komentarze, opinie, gospodarka

Nastroje na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce

Marta Kamionowska MRICS, Dyrektor, Deloitte AdvisoryPodaż na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce  wzrasta szybciej niż popyt – wynika z raportu RICS „Nieruchomości komercyjne w Polsce w trzecim kwartale 2015”. Badanie nastrojów na rynku dało wynik umiarkowanie pesymistyczny.

Źródłem negatywnych nastrojów są zbyt wysokie, zdaniem ankietowanych, ceny nieruchomości komercyjnych oraz wciąż słabszy, mimo delikatnej poprawy, wzrost popytu ze strony najemców i inwestorów w porównaniu do wzrostu podaży powierzchni, prowadzący do zniżkowej presji na czynsze i wartość aktywów. Trend ten jest najbardziej widoczny w sektorze powierzchni biurowych.

Charakterystyka nastrojów na rynku najemców

  • Wskaźnik nastrojów najemców przez cały miniony kwartał pozostał niezmieniony i osiągnął (-19), pozostając w negatywnym obszarze czternasty kwartał z rzędu.
  • Popyt ze strony najemców znacznie wzrósł w sektorze magazynów i spadł marginalnie w odniesieniu do powierzchni biurowych i handlowych.
  • Dostępność wolnej powierzchni wzrosła we wszystkich sektorach rynku podobnie jak wartość pakietów zachęt oferowanych przez właścicieli budynków, najsilniej w sektorze biurowym.
  • Nadpodaż wolnej powierzchni nadal ciąży na oczekiwaniach odnośnie do czynszów, które pozostają negatywne zarówno dla obiektów biurowych jak i magazynowych i neutralne w odniesieniu do obiektów handlowych. Ten trend jest odzwierciedlony zarówno w trzy jak i dwunastomiesięcznym horyzoncie czasowym.

Rynek inwestorów

  • Wskaźnik nastrojów inwestorów wzrósł do (+10) sygnalizując delikatny wzrost w zakresie poprawy warunków na rynku inwestycyjnym w trzecim kwartale.
  • Popyt ze strony inwestorów wzrósł w znacznym tempie we wszystkich sektorach rynku, z zauważalnym silnym wzrostem liczby zapytań ze strony zagranicznych inwestorów.
  • Podaż nieruchomości na sprzedaż wzrosła w każdym sektorze, choć tylko nieznacznie w segmencie magazynów.
  • 48% respondentów zwraca uwagę na to, że nieruchomości komercyjne w Polsce są aktualnie do pewnego stopnia przecenione. Jest to prawdopodobnie odzwierciedlenie miękkich fundamentów rynku najemcy i panującego powszechnie przekonania o podniesionym poziomie wskaźnika pustostanów, szczególnie w sektorze biurowym.
  • Poczucie, że rynek jest aktualnie drogi, ciąży na oczekiwaniach odnośnie do wartości aktywów. I tak w nadchodzących dwunastu miesiącach wzrost oczekiwany jest wyłącznie w odniesieniu do najlepszych nieruchomości magazynowych i handlowych.

– Zdecydowanie centrum Warszawy już od jakiegoś czasu notuje bardzo szybki przyrost biur  i co ciekawe, nadal nie brakuje budowanych i planowanych obiektów. Deweloperzy w trakcie realizacji projektów muszą z dużo większym zaangażowaniem zabiegać o potencjalnych najemców, więc pomimo, iż spadek czynszów ofertowych nie jest dramatyczny, to już znaczące obniżki obserwuje się na poziomie czynszów efektywnych.  Z drugiej strony, jak pokazuje badanie, inwestorzy nadal interesują się polskim rynkiem nieruchomości. Przyciąga ich jego stabilność oraz wciąż niższe ceny niż na rynkach Europy zachodniej, ale odstrasza zapewne brak wyboru projektów dostępnych do zakupu. Obawiam się, że inwestorzy mogą stracić cierpliwość i zaczną przenosić swoje zakupy do innych państw regionu CEE. Tam przy akceptacji nieco większego ryzyka mają szansę na szybkie przyrosty wartości, a jak pokazują wyniki badania, perspektywy dalszego rozwoju są dla tych rynków pozytywne – Marta Kamionowska, MRICS, członek zarządu RICS w Polsce, Dyrektor działu doradztwa finansowego w Deloitte Advisory Sp. z o.o.