Z Fernando Menisem, wybitnym hiszpańskim architektem, gościem specjalnym wydarzenia „CAMINO A ESPAÑA”, rozmawiamy o projektowaniu zakorzenionym w lokalnym kontekście, idei architektury czerpiącej z krajobrazu, pamięci i potrzeb społecznych, o łączeniu nowoczesnych technologii z tradycyjnymi materiałami oraz zaprojektowanym przez naszego rozmówcę Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu. Fernando Menis zwraca uwagę na podobieństwa między hiszpańskim i polskim podejściem do projektowania przestrzeni publicznych oraz na wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem i dostępnością mieszkań.
Czym jest dla ciebie architektura? Czym kierujesz się projektując?
Staram się zakorzenić architekturę w naturze. Nie traktuję jej jak bierne tło, lecz siłę, system i materiał – aktywny w procesie projektowym. Dążę do tworzenia budynków, które wyrastają z otoczenia i adaptują się do niego – ukształtowane przez teren, kamienie, wiatr, światło… – jakby od zawsze w danym miejscu były. Staram się słuchać każdego miejsca, pracować z jego fakturami, materiałami i klimatem. Równie ważna jest dla mnie lokalna kultura – to jak ludzie żyją, co pamiętają, co cenią, czego oczekują od przyszłości. W moim przekonaniu architektura musi być ukształtowana zarówno przez otaczającą ją naturę, jak i przez ludzkie doświadczenie. Powinna poprawiać jakość życia, łączyć ludzi i budować poczucie przynależności.
W jaki sposób w swoich projektach łączysz nowoczesne technologie z tradycyjnymi materiałami?
Wierzę w synergię tradycji i innowacji. Na przykład w projekcie CKK Jordanki w Toruniu opracowaliśmy nowy materiał zwany „picado”, który łączy kruszoną czerwoną cegłę z betonem. Poprzez ten zabieg oddaliśmy hołd lokalnym tradycjom budowlanym, ponieważ cegła jest integralną częścią architektonicznego dziedzictwa miasta. Jednocześnie materiał ten pełni funkcję akustyczną, poprawiając jakość dźwięku w sali koncertowej oraz dopełniając efekt akustyczny osiągnięty głównie poprzez geometrię.
Czy mógłbyś przybliżyć tajniki procesu powstawania CKK Jordanki oraz wyzwania, jakie wiązały się z tą inwestycją?
Projektowanie CKK Jordanki było złożonym, ale bardzo satysfakcjonującym procesem, za co jestem bardzo wdzięczny miastu Toruń. Działka, zlokalizowana w pasie zieleni wokół historycznego centrum, dała nam rzadką okazję zaprojektowania budynku, który nie będzie dominował nad otoczeniem, ale stopi się z nim. Aby chronić widok na pobliską Wisłę i nie zakłócać panoramy, zdecydowaliśmy się umieścić znaczną część funkcji pod ziemią, sprawiając, że budynek wygląda jak skała, która naturalnie wyrasta z ziemi. Metafora skały stała się kluczowa dla koncepcji obiektu – surowego, rzeźbiarskiego, zrodzonego z ziemi.
Jednym z największych wyzwań był moment tuż po wygraniu konkursu, który pierwotnie dotyczył wyłącznie sali koncertowej. Inwestor poprosił nas o uwzględnienie znacznie szerszego zakresu funkcji, związanych nie tylko z organizacją koncertów, ale również spektakli teatralnych, kongresów i konferencji. Musieliśmy dostosować koncepcję tak, by nie utracić jej istoty, co wymagało prawdziwie innowacyjnego podejścia, zwłaszcza w zakresie akustyki. Odpowiedzieliśmy na wyzwanie, projektując ruchome panele sufitowe i opracowując specjalny sposób wykończenia ścian – przy użyciu wspomnianego już materiału „picado”. To nie tylko zabieg estetyczny, ale część strategii akustycznej, która pomaga kształtować dźwięk w przestrzeni.
Elastyczność rozwiązań nie kończy się jednak na akustyce. Zaprojektowaliśmy salę tak, by mogła się fizycznie transformować: fotele są ruchome, scena ma zapadnie, a duża mobilna ściana może pochłaniać lub odbijać dźwięk, w zależności od wydarzenia. To żywa przestrzeń, która ma zdolność dostosowania się do różnego typu występów i liczebności publiczności – bez kompromisów w kwestii jakości.
[fragment wywiadu]
Już 11 czerwca 2025 roku spotykamy się na wyjątkowym wydarzeniu SPAIN IS IN – ¡CAMINO A ESPAÑA! – Hiszpańskim Dniu Designu w Warszawie. Architekci, projektanci i miłośnicy dobrego wzornictwa – nie może Was zabraknąć.
Data: 11 czerwca 2025 (środa)
Godzina: 17:00–21:00
Miejsce: Hotel Crowne Plaza Warsaw – The HUB, Rondo Daszyńskiego 2
materiał prasowy