’s Developments Polska, właściciela Textorial Park.

Textorial Park to kampus biurowy zlokalizowany nieopodal ścisłego centrum Łodzi – na terenie Księżego Młyna – w dawnych magazynach bawełny fabryki Karola Scheiblera. Kompleks powstał w 2008 roku i składa się z trzech budynków biurowych klasy A, połączonych ze sobą przeszklonym atrium. Textorial Park oferuje łącznie prawie 14 000 mkw. powierzchni komercyjnej, z czego 5000 mkw. znajduje się w Budynku A, 4000 mkw. w Budynku B i 4300 mkw. w Budynku C.

Inwestycja oferuje łącznie 161 miejsc postojowych w garażu podziemnym, 79 miejsc na terenie zewnętrznym oraz parking rowerowy ze 193 stanowiskami. Wszystkie budynki Textorial Park uzyskały certyfikaty BREEAM In-Use na poziomie dobrym oraz bardzo dobrym.

mat.pras.

Cushman & Wakefield: Spada aktywność deweloperska na rynku biurowym w Warszawie

floriane-vita-88722-unsplash
Cushman & Wakefield: Spada aktywność deweloperska na rynku biurowym w Warszawie.

Międzynarodowa agencja doradcza Cushman & Wakefield podsumowała sytuację na warszawskim rynku nieruchomości biurowych. Aktywność deweloperska osiągnie w tym roku najniższy od blisko 25 lat poziom. Jednocześnie rynek notuje rekordową liczbę transakcji, spadek poziomu pustostanów i utrzymującą się presję na wzrost stawek czynszowych.

Według szacunków Cushman & Wakefield, obecnie w budowie znajduje się 237 500 mkw., natomiast do końca roku deweloperzy zaplanowali oddanie do użytku trzech inwestycji o łącznej powierzchni 47 300 mkw.

Biorąc pod uwagę ilość powierzchni biurowej, która powinna trafić na rynek jeszcze w IV kwartale, to całkowita aktywność deweloperska w 2023 roku osiągnie najniższy poziom od blisko 25 lat. Jest to rezultat między innymi niższej liczby nowych inwestycji na skutek ograniczenia popytu na powierzchnie biurowe w latach 2020-2021, a także rosnących kosztów finansowania i budowy oraz wykończenia powierzchni. Zakładamy, że w nadchodzących latach liczba nowych projektów pozostanie na relatywnie niskim poziomie, a tzw. luka podażowa może potrwać nawet do 2025 roku.  – tłumaczy Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research, Cushman & Wakefield.

Źródło: Cushman & Wakefield (fragment raportu).

Deweloper Panattoni ukończył budowę zakładu produkcyjno – usługowego firmy Knorr-Bremse w Rzeszowie


Deweloper Panattoni ukończył budowę zakładu produkcyjno – usługowego firmy Knorr-Bremse w Rzeszowie.

Panattoni, najaktywniejszy deweloper nieruchomości przemysłowych na świecie, z kolejnym zakładem produkcyjnym uszytym na miarę globalnego gracza. Oddział BTS dewelopera 17 października oficjalnie otworzył fabrykę Knorr-Bremse – wiodącego producenta systemów układów hamulcowych do pojazdów szynowych i użytkowych – w Rzeszowie. Obiekt pozwoli na zatrudnienie co najmniej 400 osób i obsługę wielu rynków europejskich.

Otwarcie obiektu odbyło się na terenie inwestycji – w Strefie Aktywności Gospodarczej Rzeszów-Dworzysko. Poza przedstawicielami Panattoni swoją obecnością zaszczycili uroczystość Członkowie Zarządu Knorr-Bremse Rail Vehicle Systems: Pan Doktor Peter Radina i Pan Harald Schneider, Pan Bernhard Winkler – Wiceprezes ds. Produkcji Kolejowej KB SfS, Pan Thomas Rappl – Wiceprezes ds. Logistyki  i Operacji Serwisowych, Pan Fernando Hazeu – Dyrektor Zarządzający Knorr-Bremse Hiszpania i Pan Gianluca Crippa – Dyrektor Operacyjny Microelettrica Scientifica.

Na wydarzenie przybyli również przedstawiciele Urzędu Miasta w Rzeszowie – Pan Prezydent Konrad Fijołek, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego – Pani Wojewoda Ewa Leniart, Starostwa Powiatowego w Rzeszowie – Pani Joanna Nieroda – Dyrektor Parku Naukowo-Technologicznego i Promocji oraz innych instytucji lokalnych. Swoją obecnością zaszczycili uroczystość również Przedstawiciele uczelni i szkół technicznych z Podkarpacia oraz Krakowa a także wielu gości z instytucji i stowarzyszeń branży kolejowej w Polsce a przede wszystkim Klienci firmy Knorr-Bremse w Polsce i Europie.

Gospodarzami wydarzenia był Pan Jacek Biłas – Prezes Zarządu Knorr Bremse w Polsce oraz Damian Kasza – Dyrektor Zakładu w Rzeszowie.

-„Dzisiejsze otwarcie to zwieńczenie kilkunastu miesięcy ciężkiej pracy nie tylko na placu budowy. Wspieraliśmy Knorr-Bremse na każdym etapie, zaczynając od znalezienia idealnej lokalizacji – w Strefie Ekonomicznej Rzeszów-Dworzysko, w której realizowaliśmy już inwestycje, co pozwoliło na optymalne przeprowadzenie procesu deweloperskiego. Kompleksowe, elastyczne i proaktywne podejście dedykowanego zespołu BTS Panattoni umożliwiło sprawnie doprowadzić projekt do końca i ruszyć firmie Knorr-Bremse z kolejną strategiczną inwestycją o kontynentalnym zasięgu – komentował w dniu wydarzenia Marek Foryński, BTS Managing Director w Panattoni.

Źródło: Panattoni.

Biuro WGN Słupsk pośredniczy w sprzedaży kompleksu rekreacyjno-wypoczynkowego

25447-1
Biuro WGN Słupsk pośredniczy w sprzedaży kompleksu rekreacyjno-wypoczynkowego.

Biuro WGN Słupsk posiada w swojej ofercie okazały kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy. Nieruchomość komercyjna zlokalizowana jest w miejscowości Strzelino w woj. pomorskim.

Przedmiotem sprzedaży jest kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy Dwór Artusa, zlokalizowany nad morzem, na który składa się:
– budynek główny o powierzchni 650 m2,
– budynek mieszkalny dwukondygnacyjny o powierzchni 440m2,
– budynek wozowni o powierzchni 70m2,
– budynek ochrony umiejscowiony przy bramie wjazdowej o powierzchni 30m2.

Działka na której położone są obiekty ma powierzchnię 1,4 ha, w odległości 3km od miejscowości Słupsk. Cena ofertowa nieruchomości inwestycyjnej wynosi 4 980 000 PLN.

Czytaj więcej: TUTAJ.

Rynek nieruchomości komercyjnych: Galeria Nowy Rynek z zadowolonymi najemcami handlowymi

Nowy Rynek
Rynek nieruchomości komercyjnych: Galeria Nowy Rynek z zadowolonymi najemcami handlowymi.

Galeria Nowy Rynek otworzyła dla swoich klientów drzwi odnowionego salonu Sinsay. Sklep popularnej polskiej marki modowej został wzbogacony o trzy nowe działy – męski, dziecięcy oraz home i zyskał większą o ponad 1000 m2 powierzchnię, co czyni go największym oraz najlepiej zaopatrzonym sklepem tej sieci w Jeleniej Górze.

Klienci Nowego Rynku mają teraz do dyspozycji nowy lokal Sinsay, o powierzchni 1355 m2, czyli o ponad 1000 m2 większy niż dotychczas. Salon urządzony został zgodnie z aktualnym konceptem marki, z wykorzystaniem jasnych, stonowanych kolorów oraz wydzielonymi strefami, wśród których można teraz znaleźć aż trzy dodatkowe działy – męski, dziecięcy oraz z artykułami dekoracji wnętrz. Tym samym Sinsay w Nowym Rynku stał się największym sklepem tej sieci w Jeleniej Górze, jak również jedynym oferującym wszystkie kategorie produktów oferowanych przez markę.

„Powiększenie i tym samym wzmocnienie oferty marki jest strategicznym działaniem, podjętym w oparciu o trendy i decyzje zakupowe klientów. Sinsay jest obecnie jedną z top-owych sieci odzieżowych, której różnorodny asortyment ma silne grono odbiorców zarówno wśród kobiet, mężczyzn, jak i dzieci w różnym wieku. Zmiany jakie przygotowaliśmy, są naszym wyjściem frontem do klientów, by zapewnić im większy komfort zakupów oraz większy wybóru produktów jednej z ich ulubionych marek” – mówi Agata Stankowska, Head of Leasing Sierra Balmain.

mat.pras.

Colliers: Kolejny kwartał stabilizacji na rynku nieruchomości handlowych w Polsce

Wojtowicz Wojciech_Colliers
Minione miesiące na rynku nieruchomości handlowych w Polsce charakteryzowała stabilność – mimo, że deweloperzy oddali do użytku zaledwie około
43 000 mkw. nowej powierzchni, cały czas pojawiają się nowe marki, a firmy obecne już na polskim rynku powiększają liczbę swoich punktów. Widoczny jest też trend przebudów istniejących obiektów i adaptacji zabytkowych przestrzeni na cele handlowe i usługowe.

– Na koniec III kwartału 2023 r. zasoby powierzchni handlowej na polskim rynku handlowym osiągnęły 12,7 mln mkw, a kolejne 506 000 mkw. jest obecnie w trakcie budowy, z czego blisko 200 000 mkw. zaplanowane jest do oddania do użytku jeszcze w tym roku. W kraju działa 610 centrów handlowych, a nasycenie powierzchnią w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi 339 mkw. – mówi Wojciech Wojtowicz, Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynkowych, Colliers.

Największym nowo otwartym obiektem jest Karuzela Biała Podlaska o powierzchni 19 tys. mkw. GLA. Oddano do użytku też parki handlowe w Jaśle (Go! Park) oraz w Łapach (Vendo Park). Rozbudowano też projekty we Włocławku, Barczewie, Busku-Zdroju oraz Bytomiu.

Zagraniczne nowości

W obszarze najmu powierzchni handlowej pojawili się nowi gracze. Na rynku zadebiutowały marki takie, jak: Candy Pop, która otworzyła sklepy ze słodyczami w warszawskich Złotych Tarasach, marka odzieżowa Solmar, która na debiut wybrała poznańskie centrum Posnania czy amerykańska sieć barów szybkiej obsługi Popeyes z punktem w Pasażu Grunwaldzkim we Wrocławiu (a od września także w Złotych Tarasach w Warszawie). Do listy najemców centrum handlowego Wola Park dołączyła marka biżuteryjna Acium. W stolicy otwarto też pierwszy sklep Decathlon w koncepcie City – na jego lokalizację wybrano budynek biurowy International Business Centre przy stacji metra Politechnika.

Swoją ekspansję kontytuują też zagraniczne firmy już obecne na polskim rynku. W centrach handlowych Magnolia Park we Wrocławiu i Manufaktura w Łodzi otwarto nowe sklepy Primark. Z kolei Half Price uruchomił sklepy m.in. w Pasażu Grunwaldzkim (Wrocław), Karolince (Opole) oraz Lublin Plaza. Podobne działania podejmują sieci marek typu „value retailers”, czyli marki dyskontowe – Woolworth dołączył do grona najemców m.in. Galerii Łódzkiej oraz parku handlowego w Dzierżoniowie, Action otworzył sklepy m.in. w Galerii Nowy Świat (Rzeszów) czy parku handlowym Stop Shop w Kętrzynie, a Dealz m.in. w Galerii Hosso (Koszalin) czy w Ostrowi Mazowieckiej. Do najemców Gemini Park w Bielsku-Białej dołączyło Alpine Pro, a w Warszawie przy ulicy Bartyckiej uruchomiono nowy sklep sieci Castorama.

Przebudowy i adaptacje

– W III kwartale ogłoszono lub rozpoczęto kolejne przebudowy i rozbiórki obiektów handlowych, wśród których wciąż przeważają te dotyczące dawnych budynków Tesco. Planowana jest także rozbiórka poznańskiej Galerii Malta, centrum handlowego Arkady Wrocławskie, centrum Belg w Katowicach, a także ogłoszono plany rozbiórki obiektów w Poznaniu oraz Warszawie, w których mieściły się kina sieci Multikino – mówi Alicja Tucholska-Kuran, Senior Associate, Dział Powierzchni Handlowych w Colliers.

Coraz częściej stosowanym rozwiązaniem jest adaptacja zabytkowych przestrzeni na cele handlowo-usługowe. Przykładem może być niedawne otwarcie Hali Targowej w Bydgoszczy, w której funkcjonuje teraz aż 11 konceptów gastronomicznych. Podobną funkcję pełnić będzie też zabytkowa hala w Radomiu przy ul. Focha.

Wskaźnik pustostanów w III kwartale wyniósł 3,6% dla ośmiu głównych aglomeracji. Najwyższą stopę pustostanów odnotowano w Poznaniu (4,4%), a najniższą w Krakowie (1,7%).

Źródło: Colliers.

Nieruchomości inwestycyjne Skanska zwyciężyły w tegorocznej edycji konkursu PLGBC Green Building Awards

P180_Skanska_01 (2)
Nieruchomość inwestycyjna P180 w Warszawie oraz budynek biurowy E poznańskiego kompleksu Nowy Rynek zwyciężyły w tegorocznej edycji konkursu PLGBC Green Building Awards.

Inwestycje Skanska zajęły pierwsze miejsca w kategoriach „Najlepszy budynek ekologiczny certyfikowany” oraz „Najlepszy budynek ekologiczny precertyfikowany”.

Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, w ramach PLGBC Green Building Awards co roku wyłania wyjątkowe projekty, budynki, produkty czy usługi zrównoważonego budownictwa w Polsce. W ten sposób chce wyróżnić zaangażowanie w rozwój prośrodowiskowego podejścia do projektowania, a także podnosić świadomość tego rozwoju wśród uczestników rynku budowlanego. Inicjatywa obejmuje inwestycje projektowane, realizowane i już zrealizowane oraz wnętrza w budynkach zrealizowanych na terenie Polski, jak również produkty i usługi firm działających na polskim rynku.

Warszawski biurowiec P180 oraz budynek E poznańskiego kompleksu Nowy Rynek wyróżnione w tegorocznej edycji konkursu PLGBC Green Building Awards w kategoriach „Najlepszy budynek ekologiczny certyfikowany” (P180) oraz „Najlepszy budynek ekologiczny precertyfikowany” (Nowy Rynek E).

Realizując P180 postawiliśmy na bezpieczeństwo użytkowników oferując całkowicie bezdotykowy dostęp do powierzchni najmu. Dodatkowo zadbaliśmy o otoczenie obiektu rewitalizując, wspólnie z władzami dzielnicy, tereny zielone. Kierując się wytycznymi ESG położyliśmy nacisk na rozwiązania zmniejszające wpływ naszego budynku na środowisko naturalne. Takim rozwiązaniem jest chociażby pierwsza na taką skalę w CEE implementacja niskoemisyjnego betonu, czy realizacja chodnika pochłaniającego zanieczyszczenia i szkodliwe pyły z powietrza. Efektem naszej pracy jest odpowiedzialnie zaprojektowany biurowiec – mówi Robert Ryś, menadżer projektu w spółce biurowej Skanska w regionie CEE.

Nowy Rynek jest przykładem budownictwa odpowiedzialnego zarówno środowiskowo, jak i społecznie, czego najlepszym dowodem jest wewnętrzny plac, łączący wszystkie budynki kompleksu – zupełnie nowe, oryginalne miejsce spotkań i odpoczynku dla mieszkańców Poznania. Biurowiec jest w pełni zasilany z odnawialnych źródeł energii, a powierzchnie wewnątrz zaprojektowano z myślą o zdrowiu i dobrym samopoczuciu pracowników, wyposażając je m.in. w cichą i efektywną klimatyzację, filtry, nawilżacze powietrza czy energooszczędne oświetlenie – dodaje Konrad Ziejewski, dyrektor projektu w spółce biurowej Skanska w regionie CEE.

Źródło: Skanska.

Deweloper Panattoni szyje nieruchomości komercyjne na miarę Air Spiralo

Air Spirallo Panattoni
Deweloper Panattoni szyje nieruchomości komercyjne na miarę Air Spiralo.

Deweloper Panattoni rozpoczął budowę 9 500 m kw. powierzchni szytej na miarę Air Spiralo – wiodącego producenta systemów wentylacyjnych w Europie. Obiekt produkcyjno-magazynowy powstanie w Szamotułach, w sąsiedztwie głównej siedziby firmy w Polsce. Wartość projektu wyniesie blisko 8,4 mln euro.

3 października br. uroczystość wmurowania kamienia węgielnego oficjalne rozpoczęła budowę obiektu BTS w Szamotułach. W ceremonii uczestniczył między innymi Rix de Haan, założyciel Air Spiralo. Wydarzenie było docenieniem jego wkładu w rozwój firmy i można je uznać za symboliczną zmianę pokoleniową. W uroczystości uczestniczyli również członkowie zarządu ASG: Andre van der Sterre, Roel de Haan oraz Mike de Haan, Dyrektor Zarządzający firmy Roland Schrödter oraz Group Business Development Director Remigiusz Błaszkowiak. W wydarzeniu udział wzięli również przedstawiciele Panattoni BTS.

-„Obecność Rixa de Haan i aktualnego zarządu potwierdza ogromne znaczenie nowego obiektu w Szamotułach dla całego biznesu firmy Air Spiralo. Tym bardziej cieszymy się, że realizację powierzono właśnie Panattoni, doceniając nasze dotychczasowe doświadczenie w realizacjach BTS. To kolejny szyty na miarę zakład produkcyjny, a rosnące portfolio okazuje się znacznym atutem w dobie trendów reindustrializacji, nearshoringu czy reshoringu” – komentuje Marek Foryński, BTS Managing Director w Panattoni.

Źródło: Panattoni. 

Firma ID Logistics wzmacnia współpracę z siecią handlową E.Leclerc

default

Firma ID Logistics wzmacnia współpracę z siecią handlową E.Leclerc . ID Logistics, lider na rynku dedykowanej logistyki kontraktowej, rozszerza współpracę z siecią handlową E.Leclerc. W centrum dystrybucyjnym w Woli Rakowej k/Łodzi operator rozbudował powierzchnię magazynową o ponad 2,1 tys. mkw., co pozwala na wzrost wolumenu i rozszerzenie asortymentu obsługiwanych towarów. Kolejnym obszarem wspólnych inwestycji są rozwiązania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Centrum dystrybucyjne E.Leclerc w Woli Rakowej k/Łodzi, które pełni funkcję centralnego magazynu sieci handlowej w Polsce, zostało operacyjnie uruchomione w lipcu 2021 roku.
Kolejnym etapem w rozwoju współpracy między ID Logistics i E.Leclerc jest rozbudowa hali magazynowej. Po jej zakończeniu, powierzchnia centrum dystrybucji powiększyła się o ponad 2,1 tys. mkw. i wynosi obecnie 28,110 tys. mkw. Zwiększyła się też liczba doków załadunkowych, z 38 do 50.

– Decyzja o rozbudowie powierzchni magazynowej związana była z planowanym zwiększeniem asortymentu towarów, obsługiwanych w magazynie. Obecnie wysyłamy 15 tys. palet., teraz może być to nawet trzykrotnie więcej – wyjaśnia Radosław Szymczyk, dyrektor magazynu ID Logistics w Woli Rakowej.

mat.pras.

 

Avison Young: Przegląd polskiego rynku nieruchomości – gdzie szukać okazji?

Paulina Brzeszkiewicz Kuczynska_Research_AY.
Ogólna kondycja gospodarcza Polski była bardzo dobra w 2022 r., z silnym wzrostem na poziomie 5,1% (Eurostat), który był wspierany przez ekspansywną politykę fiskalną, korzystną sytuację na rynku pracy i napływ uchodźców z Ukrainy. Wzrost PKB był napędzany głównie przez konsumpcję prywatną i zgromadzone zasoby, które zaczęły się zmniejszać pod koniec ubiegłego roku.

W 2023 r., w obliczu słabego wzrostu gospodarczego na świecie i w strefie euro, Polska również doświadczyła spowolnienia, ale w 2024 r. spodziewane jest odbicie, z najwyższym wzrostem prognozowanym dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej (CEE).

Stopa bezrobocia w Polsce znajduje się na historycznie niskim poziomie 2,8% (lipiec 2023 r.), jednak prognozowany jest niewielki wzrost do 3,2% w 2024 r. (Eurostat). Przewiduje się również, że płace utrzymają silną tendencję wzrostową.

Polska inflacja spada w ostatnich miesiącach, ponieważ ceny energii stopniowo się normalizują. Po osiągnięciu szczytu na poziomie 18,4% r/r w lutym 2023 r., inflacja spadła do 10,1% w sierpniu i do 8,2% we wrześniu. Oczekuje się kontynuacji trendu spadkowego, przy prognozowanej średniej inflacji wynoszącej 12,1% w 2023 r., a następnie spadku do 6,3% w 2024 r., według prognoz Oxford Economics.

DOMINUJĄCA POZYCJA POLSKI W REGIONIE CEE

Polska zajmuje znaczącą pozycję w regionie CEE, będąc centralnym ośrodkiem działalności produkcyjnej, dystrybucji, logistyki i usług dla biznesu. Jako kluczowy lider rynku, Polska wywiera znaczący wpływ na rozwój gospodarczy regionu. Z wolumenem transakcji przekraczającym 800 mln euro, zrealizowanym w 33 transakcjach, Polska osiągnęła w pierwszej połowie 2023 r. najwyższy wynik, odpowiadający 37% całkowitego wolumenu transakcji w regionie CEE.

SOLIDNE PODSTAWY POLSKIEGO RYNKU INWESTYCYJNEGO

Polski rynek nieruchomości ma solidne fundamenty, a inwestorzy udowodnili, że są bardzo elastyczni, o czym świadczą wyniki osiągnięte w poprzednich trudnych latach. W 2023 roku doświadczamy jednak znaczącego spowolnienia. Jednym z czynników wpływających na spadek liczby i wolumenu transakcji w pierwszej połowie 2023 r. jest trwający proces dostosowywania oczekiwań cenowych sprzedających i kupujących.

Z drugiej strony, ta sytuacja może stwarzać okazje do strategicznych zakupów, gdyż ceny rynkowe stają się coraz bardziej korzystne.

SZANSA DLA PRZYGOTOWANYCH – GDZIE SZUKAĆ OKAZJI?

Sektor biurowy

W obliczu niepewności rynkowej, wielu inwestorów biurowych zwróciło się na początku 2022 r. w stronę stabilnych aktywów typu „core”. Niemal 90% z 2,1 miliarda euro transakcji biurowych w 2022 r. dotyczyło nieruchomości typu „core” lub „core+”, potwierdzając nastawienie inwestorów do wyboru strategii niskiego ryzyka. Niemniej jednak, w drugiej połowie 2022 r. odnotowaliśmy gwałtowny wzrost transakcji oportunistycznych i typu „value-add”, zwłaszcza w Warszawie.

W 2023 r. uwaga inwestorów przeniosła się w pełni na Warszawę, gdzie miały miejsce wszystkie transakcje biurowe sfinalizowane w pierwszej połowie roku. Struktura transakcji obejmowała aktywa typu „core+” i oportunistyczne, z planami dalszej przebudowy lub zmiany funkcji.

Aktywni nabywcy szukają przede wszystkim obniżek cen nieruchomości. Podczas gdy instytucje są znacznie mniej aktywne, kapitał prywatny wyraźniej wchodzi do gry. Możemy również zaobserwować obrót mniejszymi obiektami, a także zwiększoną obecność polskiego kapitału poszukującego dobrych okazji. Wraz z rosnącym popytem i coraz bardziej odczuwalnym niedoborem gruntów pod zabudowę, takie nieruchomości zaczynają być znacznie częściej przedmiotem zainteresowania deweloperów mieszkaniowych. Co więcej, wielu inwestorów dostrzega potencjał w przekształcaniu starszych nieruchomości biurowych w projekty PRS i co-living, ponieważ konwersje biur mogą być często znacznie tańsze i szybsze niż budowa od podstaw.

Jedną z przyczyn zmniejszonej liczby i wolumenu transakcji w pierwszej połowie 2023 r. był utrzymujący się rozdźwięk pomiędzy oczekiwaniami cenowymi sprzedających i kupujących, wysokie koszty finansowania oraz globalne zawahanie w postrzeganiu biur jako stabilnych inwestycji, ponieważ wiele firm wciąż nie wróciło w pełni do biur, a pracownicy preferują pracę w modelu hybrydowym. – wyjaśnia Marcin Purgal, Senior Director, Investment w Avison Young – Obecnie widzimy jednak pierwsze oznaki wskazujące, że sytuacja ta może ulec poprawie na początku przyszłego roku i przewidujemy, że wpłynie to pozytywnie na liczbę transakcji dotyczących wszystkich rodzajów aktywów biurowych, zarówno w Warszawie, jak i miastach regionalnych, ale nadal z większym naciskiem na dobre, dobrze zlokalizowane i tanie aktywa.”

Sektor magazynowy
Sektor magazynowy i logistyczny, niekwestionowany lider w 2021 r., odpowiedzialny za ponad 50% całkowitego wolumenu inwestycji, znacząco ucierpiał w wyniku korekt cenowych w 2022 r. Całkowity wolumen inwestycji magazynowych wyniósł 2,0 miliarda euro w 2022 r., co stanowiło spadek o ponad 30% w porównaniu z poprzednim, rekordowym rokiem. Chociaż magazyny stanowiły 54% całkowitego wolumenu inwestycji w pierwszej połowie 2023 r., w sektorze tym zawarto transakcje o wartości zaledwie 436 milionów euro. Nie byliśmy świadkami dużych transakcji portfelowych i prawdopodobnie rynek jeszcze poczeka na powrót znaczących transakcji typu „multi-asset”.

Aby zminimalizować ryzyko, inwestorzy koncentrują się obecnie na mniejszych projektach. W pierwszej połowie 2023 r. spośród 14 transakcji dotyczących pojedynczych aktywów, 12 miało wartość poniżej 50 milionów euro. Obecnie jesteśmy świadkami wielu transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego w sektorze magazynowym.

Nowa dynamika cen może zachęcić głównych deweloperów magazynowych do preferowania strategii przejęć zamiast budowy nowych obiektów w celu zwiększenia swojego portfela w Polsce. Koszty nowych inwestycji stopniowo zbliżają się do atrakcyjności przejęć. Miejmy nadzieję, że rynek inwestycji magazynowych będzie kontynuował swoją tendencję ożywienia i stopniowo zniweluje nierówności cenowe.

Szybko rozwijający się rynek e-commerce z dostawą w ciągu jednego dnia napędza popyt na najlepsze lokalizacje. Silny popyt najemców na powierzchnie logistyczne i magazynowe utrzymuje poziom pustostanów na bardzo niskim poziomie. Z kolei stawki czynszów w Polsce nie odnotowały jeszcze znaczącego wzrostu a solidna gospodarka nadal podtrzymuje przepływy pieniężne.

Dzięki wciąż stosunkowo niskim czynszom, w porównaniu z innymi krajami europejskimi, Polska przyciąga najemców i pozostaje atrakcyjna dla inwestorów. W nadchodzących miesiącach powinniśmy spodziewać się głównie pojedynczych transakcji w sektorze, zarówno typu „single-”, jak i „multi-let”, zlokalizowanych w 10 największych rynkach magazynowych w kraju.” – komentuje Bartłomiej Krzyżak, Senior Director, Investment w Avison Young.

Sektor handlowy
Pomimo rosnącego znaczenia e-commerce, nadal ponad 90% sprzedaży detalicznej w Polsce ma miejsce w sklepach stacjonarnych. Przed pandemią udział zakupów online w całkowitej sprzedaży detalicznej wynosił 5,6%. Najwyższe rekordowe wartości odnotowano w czasie lockdownów – blisko 12%. Po pandemii udział e-commerce zaczął się stabilizować, osiągając 7,9% w lipcu 2023 r. (GUS).

Po pandemii Covid-19 obserwowaliśmy wzmocnienie trendu lokalności i – co za tym idzie – wygodnych zakupów blisko domu. Ludzie spędzali więcej czasu w domu i odwiedzali małe, lokalne sklepy w okolicy. Nisza zakupów „convenience” została dynamicznie wypełniona przez małe parki handlowe lub małe galerie, zlokalizowane w pobliżu głównych dróg lub na osiedlach mieszkaniowych. Wraz z dynamicznym rozwojem sieci dyskontowych głównie w małych parkach handlowych i zmianą zwyczajów zakupowych, operatorzy hipermarketów zaczęli ograniczać swoją powierzchnię.

Konkurencyjne ceny i atrakcyjne lokalizacje starszych centrów handlowych sprawiają, że są one dla inwestorów interesującą alternatywą dla nowoczesnych parków handlowych. Przewidujemy, że w nadchodzących miesiącach rynek inwestycji handlowych w Polsce będzie zdominowany głównie przez aktywa oportunistyczne i typu „value add”.

„Niemniej jednak, biorąc pod uwagę znaczną liczbę nowych obiektów typu „convenience” i parków handlowych w budowie, takie nieruchomości powinny być również atrakcyjne dla inwestorów poszukujących stabilnych produktów inwestycyjnych o długim okresie WAULT (średni ważony okres trwania umów najmu).” – dodaje Artur Czuba, Associate Director, Investment w Avison Young.

Sektor PRS

Obecnie zasoby PRS koncentrują się głównie w Warszawie (41%), a także w miastach regionalnych, takich jak

Wrocław, Kraków, Łódź, Trójmiasto, Poznań i Katowice. Podczas gdy Warszawa jest największym placem budowy PRS w Polsce, to jednak miasta regionalne odpowiadają za największą liczbę nowych projektów PRS – liczba mieszkań w budowie przekracza już istniejące zasoby w regionach. To pokazuje, jak silny jest popyt i zainteresowanie tym sektorem w Polsce, nie tylko w Warszawie. Z zapowiedzi inwestorów wynika, że planują rozwijać projekty PRS także w mniejszych miastach, czego przykładem jest rozpoczęcie w sierpniu budowy ok. 400 mieszkań w Lublinie.

Przedłużająca się wojna będzie oznaczać wysoką inflację, dług publiczny i koszty finansowania oraz napięty rynek pracy. Z drugiej strony, napływ imigrantów i deficyt mieszkaniowy w Polsce dodatkowo zwiększają popyt na nieruchomości typu PRS. W związku z tym sektor ten będzie się rozwijał a popyt na mieszkania na wynajem utrzyma się na wysokim poziomie, przewyższając istniejącą podaż.

Ponadto, ze względu na wczesny etap rozwoju tego sektora, spodziewamy się, że polski rynek przyciągnie zarówno lokalnych, jak i zagranicznych inwestorów, którzy mogą uzyskać wyższe stopy zwrotu z inwestycji niż na innych rynkach zachodnioeuropejskich. Również stawki czynszu oferowane w euro, które są coraz bardziej powszechne w ostatnich latach, wydają się atrakcyjne dla potencjalnych inwestorów, ponieważ zmniejszają ryzyko inwestowania w nieruchomości PRS.

Istotną przeszkodą w rozwoju inwestycji mieszkaniowych jest niedobór dostępnych gruntów w pożądanych lokalizacjach w głównych polskich miastach. W związku z tym inwestorzy aktywnie badają alternatywne strategie, takie jak nabywanie działek ze starszymi budynkami, które można przekształcić lub wyburzyć. Doprowadziło to do rozwoju zainteresowania możliwościami przekształcaniu nieruchomości.

Autor: Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research and Data Manager.

ALDI z nową nieruchomością komercyjną w Starachowicach

joshua-sortino-215039-unsplash
ALDI z nową nieruchomością komercyjną w Starachowicach.

W dniu 4 października o godzinie 6:00 swoje progi dla klientów otworzy kolejny sklep ALDI w Starachowicach. Nieruchomość handlowa mieści się przy ulicy Bankowej 4. Z okazji otwarcia sieć zaplanowała specjalne promocje – 25% na odzież i obuwie oraz wręczanie bonów na kolejne zakupy. Sieć zatrudniła kilkunastu pracowników na potrzeby nowo otwartej lokalizacji.

– „Każde otwarcie sklepu ALDI to dla nas ogromny sukces i potwierdzenie naszego rozwoju. Jako sieć jesteśmy dziś obecni w każdym województwie i chcemy także zagościć w większości polskich domów. Nasi klienci wiedzą, że w ALDI znajdą lokalne i międzynarodowe produkty wysokiej jakości, ponieważ ALDI ma to coś, czego nie ma nigdzie indziej, po co warto wracać do nas, zgodnie z myślą Raz ALDI zawsze ALDI. Wierzymy, że klienci naszej nowej lokalizacji w Starachowicach znajdą również to „coś” i zyskają przekonanie, że ALDI to pewność udanych zakupów.”  – mówi Eliza Polak, Kierownik Sprzedaży ALDI w Polsce.

Źródło: ALDI.

SAVILLS: Rekordowa podaż na rynku nieruchomości magazynowych w Polsce

2_Katarzyna-Pyś-Fabiańczyk_Savills_2021
W pierwszej połowie 2023 r. na rynku powierzchni przemysłowo-magazynowych w Polsce deweloperzy oddali rekordową powierzchnię 2,6 mln m kw., przy jednoczesnym wyraźnym wyhamowaniu tempa uruchamiania nowych inwestycji. Według firmy doradczej Savills, w ciągu ostatnich pięciu lat ten sektor podwoił swoją skalę, plasując Polskę wśród najdynamiczniej rozwijających się rynków logistycznych Europy.

Nigdy wcześniej, w ciągu sześciu miesięcy, nie oddano w Polsce tak dużo nowej powierzchni magazynowej. Liderem nowej podaży po pierwszej połowie 2023 r. jest strefa warszawska (I i II), gdzie deweloperzy dostarczyli 499 100 m kw. nowej powierzchni magazynowej. Na kolejnych miejscach podium znajdują się regiony Górnego Śląska (414 300 m kw.), Polski Zachodniej (338 500 m kw.) oraz Wrocławia (316 900 m kw.). Do końca czerwca br., całkowita nowoczesna powierzchnia przemysłowo-magazynowa w Polsce przekroczyła 30,6 mln m kw. Wśród największych ukończonych projektów znajdują się Panattoni BTS Zalando Bydgoszcz (146 000 m kw.), CTPark Iłowa (131 200 m kw.) oraz Panattoni Park Wrocław Logistics South Hub (125 000 m kw.).

Zgodnie z obserwacjami Savills, w ciągu ostatnich sześciu miesięcy widoczny był spadek aktywności deweloperów. Pod koniec I półrocza 2023 r. około 2,13 mln m kw. nowej powierzchni znajdowało się w trakcie budowy, co oznacza spadek o 51% w skali roku. Najwięcej inwestycji budowlanych odnotowano w Warszawie, Polsce Centralnej i Wrocławiu.

W obliczu wciąż niesprzyjających uwarunkowań gospodarczych spodziewamy się, że druga połowa 2023 r. będzie charakteryzować się ograniczoną nową podażą. Mimo tych trudności, wierzymy, że będą one miały charakter przejściowy, a rynek najmu nadal będzie korzystał z trendów, które kształtowały sektor przez ostatnią dekadę. Chociaż perspektywa makroekonomiczna jest obecnie pełna wyzwań, kluczowe czynniki napędzające sektor do rozwoju pozostają niezmienione dla Polski, która odpowiada za 10% europejskiego popytu logistycznego” – mówi Katarzyna Pyś-Fabiańczyk, dyrektorka Industrial Services Hub w Savills.

Zgodnie z analizami Savills, w kolejnych miesiącach spadek nowej podaży w szczególności odczuje sektor inwestycji realizowanych na zasadach spekulacyjnych. Według szacunków doradcy, całkowita podaż pod koniec 2023 r. wyniesie około 3,5 mln m kw.

Po okresie wysokiego popytu w poprzednich latach ostatnie miesiące 2022 r. i pierwsza połowa 2023 r. przyniosły spadek zainteresowania powierzchniami przemysłowymi i logistycznymi. W porównaniu z I półroczem 2022 r. wynajęto 2,25 mln m kw. powierzchni magazynowej, co oznacza spadek o 39%. Warto jednak zaznaczyć, że dwa ostatnie lata były okresem rekordowej aktywności najemców, z wolumenami najmu przekraczającymi poziomy sprzed pandemii o 30-40%. Trend ten widoczny jest na wszystkich rynkach europejskich. Po wysokich wzrostach widoczny jest powrót do poziomów z lat 2018-2019, sprzed okresu pandemii.

Przewidujemy, że utrzymujący się w 2023 r. wskaźnik pustostanów na poziomie 6,5% spowoduje dalsze spowolnienie wzrostu czynszów w większości regionów. Spodziewamy się za to nieznacznego wzrostu stawek czynszu w najlepszych lokalizacjach. Całkowite koszty najmu, obejmujące koszty mediów i opłaty eksploatacyjne, znacząco wzrosły z powodu inflacji, zmuszając najemców do priorytetowego traktowania efektywności operacyjnej w obszarze logistyki. Ograniczona dostępność gruntów skłoniła z kolei deweloperów do inwestowania na rynkach wschodzących oraz do przebudowy starszych obiektów o dużym potencjale lokalizacyjnym. Wobec wysokiej inflacji, wzrostu cen energii i wymogów klimatycznych, priorytetem na nadchodzące lata dla rynku magazynowego staje się zrównoważony rozwój i zielona energia, co dodatkowo umocni, już teraz bardzo silny, trend ESG” – podsumowuje Katarzyna Pyś-Fabiańczyk z Savills.

Źródło: Savills.

Inwestorzy poszukują bezpiecznych projektów komercyjnych

Panorama_Warszawa^
Wysokie koszty finansowania inwestycji oraz inflacja, która negatywnie wpływa na koszty budowy i rentowność projektów przyniosła spadek aktywności inwestycyjnej niemal we wszystkich sektorach rynku nieruchomości w Polsce. Na działania podejmowane przez inwestorów bezpośrednio przekłada się też kondycja, w jakiej znajdują się poszczególne segmenty rynku. W ostatnim czasie najmocniej wyhamował rynek biurowy. Zarówno pod względem inwestycyjnym, jak i popytowym zwolnił również sektor magazynowy.

Swoje zasoby, sukcesywnie, choć wolno buduje natomiast sektor PRS, który jednak wciąż jeszcze ma marginalne znaczenie na rynku najmu w naszym kraju. Jedynym sektorem, który notuje progres jest rynek handlowy, szczególnie w segmencie retail parków. Zapotrzebowanie na powierzchnie w mniejszych obiektach handlowych, które rosną teraz w każdym zakątku Polski utrzymuje się nadal na wysokim poziomie. Inwestycje w parki handlowe skupiają uwagę inwestorów ze względu na mniejszy próg wejścia, krótszy okres realizacji projektów i najbardziej ograniczone ryzyko inwestycyjne.

Sektor PRS wolno rośnie

Spowolnienie gospodarcze nie odbiło się na sektorze PRS. To rynek, który ma przed sobą w Polsce dobre perspektywy. Jego rozwojowi sprzyjają uwarunkowania gospodarcze. Wysokie ceny mieszkań i koszty kredytów powodują, że coraz mniej osób może pozwolić sobie na zakup nieruchomości. Sektorowi służy także zmiana pokoleniowa, która nie skłania do zaciągania długoterminowych zobowiązań.

Najemcy wykazują duże zainteresowanie mieszkaniami oferowanymi przez operatorów, co odzwierciedla śladowa ilość dostępnych ofert. Podaż napędza tu popyt, a sektor wyróżnia szybkie tempo komercjalizacji nowych projektów.

Od kilku lat regularnie inwestuje w PRS-y w Polsce kilka dużych podmiotów, które budują portfele mieszkań na wynajem. Aktywność w sektorze PRS wykazują też najwięksi deweloperzy mieszkaniowi. Na rynku PRS w Polsce działa około 20 platform, wśród których największe podmioty dysponują portfelami, w których skład wchodzi kilka tysięcy mieszkań. Prawie 60 proc. zasobów jest w rękach trzech największych podmiotów.

Tylko w pierwszym kwartale tego roku na rynek trafiło ponad 1,7 tys. nowych lokali na wynajem. Szacunkowe dane mówią, że na koniec marca br. w budowie było ponad 7,3 tys. mieszkań z przeznaczeniem na wynajem instytucjonalny. Według zapowiedzi deweloperów, do końca tego roku ma zostać oddane około 5,5 tys. lokali. Ten rok zamknąłby się wtedy wynikiem prawie dwukrotnie większym niż rok 2022. Najwięcej buduje się w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu. W Warszawie na ten cel modernizowane są starsze biurowce i centralnie usytułowane kamienice.

Pod koniec pierwszego kwartału 2023 roku zasoby sektora PRS w Polsce szacowano na ponad 13,8 tys. mieszkań, z czego około 5,1 tys. zlokalizowane było w Warszawie.

W dalszym ciągu możemy obserwować rozwój tego sektora mimo, że inwestorzy, podobnie jak w innych segmentach rynku nieruchomości muszą się mierzyć z wysoką inflacją, która przyniosła trudne do przewidzenia koszty realizacji projektów i ich drogie, mało dostępne finansowanie. Na decyzje podmiotów działających na rynku PRS wpływ mogą mieć również przepisy odnoszące się do masowego zakupu mieszkań, niemniej widać, że wynajem instytucjonalny będzie zyskiwał na popularności.

Według prognoz, w ciągu najbliższych 5 lat rynek PRS ma liczyć w Polsce około 65 tys. mieszkań skierowanych na wynajem instytucjonalny. Obecnie na ogólnopolskim rynku najmu znajduje się około 1,2 mln mieszkań, co pokazuje, że sektor PRS nawet po realizacji najśmielszych zamierzeń będzie nadal dysponował niewielką ofertą w kontekście wolnego rynku w Polsce.

Parki handlowe poszukiwaną opcją inwestycyjną

W ostatnich kwartałach rośnie skala przedsięwzięć związanych z realizacją mniejszych, lokalnych obiektów handlowych, które powstają w całej Polsce i wszystko wskazuje na to, że w najbliższym czasie nic się w tej kwestii nie zmieni. Wśród inwestycji w sektorze handlowym dominują retail parki. W trakcie budowy pozostaje obecnie prawie 40 parków handlowych i centrów codziennych zakupów, a inwestorzy przygotowują kolejne.

W pierwszych sześciu miesiącach br. na rynek handlowy w Polsce trafiło 150 tys. mkw. powierzchni, w tym 70 proc. w parkach handlowych. Szacunkowe dane wskazują, że do końca tego roku zasoby rynku handlowego powiększą się jeszcze o około 300 tys. mkw. powierzchni. To jedyny sektor rynku nieruchomości, na którym rośnie wolumen nowej podaży. W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym, w pierwszej połowie 2023 roku oddane zostało o 40 proc. powierzchni więcej.

W połowie roku w budowie pozostawało prawie 500 tys. mkw. powierzchni handlowych z terminem oddania w tym i przyszłym roku. Zapotrzebowanie rynku na lokalne obiekty handlowe typu convenience store jest bardzo duże. W wielu obszarach kraju z mniejszym nasyceniem powierzchniami handlowymi brakuje wciąż nowoczesnych centrów, w których zakupy codziennej potrzeby można zrobić wygodnie i szybko.

Rozwój tego formatu daje grunt, na którym świetnie prosperują sklepy off-price i sieci dyskontowe, które są w procesie ekspansji w Polsce. Chętnie wchodzą do nich globalne marki i sieciówki przemysłowe i spożywcze. Inwestorzy realizujący projekty w tym formacie nie mogą narzekać na brak zainteresowania ze strony najemców. Retail parki oferują znacznie niższe czynsze i opłaty eksploatacyjne w porównaniu z tradycyjnymi centrami. W parkach handlowych czynsze mieszczą się w przedziale 9-12 euro /mkw./m-c. Podczas, gdy w najlepszych centrach handlowych w Warszawie kształtują się w cenie 100-130 euro /mkw./m-c., a w pozostałych, największych miastach w Polsce na poziomie 40-60 euro /mkw./m-c. Kontrakty, które są teraz zawierane opiewają nawet na 10 lat i standardowo już wyrażane są w euro.

Parki handlowe i centra convenience stanowią nadal atrakcyjne aktywa dla inwestorów. Świadczy o tym choćby duża ilość prowadzonych negocjacji, dotyczących nieruchomości oferowanych w tym formacie. Mówimy tu także o projektach, które dopiero przygotowywane są do budowy. Silnym impulsem do inwestowania w parki handlowe są wyższe stopy kapitalizacji w Polsce w porównaniu z Europą, które w przypadku niektórych obiektów sięgają 9 proc.

Parki handlowe o powierzchni do 2000 GLA cieszą się obecnie bardzo dużym zainteresowaniem przede wszystkim inwestorów prywatnych, a realizowane obecnie na rynku transakcje są zwykle gotówkowe. Inwestują w nie często rodzime firmy i kapitał prywatny. Realizacja tego typu projektów nie jest tak wymagająca, jak większych kompleksów handlowych i mniej czasochłonna. Inwestorzy nieustannie poszukują atrakcyjnie zlokalizowanych działek pod nowe projekty. Biorą pod uwagę średnie i małe miejscowości oraz grunty położone na obrzeżach największych miast. Sukces inwestycji gwarantuje natomiast odpowiednie dostosowanie profilu projektu do zapotrzebowania w danej lokalizacji oraz dobór określonej grupy najemców.

Obecnie w Polsce mamy około 16 mln mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego blisko 20 proc. mieści się w parkach handlowych, które tworzą coraz mocniej rozbudowującą się sieć.

Magazyny w defensywie

Od ubiegłego roku możemy obserwować spowolnienie w sektorze magazynowym, który był najintensywniej rozwijającym się segmentem rynku nieruchomości w Polsce od 2020 roku. Ostrożne działanie, jeśli chodzi o podejmowane decyzje daje się zauważyć, zarówno wśród najemców, jak i deweloperów, efektem czego jest spadek popytu oraz wolumenu powierzchni w budowie.

W pierwszej połowie 2023 roku popyt na powierzchnie magazynowe mocno się obniżył. Wynajęte zostało 2,3 mln mkw., o ponad 40 proc. mniej niż rok wcześniej. Przy tym, wzrósł udział renegocjacji umów z 30 proc. do 40 proc. licząc rok do roku.

W tym roku najemcy ostrożniej podejmują decyzje ze względu na wzrost kosztów wynajmu powierzchni, tak stawek czynszowych, które bardzo wyraźnie skoczyły w 2022 roku, jak i opłat eksploatacyjnych. Na rynku magazynowo-logistycznym kurczy się też okres, na jaki zawierane są umowy.

Od początku roku do końca czerwca br. deweloperzy oddali aż 2,6 mln mkw. powierzchni magazynowych, w tym rekordowe 1,9 mln mkw. w pierwszym kwartale br. Spadek popytu i nowa podaż wpłynęła na wskaźnik powierzchni niewynajętych, który od początku bieżącego roku skoczył o ponad połowę, z przeszło 3 proc. do około 7 proc. i utrzymuje się obecnie na najwyższym poziomie od 2020 roku.

Firmy deweloperskie zachowują dużą rozwagę przy planowaniu nowych inwestycji magazynowych. Aktywność inwestorów w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku spadła o ponad połowę. Deweloperzy uzależniają rozpoczęcie budów od podpisania umów przednajmu na co najmniej 50 proc. całkowitej powierzchni.

W połowie bieżącego roku w trakcie realizacji pozostawało 2,1 mln mkw. powierzchni, z której większość, prawie 60 proc. czekało na najemców. Pół roku wcześniej w budujących się obiektach wolnej powierzchni było 48 proc.

Dzięki szybkiemu wzrostowi w ostatnich latach polski rynek magazynowy zajmuje już trzecie miejsce w Europie pod względem wielkości zasobów. Teraz jednak musi stawić czoła zmianom geopolitycznym. Walczy o swoją pozycję i zainteresowanie podmiotów zorientowanych dotąd na kierunki dalekowschodnie w kontynuowanym od pandemii procesie optymalizacji łańcuchów dostaw. Szansą na najbliższe lata mogą okazać się też dla sektora planowane inwestycje Unii Europejskiej w półprzewodniki i chipy oraz przewidywany wzrost wskaźników dotyczących sprzedaży internetowej.

Biurowy dołek

Na rynku biurowym najemcy nadal dostosowują powierzchnię do systemu pracy hybrydowej. Ze względu na utrwalający się, dzielony tryb pracy między biurem a home office w sektorze widoczny jest trend związany z optymalizowaniem przestrzeni i coraz częściej obserwowane zmniejszanie wynajmowanej powierzchni przez firmy. Proces ten przyspiesza, co najwyraźniej widać w Warszawie. Wysokie koszty aranżacji nowej powierzchni skłaniają coraz większą ilość najemców do pozostawania w zajmowanych biurach.

Już w ostatnich latach w sektorze biurowym nowa podaż znacznie się obniżyła. Drastyczny spadek aktywności inwestycyjnej idzie w parze ze spadkiem popytu. Rosnące koszty utrzymania biur powodują, że firmy skrupulatnie analizują wydatki przed podjęciem decyzji o renegocjacji umowy czy relokacji.

W pierwszym półroczu tego roku zainteresowanie wynajmem biur spadło, zarówno w Warszawie, jak i na rynkach regionalnych. W stolicy do najemców trafiło ponad 320 tys. mkw. powierzchni, co oznacza spadek o jedną trzecią w porównaniu z pierwszą połową 2022 roku. Na ośmiu największych rynkach regionalnych wynajęte zostało natomiast ponad 340 tys. mkw. biur, zapotrzebowanie w porównaniu r/r zmalało o kilkanaście procent.

W strukturze popytu w największych miastach w Polsce, poza Warszawą widoczny jest znaczny udział renegocjacji i niewielki odsetek umów przednajmu, co pokazuje że sektor szczególnie w regionach tkwi jeszcze w niepewności. Relatywnie duża, nowa podaż na rynkach regionalnych przy obniżonym popycie wpływa na wzrost współczynnika pustostanów, który zwiększył się średnio do niemal 17 proc.

W tym roku mamy do czynienia także z dalszym spadkiem aktywności deweloperów biurowych. Inwestycje w tym sektorze wstrzymywane są już od ponad dwóch lat ze względu na trudności z oszacowaniem popytu oraz wysoki koszt kredytów i bardzo ograniczony dostęp do bankowego finansowania nowych inwestycji.

W pierwszych sześciu miesiącach tego roku na warszawskim rynku biurowym przybyło zaledwie 18,7 tys. mkw. powierzchni, a w budowie powstaje 250 tys. mkw. powierzchni biurowej, w porównaniu do 800-850 tys. mkw. biur, które powstawały przed pandemią. Podobnie w miastach regionalnych, obniża się skala realizowanych i oddawanych projektów. Łącznie na rynkach regionalnych powstaje około 450 tys. mkw., podczas gdy w 2018 roku budowało się około 1 mln mkw. powierzchni.

Autor: Agata Karolina Lasota, dyrektor zarządzająca LBC Invest.

Polski rynek nieruchomości komercyjnych przyciąga zagranicznych inwestorów

jason-dent-w3eFhqXjkZE-unsplash
Polska gospodarka znajduje się w fazie dynamicznego rozwoju i jest coraz bardziej atrakcyjna w oczach przedsiębiorców z innych krajów. Na warszawskiej giełdzie udział inwestorów zagranicznych osiągnął w I połowie roku poziom 65 procent – to najwyższy wynik w perspektywie całej dekady. 

Rekordowy kapitał

Jak oficjalnie poinformowała warszawska giełda, w I połowie 2023 r. na rynku akcji największy udział w obrocie odnotowali inwestorzy zagraniczni. Wyniósł on 65 proc., czyli o 2 pp. więcej niż w poprzednim roku. Był to tym samym najwyższy udział w pierwszym półroczu w ciągu ostatnich 10 lat – Polska znajduje się w fazie długoterminowego wzrostu, więc odpowiednio wyszukane inwestycje zyskują na wartości, a co za tym idzie przynoszą oczekiwane zyski. Nie dziwi więc fakt, że nasz kraj pod względem inwestycyjnym, jako gospodarka rozwijająca się,  jest dla podmiotów zagranicznych interesującym kierunkiem. Najchętniej wybieranymi produktami są oczywiście spółki giełdowe, co zresztą potwierdzają dane – mówi Patryk Komisarczyk z firmy Reliance Polska.

Nasz potencjał rośnie jednak nie tylko na giełdzie. W ubiegłym roku liczba bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wzrosła w relacji r./r. o 23 proc., dokładnie do 237 – czytamy w raporcie EY „Atrakcyjność Inwestycyjna Europy”. Co więcej, licząc od początku lat 90. ubiegłego stulecia, obcy kapitał zainwestowany nad Wisłą przekroczył już poziom 920 mld dolarów – Poza spółkami giełdowymi najczęściej wybieranym produktem są nieruchomości. Fundusze inwestycyjne lokują również kapitał w spółkach przed debiutem giełdowym, najczęściej w spółkach technologicznych- mówi Patryk Komisarczyk z Reliance Polska i dodaje – środki pochodzące z zagranicy są dla naszej gospodarki kluczowe, aby móc dalej się rozwijać. Potrzebujemy “lewarować się”, aby skalować biznesy i pomnażać kapitał. Niestety ostatni okres, w którym za naszą wschodnią granicą mamy wojnę, nie sprzyjał decyzyjności inwestorów zagranicznych. Jednak był to czas przejściowy i inwestorzy poniekąd przyzwyczaili się do danej sytuacji i wrócili do lokowania kapitału w polskie produkty. W niedalekiej przyszłości możemy jednak doświadczyć działania innego czynnika hamującego decyzje inwestycyjne – są nim wybory polityczne organizowane tegoroczną jesienią. Wszystko dlatego, że nasze środowisko polityczne nie jest w pełni stabilne, a partia rządząca daje Polakom powody do niezadowolenia i “wychodzenia na ulice”. To są bardzo negatywne impulsy dla inwestorów zagranicznych  w ostatecznym procesie decyzyjnym.

W czołówce Europy?

Pomimo pewnych czynników hamujących nasz rozwój, według raportu firmy doradczej Kearney „Global Services Location Index 2023” Polska, pod względem atrakcyjności inwestycyjnej plasuje się na drugim miejscu w Europie i 13. na świecie. Wszystkie analizowane kraje zostały tam ocenione na podstawie ponad 50 metryk pogrupowanych na cztery podstawowe kategorie, którymi były atrakcyjność finansowa, umiejętności i dostępność pracowników, otoczenie biznesu oraz poziom rozwoju cyfryzacji. Wyniki rankingu wskazują, że na Starym Kontynencie wyprzedziła nas tylko Wielka Brytania, a na całym świecie m.in. Indie, Chiny, Brazylia i USA. Liczba wszystkich badanych krajów ostatecznie wyniosła 78, a więc plasujemy się w ścisłej czołówce, wyprzedzając tym samym takie państwa, jak np. Portugalia, Niemcy czy Kanada. Zdaniem autorów zestawienia w kolejnych latach będziemy zyskiwać na atrakcyjności za sprawą rosnącej jakości edukacji, korzystnego położenie geograficznego oraz względnie stabilnego otoczenia prawnego.

Głównie Europejczycy, ale też Amerykanie

Z danych NBP wynika, że największy kapitał napłynął w ubiegłym roku z Luksemburga, Niemiec, Holandii oraz Francji. Polska Agencja Inwestycji i Handlu wskazuje, że ponad 3,7 mld euro zainwestowanych w 2022 r. przez zagraniczne firmy to o ok. 200 mln euro więcej niż rok temu i aż o 1 mld euro więcej niż w 2020 r. Zakończonych pozytywną decyzją zostało 126 projektów, co też oznacza wzrost – w tym przypadku o 20 proc. r./r. Co równie istotne, według badania przeprowadzonego przez firmę AHK, odsetek firm, które ponownie zainteresowane są lokowaniem pieniędzy w naszym kraju, utrzymuje się na wysokim poziomie i obecnie wynosi prawie 93 proc. Jako najważniejszy czynnik ankietowani wskazali tutaj członkostwo w UE. Kolejne istotne kwestie to natomiast jakość i dostępność lokalnych dostawców, kwalifikacje pracowników, ich wydajność oraz motywacja – W naszym kraju mamy przede wszystkim inwestorów z Europy, przeważają obywatele krajów bardziej rozwiniętych takich jak Niemcy, Szwajcaria, Luksemburg, Dania czy też krajów Skandynawskich. Liczną grupą są również inwestorzy z USA. Cześć z nich jest rodzimymi Polakami inwestującymi tutaj przez wzgląd na patriotyzm i wiarę w rozwój polskiej gospodarki, a część dlatego, że w USA nie ma odpowiednio rozwiniętych możliwości pomnażania kapitału. W amerykańskich bankach m.in. oprocentowanie lokat pozostaje na niskim poziomie, a przecież nie każdy jest gotowy, aby wejście na giełdę. Należy również pamiętać, że w inwestycjach zagranicznych kluczowym czynnikiem może być kurs danej waluty w stosunku do PLN. W przypadku wzrostu kursu zainteresowani mogą wstrzymać decyzje inwestycyjne – mówi Patryk Komisarczyk.

Źródło: Prime Time PR.

Colliers: Więcej pustostanów, większa konkurencyjność na rynku nieruchomości inwestycyjnych

Chmielewski_Maciej Colliers
Pierwsze półrocze 2023 roku przyniosło dynamiczne zmiany na rynku nieruchomości magazynowych. Według najnowszych danych Colliers, po oddaniu prawie 2,6 mln mkw. (w tym rekordowych 1,9 mln mkw. w I kwartale) całkowita
podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej w kraju przekroczyła poziom 30 mln mkw. Na koniec czerwca 2023 roku w budowie znajdowało się kolejne 2,1 mln mkw., z czego niemal 60% stanowiły obiekty spekulacyjne.

Więcej renegocjacji

Pierwsza połowa roku przyniosła obniżenie wolumenu popytu oraz zmianę jego struktury. Popyt brutto wyniósł niemal 2,3 mln mkw., co jest wynikiem niższym o 1,5 mln mkw. r/r. Największą aktywność najemców odnotowano w województwach mazowieckim, śląskim oraz łódzkim. Zauważalny był również wzrost udziału renegocjacji w strukturze popytu do 40% (v. 31% w I poł. 2022 r.). Pod względem sektorów liderami były branża 3PL (40%), e-commerce (8%) oraz elektronika (7%).

– Naturalnym efektem wzrostu podaży i spadku popytu jest zwiększenie się wskaźnika pustostanów, który na koniec I poł. 2023 roku osiągnął poziom 6,6%, o 3,4 p.p. więcej niż w analogicznym okresie 2022 roku. Jest to najwyższa wartość tego wskaźnika od 3 lat, jednak nie oznacza zastoju na rynku. Przy stabilnym poziomie popytu netto, pozwala to na łatwiejsze znalezienie powierzchni dla najemców, zwiększając konkurencyjność na rynku – mówi Antoni Szwech, Starszy Anlityk w Colliers.

Niewykluczone, że w najbliższych miesiącach wskaźnik ten utrzyma się. Obecnie tylko 39% powierzchni w budowie jest wynajęte.

Czynsze w górę

Od początku ubiegłego roku znacznie wzrosły zarówno stawki bazowe, jak i efektywne czynszów w wyniku m.in. wzrostu cen paliw i materiałów budowlanych, wyższych kosztów finansowania projektów oraz pogorszenia nastrojów w funduszach inwestycyjnych. Obecnie stawki czynszów są wciąż w trendzie wzrostowym, jednak jest on łagodniejszy niż rok temu.

Najwyższe czynsze odnotowano w Warszawie, gdzie stawki bazowe zaczynały się od 4,40 EUR/mkw./miesiąc, a najwyższe przekraczały poziom 7,0 EUR/mkw./miesiąc. Stawki efektywne oscylowały natomiast w przedziale 4,00-5,60 EUR/mkw./miesiąc. Na pozostałych rynkach regionalnych, stawki bazowe wahały się w przedziale 3,40-5,90 EUR/m²/miesiąc, a efektywne 2,805,20 EUR/m²/miesiąc.

Optymistyczne prognozy

Analitycy prognozują dalszy rozwój sektora motoryzacyjnego w Polsce, szczególnie w kategoriach takich, jak elektromobilność i produkcja baterii do samochodów elektrycznych. Dostrzegają również rosnące znaczenie Polski jako osi wschodniej flanki NATO, z uwzględnieniem coraz większego zainteresowania sektora militarnego. W kontekście planowanych inwestycji w infrastrukturę transportową, zarówno drogową, morską, jak i lotniczą, przewiduje się dalszy rozwój rynku przemysłowo-logistycznego.

Wraz z rosnącymi cenami energii i naciskiem na realizację celów zrównoważonego rozwoju, deweloperzy i najemcy coraz częściej inwestują w „zielone” magazyny, z fotowoltaiką na czele wśród zielonych rozwiązań.

Na rynek nieruchomości magazynowych nadal wpływa stały rozwój e-commerce. Firmy z tego sektora są jednymi z największych najemców powierzchni magazynowych, a ich potrzeby często wymagają specyficznych rozwiązań, takich jak przestrzenie do sortowania i pakowania, zautomatyzowane systemy składowania czy wysoko rozwinięte systemy zarządzania zapasami.

Po intensywnych wzrostach podczas pierwszych lat pandemii i burzliwym 2022 roku, rynek powierzchni przemysłowo-logistycznych wydaje się stabilizować. Mimo spadku popytu i podaży, ich wolumeny pozostają wysokie. Zmniejszyła się dynamika wzrostu czynszów, a stopa pustostanów zwiększa konkurencyjność na rynku – komentuje Maciej Chmielewski, Senior Partner, Dział Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers. – Optymizmem napawa również stabilizująca się powoli sytuacja gospodarcza w Polsce. Inflacja jest w trendzie spadkowym, a co za tym idzie, oczekiwane jest obniżenie stóp procentowych. Spada też cena stali, kluczowego surowca w budownictwie – dodaje Maciej Chmielewski.

Wojna w Ukrainie spowodowała, że wiele firm zmuszonych było przenieść swoją działalność do innych krajów, co zapewniło Polsce pozycję jednego z głównych miejsc docelowych relokacji przedsiębiorstw. Analitycy prognozują, że takie trendy jak: friendshoring, nearshoring i reshoring, które przyczynił się do wzrostu popytu na powierzchnie magazynowe w Polsce zwłaszcza we wschodnich regionach kraju, utrzymają się w 2023 roku.

Polska wciąż pozostaje jednym z najatrakcyjniejszych rynków w tej części Europy, głównie pod względem swojego położenia, rynku pracy oraz kosztów wynajmu powierzchni magazynowej – podsumowuje Maciej Chmielewski.

Źródło: Colliers.

Panattoni angażuje się mocniej w zrównoważony rozwój na rynku nieruchomości

4e521592734e1151764acadc4f951464
Panattoni angażuje się mocniej w zrównoważony rozwój na rynku nieruchomości.

Deweloper Panattoni po raz kolejny połączył siły z międzynarodową kancelarią prawną HFW oraz firmą badawczą Analytiqa, by odsłonić tempo zrównoważonego rozwoju w europejskiej logistyce i łańcuchach dostaw w 2023 roku. Wyniki badania ujawniają, że:

• 72% respondentów zobowiązało się do zmniejszenia emisji CO2 w ciągu najbliższych 5 lat

• Popyt na stacje ładowania dla pojazdów elektrycznych (EV) gwałtownie wzrósł z 53 do 67%

• Rozwiązania oszczędzające energię w magazynach są ważne lub bardzo ważne dla 81% respondentów

Najnowszy „Raport na temat zrównoważonego rozwoju w europejskiej logistyce i łańcuchach dostaw 2023” podkreśla wzrost zainteresowania stacjami ładowania pojazdów elektrycznych, oszczędnością zasobów wodnych oraz magazynami energii odnawialnej, pozwalającymi przechowywać ją na miejscu.

Porównując z raportem z 2022 roku, w którym aż 80% respondentów wskazywało potrzebę redukcji śladu węglowego, tegoroczne badanie pokazuje, że 45% firm jest gotowych płacić wyższy czynsz – równy oszczędnościom w całkowitych kosztach operacyjnych – aby przenieść się do zielonych obiektów. Co ciekawe, odsetek ten wzrasta do 51% wśród firm 3PL, co świadczy o wyraźnym zwrocie w kierunku zrównoważonych nieruchomości.

Emilia Dębowska, Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju w Panattoni, skomentowała: „Biorąc pod uwagę kontekst zagrożeń związanych z paliwami i energią, nie jest zaskakujące, że po raz drugi rozwiązania oszczędzające energię (takie jak panele słoneczne, sensory oświetlenia, LED, wymienniki ciepła, urządzenia chłodnicze itp.) będą kluczowym obszarem zainteresowania i najważniejszym elementem ESG w operacjach magazynowych firm – odpowiedziało tak 64% wszystkich respondentów”.

Źródło: Panattoni.

Już w lutym 2024 r. Leszno zyska nową nieruchomość handlową

galeria_goplana
Już niedługo Leszno zyska nową nieruchomość handlową. Na koniec lutego 2024 roku planowane jest otwarcie Galerii Goplana w Lesznie, nowoczesnej i atrakcyjnej architektonicznie przestrzeni.

Na 9 tys. mkw. zaplanowano 25 punktów handlowych, a pierwsze lokale zostaną przekazane najemcom jeszcze w listopadzie br. Za komercjalizację obiektu odpowiada międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield.

Galeria Goplana powstaje w samym centrum Leszna – miasta, w którym żyje 64 tys. mieszkańców, a które posiada wszelkie niezbędne udogodnienia charakterystyczne dla większych aglomeracji. Leszno rozwija się i przyciąga inwestorów, a ponad 60% mieszkańców uważa, żyje się tu lepiej niż jeszcze 5 lat temu.

Galeria Goplana nie tylko wzbogaci ofertę handlowo-usługową Leszna, ale także będzie atrakcyjnym uzupełnieniem śródmiejskiej architektury. Inwestycja  HJ Invest powstaje nieopodal rynku, pomiędzy ulicami Królowej Jadwigi i Dąbrowskiego. Przechodząca przez środek terenu ulica Krótka stanie się integralną i zadaszoną częścią Galerii – deptakiem, przy którym powstanie strefa gastronomiczna. Będzie to po prostu idealne miejsce do spotkań i zakupów dla odwiedzających centrum miasta – mówi Anna Oberc-Krzycka, Leasing Team Manager, Cushman & Wakefield.

 

Źródło: Cushman & Wakefield.

LCP stawia na rozwój nieruchomości inwestycyjnych typu Small Business Unit

default

LCP stawia na rozwój nieruchomości inwestycyjnych typu SBU, czyli Small Business Unit.

LCP Properties, jeden z czołowych inwestorów i deweloperów na polskim rynku parków handlowych intensyfikuje działania w zakresie drugiej gałęzi swojego biznesu – rozwoju magazynów SBU (Small Business Unit) pod marką Multipark. Aktualnie w portfelu funkcjonują dwa projekty tego typu: Zabrze i Bydgoszcz (faza I). Ponadto LCP otrzymało pozwolenie na użytkowanie trzeciego z nich – Bydgoszcz (faza II). Firma przygotowuje się również do budowy kolejnego SBU oraz sfinalizowała niedawno zakup działki pod jeszcze jeden projekt tego typu, który wystartuje w 2024 roku. Co więcej, w przypadku Multipark Bydgoszcz, LCP podpisało trzy nowe umowy najmu, na odpowiednio 600 m kw., 300 m kw. oraz 1.600 m kw.

W skład portfela magazynowo logistycznego LCP Properties pod marką Multipark wchodzą aktualnie trzy budynki SBU w Zabrzu, o łącznej powierzchni najmu 6.000 m kw. oraz jeden budynek w Bydgoszczy faza I (2.000 m kw.). Drugi bydgoski SBU (ok. 3.000 m kw.) w ostatnim czasie otrzymał pozwolenie na użytkowanie. Ponadto bydgoski Multipark, jako jedyny w portfelu firmy oferuje także powierzchnie magazynowe w tradycyjnej formule „big box”, o łącznej powierzchni niemal 27.000 m kw.

W Multipark Bydgoszcz podpisane zostały trzy nowe umowy najmu. Pierwszym z nowych najemców, który właśnie wprowadził się do tej lokalizacji na łącznie dwa moduły SBU tj. 600 m kw. jest Schiessl Polska – dystrybutor szerokiej gamy produktów z zakresu chłodnictwa, klimatyzacji, pomp ciepła i czynników chłodniczych. Druga umowa dotyczy firmy MSU Rental, zajmującej się kompleksową obsługą firm w zakresie wynajmu oraz serwisowania odzieży roboczej i ochronnej. Firma ta wynajęła jeden moduł w SBU – tj. 300 m kw. Natomiast najnowszym najemcą w dużym magazynie typu „big box” kompleksu został jeden z operatorów z branży logistycznej, który wynajął łącznie ponad 1.600 m kw.

„Patrząc na zapytania, które otrzymujemy widać wyraźnie, że model magazynów SBU sprawdza się doskonale w przypadku mniejszych sklepów internetowych, start-upów czy też operatorów logistycznych, dla których wygodnym rozwiązaniem jest posiadanie dodatkowych lokalnych powierzchni magazynowych. Nasz cel to otwarcie magazynów SBU w każdym z dawnych 49 województw, w przeciągu najbliższych kilku lat. To zaś oznacza ok. 350.000 m kw. nowoczesnej powierzchni dla prężnie rozwijającego się rynku małych i średnich przedsiębiorstw, które są kołem napędowym polskiej gospodarki.”, skomentowała Magdalena Kowalewska, COO, LCP Properties w Polsce.

Źródło: LCP Properties Poland.

AXI IMMO: MCG EastBridge wynajmuje cały projekt GLP pod Krakowem

Marta Nowik

Firma AXI IMMO z największą transakcją najmu w I połowie 2023 r. na rynku magazynowym w Polsce oraz w całej historii małopolskiego rynku magazynowego. MCG EastBridge wynajmuje cały projekt GLP pod Krakowem.

Spółka MCG EastBridge, będąca częścią portfolio Maszoński Group, nie zwalnia tempa. Po rekordowej transakcji na krakowskim rynku magazynowym w I kw. 2023 r. na blisko 37 000 mkw. w GLP Kraków III Logistics Centre firma skorzystała z przysługującego jej prawa i zdecydowała się na ekspansję o kolejne ponad 19 000 mkw. W ramach podpisanych umów MCG EastBridge zajmie łącznie 56 200 mkw. i będzie samodzielnym najemcą inwestycji budowanej w strategicznej lokalizacji w Niepołomickiej Strefie Inwestycyjnej pod Krakowem. Dwuetapowa transakcja najmu jest największą podpisaną umową na polskim rynku magazynowym w pierwszej połowie 2023 r. W obu przypadkach firmę MCG EastBridge reprezentowało AXI IMMO.

Wynajęcie całego parku GLP Kraków III Logistics Centre przez MCG EastBridge o powierzchni 56 200 mkw. jest największą transakcją w historii krakowskiego i małopolskiego rynku magazynowego. To również największa podpisana umowa najmu w pierwszej połowie 2023 r. na rynku powierzchni przemysłowych i logistycznych w całej Polsce.

Marta Nowik, Dyrektor w Dziale Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych, AXI IMMO, komentuje: „Szybka decyzja o ekspansji i wynajęcie rekordowych ponad 56 000 mkw. wpisuje spółkę MCG EastBridge na karty historii rynku magazynowego w Polsce południowo-wschodniej na stałe. Biorąc po uwagę fakt, że w regionie Krakowa od lat utrzymują się niskie wskaźniki pustostanów, a coraz częściej zyskuje on na atrakcyjności pod względem ulokowania tu biznesu, strategiczna lokalizacja z pewnością zapewni firmie oczekiwane możliwości do rozwoju. Wynajęcie całego budynku w znaczący sposób wpłynie na elastyczność proponowanej obsługi logistycznej MCG EastBridge, oferując Klientom spersonalizowane rozwiązania”.

Źródło: AXI IMMO.

Firma DL Invest Group umacnia swoją pozycję na rynku nieruchomości

DL Tower_DL Invest Group
Firma DL Invest Group umacnia swoją pozycję na rynku nieruchomości. Firma zakończyła pierwsze półrocze z rekordowym wynikiem. Umowy najmu o wartości przeszło 39 mln zł przychodu rocznego i rekordowa liczba umów najmu, zrealizowane inwestycje, otrzymane certyfikacje BREEAM na poziomie Excellent to tylko początek sukcesów jednego z największych polskich deweloperów – DL Invest Group.

Do tej pory w 2023 roku firma DL Invest Group podpisała umowy najmu łącznie na ponad 142 000 mkw. powierzchni komercyjnych. Ten wolumen powstał w oparciu o 74 umowy najmu. W 2023 roku oddane do użytkowania zostały: kompleks biurowy DL Prime w Gliwicach oraz nieruchomość magazynowa w Sędziszowie Małopolskim tuż obok autostrady A4 – łącznie to ponad 40 000 mkw. powierzchni użytkowych. W nadchodzących miesiącach portfolio nieruchomości DL Invest Group powiększy się o kolejne 49 000 mkw. – dobiega końca realizacja nowych nieruchomości.

Obecnie DL Invest Group jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się polskich inwestorów działających na rynku nieruchomości komercyjnych. Zdywersyfikowane portfolio nieruchomości obejmuje trzy segmenty: centra logistyczne, centra biurowe oraz parki handlowe. Przeanalizowane, selektywnie wybrane lokalizacje oraz projekty przygotowane w szczegółach pod względem architektonicznym, funkcjonalnym oraz wykonawczym przy zachowaniu restrykcyjnych wymogów jakości stanowią podstawę sukcesu DL Invest Group, której portfolio obejmuje już ponad 2.000.000 mkw. aktywów o wartości ponad 2,8 mld PLN, a publikowane plany dewelopera zakładają rozbudowę aktywów do wartości przeszło 6 mld PLN do końca 2027 roku.

Siłą DL Invest Group jest potencjał i doświadczenie prawie dwustuosobowego zespołu wykwalifikowanych specjalistów tworzących rozbudowaną wewnętrzną strukturę DL Invest Grupy, jak również rozwijany model biznesowy, w ramach którego nie tylko realizujemy projekty odpowiadając na zapotrzebowanie rynku, ale w szczególności poprzez aktywne zarządzanie projektami, które są utrzymywane w portfelu DL Invest Group, jako długoterminowy właściciel obiektów, wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom najemców, celem dostosowania projektów do ich potrzeb, w całym okresie najmu. Budujemy długoterminowe relacje z najemcami oraz wartość danej lokalizacji pod kątem rozwoju biznesu najemców. To właśnie długoterminowa współpraca jest siłą oraz wartością naszej firmy” – mówi Dominik Leszczyński, Założyciel i Zarządzający DL Invest Group.

Firma rozwija także inicjatywę najmu zwrotnego, dzięki której właściciele nieruchomości mogą uwolnić kapitał sprzedając budynki z równoczesnym najmem dostosowanym do własnych potrzeb z możliwością zagwarantowania prawa odkupu budynku po okresie najmu.

Potencjał DL Invest Group i słuszność przyjętej strategii rozwoju potwierdzają nie tylko tempo budowy portfela w niełatwych warunkach rynkowych i wysokie poziomy komercjalizacji, ale także międzynarodowe instytucje finansowe jak EBRD czy też Macquarie, które finansują rozwój Grupy.

Źródło: DL Invest Group.

Knight Frank: Rozbieżne oczekiwania sprzedających i kupujących na rynku nieruchomości inwestycyjnych

Grabara_Michal_DSC04509 przycięte
Czy oczekiwania sprzedających i kupujących na rynku nieruchomości inwestycyjnych są rozbieżne? Na ten temat wypowiada się ekspert Knight Frank.

W 2023 roku widoczne jest wyraźnie niższe zainteresowanie inwestorów rynkiem inwestycyjnym niż w latach poprzednich. Wolumen transakcji, które zamknięto w pierwszej połowie roku wyniósł 826,5 mln EUR, co jest rezultatem o ponad 70% gorszym od wyniku zanotowanego w analogicznym okresie 2022 roku. Co więcej, w II kw. 2023 roku zawarto transakcje na zaledwie 175 mln EUR, co jest najniższym wynikiem kwartalnym w ostatniej dekadzie. Wynika to przede wszystkim z wysokich kosztów finansowania, niepewności w globalnej gospodarce, a także z rozbieżności w oczekiwaniach cenowych między sprzedającymi a kupującymi.

Pierwsza połowa 2023 roku to wciąż dominacja transakcji na rynku magazynowym, gdzie całkowity kapitał zainwestowany wyniósł 436 mln EUR, stanowiąc 53% wolumenu kapitału transakcji odnotowanych w Polsce. Okres ten okazał się dużo słabszy dla rynku biurowego. Wolumen transakcji wyniósł zaledwie 190 mln EUR, stanowiąc 23% kapitału zainwestowanego w Polsce. Wszystkie transakcje w tym okresie odnotowano na rynku warszawskim, odmiennie do roku 2022 kiedy to 50% wolumenu sektora biurowego przypisywano rynkom regionalnym.

Pomimo słabego półrocza na rynku inwestycyjnym, trzeba zaznaczyć, że mamy bardzo solidne fundamenty i inwestorzy widzą potencjał dalszego rozwoju i wzrostu wartości aktywów. Część z nich zdaje sobie również sprawę, że obecnie jest duża podaż produktów inwestycyjnych, a konkurencja ograniczona, może to być więc odpowiedni moment na zakupy. Oferty składane przez inwestorów są najczęściej jednak wciąż dalekie od oczekiwań sprzedających – wynika to nierzadko z woli sprawdzenia jak silna jest motywacja sprzedających i oportunistycznego spojrzenia. Co charakterystyczne, brak jest również transakcji budynkami prime – luka cenowa wydaje się już jednak coraz bliższa kompromisu i wynosi ok. 25-50 bpsskomentował Michał Grabara, Dyrektor w dziale Capital Markets w Knight Frank w Polsce.

Na rynku obiektów handlowych pierwsze półrocze 2023 roku zakończyło się wynikiem blisko 200 mln EUR zainwestowanych w aktywa handlowe, stanowiąc 24% zainwestowanego kapitału w Polsce. Należy jednak podkreślić, że w tym okresie nie zanotowano żadnej transakcji przekraczającej 50 mln EUR. Obiekty handlowe sprzedane w minionych miesiącach to przede wszystkim lokalne centra handlowe, jak i te przeznaczone do przebudowy lub też samodzielne magazyny handlowe, wyceniane na poziomie 7,50%-8,50%.

W trzecim kwartale obserwujemy zdecydowanie wyższą aktywność inwestorów niż w pierwszym półroczu – sporo transakcji jest obecnie negocjowanych lub trwają już procesy due diligence. Pod kątem ilości zamkniętych transakcji potencjalnie jesteśmy w stanie dogonić wyniki z ubiegłego roku, ze względu jednak na brak transakcji portfelowych najprawdopodobniej całkowity wolumen inwestycyjny będzie zdecydowanie niższy”dodał Michał Grabara.

Źródło: Knight Frank.

Rozwój sektora nieruchomości komercyjnych – nowa stacja paliw Circle K przy autostradzie A1

MOP Woźniki Zachód - stacja Circle K Fot. Dekpol Budownictwo

Rozwój sektora nieruchomości komercyjnych – nowa stacja paliw Circle K przy autostradzie A1. Na kierowców podróżujących autostradą A1 czeka nowa stacja paliw Circle K. Sieć otworzyła swój 400. punkt, który został zrealizowany przez firmę Dekpol Budownictwo na terenie Miejsca Obsługi Podróżnych Woźniki Zachód.

Circle K działa już od ponad 30 lat w Polsce (wcześniej pod nazwą Statoil) i jest jedną z największych zagranicznych sieci stacji paliw. Od 2012 r. firma należy do kanadyjskiego koncernu Alimentation Couche-Tard i prężnie rozwija się na rodzimym rynku, stale zwiększając zasięg i dostęp do oferty w różnych regionach kraju.

Dekpol zakończył budowę stacji paliw o powierzchni 346 mkw oraz towarzyszącego jej budynku gospodarczego. Przy stacji powstały 34 miejsca postojowe, 2 miejsca serwisowe oraz dodatkowe 4 miejsca przewidziane do ładowania samochodów elektrycznych. Obiekt, poza paliwem, oferuje przekąski, ciepłe jedzenie, napoje oraz akcesoria samochodowe. Na gości czeka także przytulny ogródek ze stolikami i ławkami. Z kolei dla najmłodszych przygotowano kolorowy plac zabaw. Stacja i sklep są czynne przez całą dobę.

Circle K stosuje na stacjach rozwiązania, które wspierają dekarbonizację gospodarki. Budynki zaprojektowano i zrealizowano z uwzględnieniem rozwiązań ekologicznych. Stacja jest ogrzewana za pomocą paneli grzewczych na podczerwień. W celu zmniejszenia ilości wody zużywanej na cele socjalne, wykonano zbiornik wody deszczowej wraz instalacją pozwalającą na jej odzysk i wykorzystanie do spłukiwania toalet. Ponadto, na dachu zainstalowano panele fotowoltaiczne o łącznej mocy 23 kWp. To energooszczędna instalacja typu „on grid”, co oznacza, że jest na stałe połączona i zsynchronizowana z siecią elektroenergetyczną, pozwalając na pobór energii oraz oddawanie jej nadmiaru do sieci.

– To kolejna stacja paliw w naszym portfolio – mówi Adam Olżyński, Dyrektor ds. handlowych z Dekpol Budownictwo. – Posiadamy doświadczenie w realizacji tego typu projektów, wcześniej zrealizowaliśmy stacje dla Lotosu, BP czy Orlenu. Tym razem mieliśmy przyjemność zbudować nowoczesny obiekt dla Circle K, który wzbogacił infrastrukturę przy autostradzie A1. Zachęcamy wszystkich kierowców do odpoczynku na trasie i odwiedzenia nowej stacji.

W ramach budynku gospodarczego stworzono pomieszczenia przeznaczone do magazynowania odpadów stałych, generowanych na terenie inwestycji. Powstały tam także hydrofornia oraz przestrzeń techniczna.

Circle K konsekwentnie zwiększa liczbę swoich stacji i przeprowadza modernizację już istniejących punktów. Stacje sieci są wyposażone zgodnie z konceptem Horizon, który nadaje ciepły, a zarazem nowoczesny wystrój, dzięki czemu klienci mogą skorzystać z oferty gastronomicznej i napić się kawy lub po prostu odpocząć w podróży w przytulnej przestrzeni.

Źródło: Dekpol Budownictwo.

Biurowa nieruchomość inwestycyjna Craft w Katowicach oddana do użytku

077be860967ce1af44fe9ff65336f9b6
Biurowa nieruchomość inwestycyjna Craft w Katowicach oddana do użytku.

Biurowiec Craft, najnowszy projekt belgijskiego dewelopera Ghelamco w Katowicach. Obiekt otrzymał pozwolenie na użytkowanie i tym samym wzbogacił zasoby lokalnego rynku o 26 700 mkw. najwyższej klasy powierzchni biurowej.
Na przeszklonej fasadzie nieruchomości inwestycyjnej widoczne są pionowe elementy w odcieniu miedzi, tzw. „żyletki”, nadające jej industrialnego charakteru odwołującego się do przemysłowego dziedzictwa Katowic. Nieszablonowa, 13-kondygnacyjna konstrukcja daje najemcom dostęp aż do sześciu tarasów, z których jeden znajduje się na dachu budynku, umożliwiając wyjątkowy widok na panoramę miasta. Projekt biurowca powstał w katowickiej Pracowni Architektonicznej Czora & Czora.
Craft to przykład nowoczesnego i ekologicznego budynku wpisującego się w strategię ESG Ghelamco. Katowice zyskują obiekt wyróżniający się ponadprzeciętną architekturą, troską o środowisko i oferujący najwyższej klasy biura. Centralne miasto ponad 2-milionowej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przyciąga inwestorów rozwiniętą infrastrukturą i dostępem do wykwalifikowanej kadry pracowników. Jestem przekonany, że Craft będzie idealnym miejscem do pracy i dynamicznego rozwoju polskich oraz międzynarodowych przedsiębiorstw, które zdecydują się ulokować swoje siedziby i centra usług na Śląsku – mówi Jarosław Zagórski, dyrektor zarządzający Ghelamco Poland.

Biurowiec Craft jako pierwszy obiekt biurowy w mieście regionalnym Europy Środkowo-Wschodniej będzie mógł poszczycić się certyfikatem SmartScore, potwierdzającym najwyższy standard inteligentnych rozwiązań. Oprócz niego jako pierwszy w Katowicach zostanie też oceniony pod względem zaawansowania technologicznego w systemie WiredScore. Inwestycja Ghelamco będzie certyfikowana również w ekologicznym systemie BREEAM na poziomie Excellent, WELL, a także „Obiekt bez barier”.

Źródło: Ghelamco Poland.